این دو ویژگی برگرفته از اعتقادات ناب دینی و باورهای پاک الهی است؛ یکی «پوشش ظاهری» است و دیگری «کوشش باطنی»؛ یکی «نماد بیرونی» در دیدگان افراد جامعه دارد و چون بیرقی برافراشته و شعاری نمایان همگان را به صلاح و رستگاری فرا میخواند و دیگری «نمود درونی» در سازماندهی اعضا و مدیریت چشم و گوش و دل و دیده دارد تا هر یک در مرحلهای صحیح و سازنده به کار گرفته شوند و در مرزهای ممنوع الهی متوقف گردند.
آن عظمت و این عزّت موجب گردیده که افزون بر «حقالناس» بودن حجاب، «حقُاللّه» نیز محسوب میشود و علاوه بر حفظ مصالح عمومی جامعه ـ که رسالتی سنگین برای پاکسرشتان و آسمانیصفتان است ـ طاعت و اطاعت پروردگار مهربان نیز دانسته شود تا هدفی والا و بالا یعنی: «مصون ماندن از گزند نگاههای هدفدار و مسموم و جلوگیری از لغزشها و سقوطهای هلاکتبار» فراهم شود. از اینرو در نگاه سراسر بصیرت و بینش خردورزان، حجاب هرگز «محدودیت» نخواهد بود، بلکه «مصونیت» از حوادث زیانبار پیدا و ناپیدای جامعه محسوب میشود.
این نگرش از آنرو است که در سلسله معارف پاک و تابناک اسلام دختران و زنان ستایش بسیاری گردیده و چونان گوهری گرانبها و دُرّی درخشان و چشمنواز، لبریز از جاذبه و عظمت و زیبایی و عزّت دانسته شده‌اند. آن هنگام که دختران، ننگ خانه و خانواده و زنان موجودی زشت و زیانبار برای جامعه تلقی میشدند، رسول راستین و آسمانی اسلام دختران را «بهترین فرزندان» بیان کرد و فرمود:
«نعم الولد البنات، مَلَطّفاتٌ مجهّزاتٌ مؤَنَساتٌ، مبارکاتٌ، مفلّیاتٌ؛
دختران چه فرزندان خوبی هستند! زیرا گرم و بالطافتند، آماده به خدمتند، اُنسگیر و باالفتند، بابرکتند و پاکیزهاند.»
روزی که به آن حضرت مژده دختردار شدن دادند، چون اصحاب چهره در هم کشیدند، رو به آنان کرده فرمود:«شما را چه میشود؟! گیاه خوشبویی است که آن را میبویم و روزیِ او هم بر عهده خداوند عز و جلّ است.»
آن پیامبر پرمهر و سرشار از عشق و شیدایی به هنگام سخن در باره بانوان و مادران میفرمود:«کلّما ازدادَ العبدُ ایمانا ازدادَ حُبّا للنساء؛بنده هرچه ایمانش را فزونی دهد، محبتش بر بانوان بیشتر خواهد شد!»
و در گفتاری گهربار جلوهای دیگر از نگاه و نگرش عرشی خویش را بازگو نمود و فرمود:«جبرییل آنقدر در باره زن به من سفارش کرد که گمان کردم طلاق زن سزاوار نیست، مگر در جایی که آشکارا مرتکب فحشا گردد … سفارش مرا در باره نیکی کردن به زنان بپذیرید چرا که آنان نزد شما اسیرند.»
ظرافت و عزّت زنان در نگاه نورانی پیامبر اکرم(ص) به گونهای است که آن حضرت در باره «احتمال» وسوسههای شیطانی و لغزشهای نفسانی نکاتی ارزشمند یادآور شده، فرمودهاند:«زنان از میان مسیر عبور نکنند، بلکه در کنار دیوار و راه رفت و آمد داشته باشند؛کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، در جای خلوتی که زنی نامحرم، صدای او را میشنود، نماند؛هنگامی که زن در جایی نشست، بعد از آنکه از آنجا برخاست، کسی در جای او ننشیند تا اینکه گرمی آن از بین برود.»
اخلاق نبوی، رفتار علوی
این نگاه و نگرش شایسته به وجود بانوان و دختران در پندار، گفتار و رفتار پیشوایان پاک و سخنان تابناک آنان به روشنی احساس میشود. به این سخن امام علی(ع) بنگریم که حجاب مانع ظاهری است که چون صدف گوهری گرانسنگ در آغوش خود حفظ میکند و نشان از بهای والا و چشمگیر آن دارد و عفاف حالتی درونی و نفسانی است که از شعله کشیدن هوا و هوس و پیشروی شهوت جلوگیری میکند.
امام علی (ع) به فرزند عزیز خود، امام حسن(ع) فرمود:«… فَاِنَّ المرأه ریحانه لیست بقهرمانه؛همانا زن چون گیاهی خوشبو ـ لطیف و ظریف ـ است و مسؤول کارهای سخت و دشوار نیست.»
و در سختی بس زیبا و حقیقتگرا، مسؤولیت زنان را درخور توان روحی ـ جسمی و گرایشهای روانی آنان دانسته، پیریزی کانونی سرشار از مهر و مهربانی و صفا و صمیمیت در خانه و تربیت نسلی تأثیرگذار و هدایتآفرین برای فردای جامعه معرفی کرده، میفرماید:«جهادُ المرأه حُسْنُ التّبَعُّلْ؛جهاد زن، خوب شوهرداری کردن است.»
دیگر امامان معصوم(ع) نیز این بینش ناب را به افکار و احساس پیروان خود عرضه کردند تا هرگز زن موجودی ذلیل و بیارزش جلوهگر نشود و یا در نگاه کوتهفکرانِ بیاندیشه مایه ننگ خاندان تلقی نگردد.امام صادق(ع) در زمان مردسالاریِ سرشار از خشونت و خشم جاهلیت با طنین روحانی سخن خویش فرمود:«الامرأهُ الصّالِحَهْ خَیْرٌ مِنْ الف رجلٍ غیرِ صالح؛زن صالح، بهتر از هزار مرد ناصالح است.»
آن حضرت با سخن صادق خود «محبت به زنان را از اخلاق انبیای الهی»تعریف کرد و «بیشترین خیر و خوبی را در زنان»۱۵ بیان نمود تا عیار و معیار زیباییها و زشتیها که همان «صلاحیت و شایستگی» است برای ارجگذاری زنان و مردان ثبت شود و ارزشهای واقعی بر پایه امتیازات حقیقی و معنوی و کمال و تکامل انسانیت ـ نه جنسیت ـ تعیین گردد.
سرهنگ جهانگیر کریمی – معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان
