پایان نفتکش سانچی. این آغاز سؤالات بی‌جوابی است که هر لحظه به تعداد آنها اضافه می‌شود. اینکه چرا پرچم نفتکش ایرانی باید پرچم کشور پاناما باشد؟ اینکه چرا خدمه نفتکش ایرانی می‌میرند و خدمه کشتی مقابل زنده می‌مانند؟ اینکه چرا دسترسی به خدمه کشتی چینی هنوز برای کارشناسان ایران فراهم نشده؟ چرا چین اجازه حضور ایران در پروسه اطفای حریق را نمی‌دهد؟ چرا مسئولان رده‌بالای ایران به‌ویژه در وزارت خارجه از روابط دیپلماسی خود برای فشار بر چین و سرعت‌بخشیدن به عملیات اطفای حریق بهره نمی‌گیرد؟ اینکه چرا سرعت تسلیت‌گفتن‌ها از سرعت رسیدگی به این مسئله از سوی مسئولان بیشتر است!
** نوشدارو پس از مرگ سهراب؟
هر چقدر در روزهای اول حادثه نگرانی و استیصال بین خانواده‌های دریانوردان ایرانی بیشتر می‌شد، تلاش شرکت ملی نفتکش و سازمان بنادر و دریانوردی نیز برای پیگیری حادثه پررنگ‌تر می‌شد؛ اما درست در همین زمان شاهدیم که این دو سازمان پشتوانه دیرهنگام دولت را دریافت می‌کنند و عملا هرچه فریاد می‌زنند «به چین فشار بیاورید»، صدایشان به جایی نمی‌رسد. هرچه از تعلل چین گفته می‌شود، مسئولان مسئولیت‌یافته دولتی تعلل از چین را نمی‌پذیرند! هر روز سخن از امید برای زنده‌بودن دریانوردان مطرح می‌شود و تلاش‌ها ادامه می‌یابد؛ اما در عمل می‌بینیم وقتی کشتی غرق می‌شود، رئیس کمیته پیگیری حادثه برخلاف آنچه پیش‌تر مطرح می‌کرد، سخن مسئولان چینی را درباره مرگ در لحظات اولیه تأیید می‌کند! شاید اگر کشوری جز چین، طرف حادثه بود، سرنوشت دریانوردان ایرانی طور دیگری رقم می‌خورد! پس از حادثه آن‌قدر فضا تلخ بود که مسئولان تنها توانستند به بیان اندک جملاتی درباره حادثه اکتفا کنند.
** علت حادثه را پیگیری می‌کنیم
محمد راستاد، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، در گفتوگو با «شرق» در پاسخ به چگونگی پیگیری ماجرا توضیح می‌دهد: «فرایند قانونی برای رسیدگی به این سانحه در چارچوب مقررات بین‌المللی وجود دارد که مطمئنا در آن چارچوب رسیدگی به این سانحه را دنبال می‌کنیم و کارشناسان ما در سازمان بنادر و دریانوردی و هم سازمان امور دریایی کشور پاناما و چین در این روند دخیل خواهند بود و امیدواریم با این بررسی‌ها به خروجی و نتیجه حقیقی حادثه برسیم».
به علت دوری مسافت تماس قطع می‌شود. باقی سؤالات درباره پیگیری حادثه را از هادی حق‌شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی، می‌پرسم. او در گفتوگو با «شرق» می‌گوید:تا قبل از غرق شدن کشتی، ماجرا را به لحاظ خدمه داخل نفتکش پیگیری می‌کردیم، از حالا به بعد که کشتی غرق شد، پیگیری‌ها به بخش حقوقی برای بررسی علت سانحه محول می‌شود.
** شکایت از چین در مراجع بین‌المللی
او با بیان اینکه این اقدام بسیار زمان‌بر است، ادامه می‌دهد: «هم ایران به سبب اینکه خدمه کشتی عمدتا ایرانی بودند، هم کشور پاناما به واسطه پرچم، شرکت ملی نفت به خاطر اینکه کشتی متعلق به آنهاست و همه ذی‌نفعان دیگر حادثه، در این پروسه دخیل خواهند بود». این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش که آیا تعلل چینی‌ها در رسیدگی به حادثه با شکایت ایران مواجه خواهد شد یا خیر، می‌گوید: «این مسئله نیز حقوقی است و در سازمان بین‌المللی دریانوردی مطرح و با جدیت پیگیری می‌شود».
** طرح خواسته‌های خانواده‌های دریانوردان در هیئت دولت
پیام‌های تسلیت، پشت‌هم در رسانه‌ها منتشر شد؛ از پیام تسلیت رئیس‌جمهور گرفته تا وزرای نفت و خارجه و کار و… . حسن روحانی در این میان، به گفته معاون پارلمانی خود، دستور رسیدگی به خانواده‌های دریانوردان را به چند وزیر کابینه صادر می‌کند. حسینعلی امیری در حاشیه گفتوگو با خانواده‌های سرنشینان نفتکش سانچی در جمع خبرنگاران گفت: این خانواده‌ها خواسته‌هایی داشتند که قرار است در جلسه هیئت دولت مطرح شود.
** دریانوردان پاداش شهیددارند
او همچنین بیان کرده عزیزانی که در این نفتکش بودند، اجر شهید دارند.
**هیئت دولت دوشنبه را عزای عمومی اعلام کرد
در پی بروز حادثه تأسف‌بار برای نفتکش ایرانی سانچی و جان‌باختن دریانوردان دریادل کشورمان، هیئت دولت با صدور بیانیه‌ای ضمن عرض تسلیت به خانواده‌های داغدار، نقش‌آفرینان صنعت دریانوردی و صنعت نفت کشور و عموم ملت ایران، دوشنبه، ٢۵ دی‌ماه ٩۶ را عزای عمومی اعلام کرد.
