یزدی‌ها امروز «پیراهن مراد» می‌دوزند/ ذکر نادعلی و لعن ابن ملجم
به گزارش پایگاه خبری سرمایه گستران ، دوخت کیسه مراد، پیراهن مراد و آیینی نظیر آن در نقاط مختلف کشور و در ایام خاص از ماه مبارک رمضان رواج دارد، در منطقه‌ای در آغاز ماه مبارک، در منطقه‌ای در شب‌های قدر و در یزد هم در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان، دوخت پیراهن مراد رونق دارد.
کیسه‌دوزی یا لباس مراد که عده‌ای از آن به عنوان پیراهن مراد یاد می‌کنند، از رسوم باستانی در یزد است و سال‌های سال است که در این استان رواج دارد و یکی از آدابی است که مرور زمان نتوانسته آن را منسوخ کند.
دوخت پیراهن مراد هنوز هم در میان بسیاری از مردم یزد رایج است و این آیین که در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود، در خیابان مسجد جامع یزد رونق ویژه‌ای دارد.
یکی از محققان فرهنگ عامه در یزد در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: دوخت پیراهن مراد رسمی است که صدها سال قبل به مردمان امروز به ارث رسیده و این رسم این روزها بیشتر توسط زنان یزد اجرا می‌شود.
صدیقه رمضانخانی گفت: این مراسم در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان بین نماز ظهر و عصر برگزار می‌شود و گاهی در مسجد انجام و گاهی به بعد از نماز و خارج از مسجد موکول می‌شود.
دوخت پیراهن مراد برای شفای مریض و بخت‌گشایی جوانان
وی افزود: این مراسم در گذشته بیشتر به نیت بخت‌گشایی و شفای مریض انجام می‌شده و هنوز نیز مرسوم است و بسیاری از دختران جوان به اجرای آن می‌پردازند.
رمضانخانی بیان کرد: این رسم کهن علاوه بر خیابان مسجد جامع در مسجد امیرچخماق نیز برگزار می‌شود زیرا در این مسجد سنگی با نام «مراد» وجود دارد.
سبک و سیاق اجرای رسم پیراهن یا لباس مراد متفاوت است اما بر اساس یکی از سبک و سیاق‌ها، کسانی که حاجتی دارند به ویژه افرادی که شفای مریضی را از درگاه خداوند متعال خواستارند، پولی را از هفت نفر از سادات یا هفت نفر از زنانی که نام فاطمه بر آنها گذاشته شده، می‌گیرند و با آن پول پارچه‌ای تهیه می‌کنند و این پارچه را در روز ۲۷ ماه رمضان بین نماز ظهر و عصر برش می‌زنند.
بسیاری بر این باورند که این پارچه نباید قیچی بخورد به همین دلیل از چاقو یا تیغ برای برش پارچه استفاده می‌کنند.
آداب خاص دوخت کیسه مراد با سکه‌های حاجت
آداب دوخت این پارچه نیز در نوع خود جالب است به نحوی که با نخی همرنگ پارچه، کیسه‌ای دوخته می‌شود که بین دو نماز از میان کیسه، نخ سبزی را عبور می‌دهند و انتهای نخ را به چند نخ گره زده و نخ را از سکه‌های سوراخ‌داری که فرد حاجت‌دار آن را تهیه کرده، عبور داده و به سر کیسه می‌بندند.
پس از دوخت کیسه آن را به فرد سفارش دهنده می‌دهند و شخص تا وقتی که حاجتش برآورده شود از آن نگهداری می‌کند و پس از برآورده شدن حاجت، سر کیسه را باز می‌کند و سکه سوراخ‌دار را بیرون می‌آورد و زیر لباس می‌دوزد به نحوی که دیده نشود و باید همیشه این سکه را همراه خود داشته باشد.
البته این سبک و سیاق در آیین‌های قدیمی‌تر است و این روزها بیشتر به دوخت لباسی در این روز برای شخص حاجت‌دار اکتفا می‌شود.