**نامه پرتأمل ربیعی به روحانی: خدمه نفتکش در ساعت اولیه سانحه فوت کرده بودند
خبرها در این زمینه فراوان است. دیروز مسئول کمیته بررسی حادثه نفتکش سانچی، در نامه به رئیس‌جمهور اعلام کرده بود: «خدمه نفتکش سانچی در ساعت اولیه سانحه فوت کرده بودند». این جمله از زبان علی ربیعی در حالی مطرح می‌شود که بیان این مسئله محل تردید است و امیدها در مورد حضور دریانوردان در موتورخانه کشتی تا آخرین لحظات وجود داشت و تا زمانی که پیکرهای آنها کشف نشده باشد، نمی‌توان چنین ادعایی کرد. جالب آنکه این ادعا، پیش از او از زبان رئیس سازمان دریانوردی شانگهای در گفتوگو با ایلنا در قالب پیش‌بینی کارشناسان چینی مطرح شده بود و مورد تأیید کارشناسان ایران نیز قرار نگرفت.
** درخواست شهید محسوب‌شدن دریانوردان
ربیعی همچنین در این نامه ضمن تسلیت به خانواده دریانوردان نوشت: «با تأسف تمام به استحضار می‌رسانم مطابق شواهد به‌دست‌آمده در محل و نظریه قاطع مقامات چینی و کارشناسان ایرانی در حوزه نفت و گاز سازمان بنادر و دریانوردی، انفجار به این وسعت و حجم آتش و نیز گازهای سمی متصاعدشده، منجر به فوت خدمه قهرمان اقتصاد مقاومتی، در ساعت اولیه حادثه گردیده است. تلاش‌های طاقت‌فرسا برای اطفاء حریق و انتقال پیکرهای مطهر نیز میسر نگردید. اینجانب درخواست اعلام عزای عمومی و نیز اقدام برای شهید خدمت نامیده‌شدن از هیئت محترم وزیران را دارم». حال با گذشت زمان باید دید این خواسته نیز مانند خواسته ثبت آتش‌نشانان جان‌باخته در حادثه پلاسکو، همچنان خاک می‌خورد و بی‌نتیجه می‌ماند یا اینکه روال صرفا از حرف خارج است و به نتیجه منتهی می‌شود.
** عملکرد ضعیف چینی‌ها در رسیدگی به نفتکش سانچی
حرف‌وحدیث‌ها پس از ماجرا در بین کارشناسان و مسئولان ادامه دارد. برخی از نمایندگان مجلس معتقدند که کم‌کاری چین در این ماجرا محرز است. برخی حتی به کم‌کاری وزارت امور خارجه در امر پیگیری موضوع می‌پردازند؛ شکایت و گله‌ای که از سوی خانواده‌های دریانوردان نیز بارهاوبارها مطرح شده است. محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این زمینه گفت: می‌شد با مسئولیت‌پذیری موثرتر و دیپلماسی قوی‌تر و اطلاع‌رسانی به‌هنگام‌تر، از ابعاد اندوهناک حادثه کاست و افکار عمومی را نسبت به ایفای وظایف دستگاه‌های مسئول و دفاع از حقوق شهروندان قانع کرد. به گفته او، تعلل دولت چین در امدادرسانی جای گلایه دارد و بی‌شک مجلس در جهت استیفای حقوق مردم پیگیر چگونگی بروز این حادثه خواهد شد. نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس، یکی از نمایندگان معترض، در همین رابطه گفت: چینی‌ها در رسیدگی به وضعیت کشتی نفتکش عملکرد مناسبی نداشتند.
** عملکرد ضعیف صداوسیما و وزارت خارجه
به گزارش خانه ملت، هدایت‌الله خادمی با بیان اینکه عملکرد وزارت امور خارجه و صداوسیما در حوزه کاری خود درباره موضوع حادثه نفتکش ایرانی خوب نبوده، گفت: چینی‌ها در رسیدگی به وضعیت کشتی نفتکش عملکرد مناسبی نداشتند، البته بخشی از این موضوع به دلیل این است که وزارت امور خارجه باید پیگیری‌های جدی‌تری می‌کرد. وی افزود: در کجای دنیا شناور با این وضعیت در آب‌های بین‌المللی دچار حریق می‌شود، آن هم در نزدیکی شانگهای، حدود هفت الی هشت روز در آتش می‌سوزد. اگر نفتکش دچارحریق‌شده، مربوط به هر کشور دیگری بود، در مدت اخیر، بالگردها و هواپیماها، ناو و کشتی‌های آتش‌نشان، به اطفای حریق می‌پرداختند. نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس یادآور شد: نفتکش ایرانی به‌نوعی در این مدت رها شد. اینکه نفتکش بدون رسیدگی مؤثر، به آب‌های ژاپن منتقل شود، غیرقابل‌قبول است.
**تفحص در عمق ٧٠ متری
در آخرین اخبار، محسن بهرامی، سخنگوی شرکت ملی نفتکش در حادثه کشتی سانچی گفت: کشتی در عمق ١١٠ متری غرق شده است و کشتی‌ها در کف دریا به حالت افقی قرار می‌گیرند، در این‌صورت با توجه به ارتفاع ٣۵ متری بدنه کشتی، تفحص در عمق ٧٠متری می‌تواند صورت بگیرد.
خبرگزاری فارس به نقل از وال‌استریت ژورنال، نوشت: ارتباط نفتکش سانچی و کشتی چینی چند ساعت قبل از حادثه با رادار محلی قطع شده بود.