در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان، برای دوخت همین پیراهن مراد در خیابان مسجد جامع یزد همهمه‌ای برپاست و جمعیت قابل توجهی به این خیابان مراجعه می‌کنند و بازار فروش پارچه در پارچه‌فروشی‌های این خیابان رونق دارد و عده‌ای نیز در کوچه پس‌کوچه‌های این خیابان به دوخت لباس مشغولند.
عده‌ای چادر می‌دوزند، عده‌ای شلوار، عده‌ای پیراهن و البته عده‌ای نیز به دوخت کیسه بسنده می‌کنند.
عطر نان بیست و هفتم در کوچه‌های شهر یزد
اما «نان مراد» نیز از دیگر آداب یزدی‌ها البته در شب ۲۷ ماه مبارک رمضان است.
پخت نان مراد از رسوم شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است که در میان مردم یزد به نان بیست و هفتم معروف است.
برای تهیه و پخت این نان که در ابعاد کوچک و شبیه لقمه است، باید پول آرد آن را از هفت نفر از اهل سادات یا پنج مومن که نام پنج تن را دارند تهیه کنند و آرد نان را نیز از نانوایی که رو به قبله است می‌خرند، آرد را خمیر می‌کنند و نان می‌پزند و در میان مردم تقسیم می‌کنند.
خانواده‌هایی که مریض داشتند یا فرزندشان خدمت سربازی بود، نان مراد را می‌پختند و گاهی نیز نان را خشک می‌کردند و در جیب سرباز و یا فردی که در زندان بود می‌گذاشتند و سرباز به خانه می‌آمد و زندانی نیز از بند آزاد می‌شد.
در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان بسیاری از رسوم دیگر نیز در یزد رایج است، تهیه آجیل مشکل‌گشا، پخت آش نذری، پخت حلوای حاجت و … از دیگر رسوم یزدی‌ها در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان است.
ذکر نادعلی و لعن ابن ملجم در خانه‌ها و مساجد دارالعباده
اما ذکر گرفتن و وداع با رمضان نیز در روزهای پایانی این ماه حال و هوای خاص خود را دارد.
یزدی‌ها در ماه مبارک رمضان در مساجد و خانه‌ها ذکرخوانی دارند و با آداب و مناسکی، «ناد علیا مظهر العجائب» و «اللهم العن قتله امیرالمومنین» را مدام تکرار می‌کنند.
وداع رمضانیه نیز از مراسم بسیار زیبا و البته حزن‌برانگیز ماه مبارک رمضان است که این مراسم در هر نقطه از یزد در روزی خاص و به سبکی خاص برگزار می‌شود.
کهن‌ترین برگزاری مراسم وداع مربوط به منطقه ندوشن است که این مراسم در غروب آخرین جمعه ماه رمضان برگزار می‌شود و در برخی نقاط دیگر نیز در غروب آخرین روز ماه مبارک رمضان و در برخی دیگر از نقاط در سحر آخرین روز ماه مبارک برگزار می‌شود.
وداع با ماه بندگی و عبادت
بر اساس این رسم که اکنون اغلب در روستاها برگزار می‌شود، مردم در کنار قدیمی‌ترین مسجد منطقه جمع می‌شوند و یک نفر از اهالی که معمولا از میان کهنسالان است، به حالت چاووشی خوانی و با سوز و گدازی که اشک همگان را جاری می‌کند، اشعاری در وداع با ماه رمضان را قرائت می‌کند.
«الوداع ای ماه قرآن الوداع»، «الوداع ای ماه خوبان الوداع» و … از اشعاری است که چاووشی‌خوانان در این مراسم قرائت می‌کنند.
عید فطر نیز در یزد با نماز عیدفطر آغاز می‌شود و اغلب به دید و بازدید، پخت و توزیع شیرینی و شربت و … می‌گذرد.
رمضان امسال نیز با همه حلاوت و زیبایی، ذکر و عبادت، بندگی و طهارت به پایان رسید و بندگان خوب خدا در درالعباده توشه یک ماه راز و نیاز و بندگی را در کوله بار سفر یک‌ساله خود جای می‌دهند و در انتظار رمضانی دیگر روزشماری می‌کنند.
