در این گزارش که در شماره یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۳۹۵ خورشیدی به قلم مهرنوش سلوکی منتشر شده است، می خوانیم: بعد از رشد‌های پرشتاب شاخص کل در سال گذشته و لزوم اصلاح قیمتی در بسیاری از نمادها، مولفه‌های بررسی شده توسط «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که بازار هم‌اکنون در مسیر اصلاح زمانی و استراحت قرار دارد.
با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد خوشبینی و امیدواری به آینده بازار همچنان در میان سهامداران وجود دارد و همین عامل از خروج سنگین سرمایه‌ها از بازار جلوگیری کرده است. بررسی‌ها نیز درخصوص رخدادهای آتی بازار (برگزاری مجامع و گزارش‌های فصلی) حاکی از آن است که احتمالا گزارش‌های فصلی ومجامع نسبتا مناسبی داشته باشیم که نگرانی از بازگشت به رکود را کاهش می‌دهد.
**استراحت چند روزه بورس
پس از پشت‌سر گذاشتن اولین هفته منفی بورس تهران از ابتدای سال ۹۵، اولین روز هفته جاری نیز برای شاخص کل با روندی منفی همراه بود. نوسان شاخص بازار سهام در هفته‌های اخیر و به‌طور دقیق‌تر در ۱۲ روز معاملاتی گذشته در محدوده ۸۰تا ۸۱ هزار واحدی، این فرضیه را قوت می بخشد که بازار سهام در فاز اصلاح زمانی قرار گرفته است. در این بین بازبینی روند بازار طی مدت گذشته، شاید بتواند دورنمایی از رفتار روزهای آتی بازار را نشان دهد.
**چارچوب تایید فاز اصلاحی بازار
همانطور که در گزارش‌های قبلی «دنیای اقتصاد» نیز گفته شد، آمارها حاکی از آن است که از ابتدای سال سرعت ورود نقدینگی به بازار کاهش یافته است.این آمارها نشان می‌دهد در سه ماه پایانی سال گذشته حدود ۱۵۰۰میلیارد تومان نقدینگی از سوی معامله‌گران حقیقی وارد بازار شده بود، اما این روند در سال جاری ضعیف و حتی در برخی موارد معکوس شده است.این آمار می‌تواند گواهی بر توقف ورود نقدینگی به بازار از ابتدای سال باشد.
موضوع دیگر درخصوص تاثیر بازار از خبرهای دریافتی در ماه‌های گذشته و واکنش‌های متفاوت آن در زمان‌های مختلف بوده است. بعد از اجرایی شدن برجام سیل خبرهای دریافتی درخصوص صنایع مختلف مبنی بر همکاری‌های مشترک با کشور‌های خارجی و گشایش‌های اعتباری و… به سمت بازار سهام باعث شد تا برخی از صنایع بورسی با رشد‌های بسیار چشمگیری مواجه شوند. به‌عنوان مثال در صنعتی مانند خودرو طی سه ماه پایانی سال رشد حدود ۲۱۸ درصد به ثبت رسید که بسیاری آن را تحت‌تاثیر خبرهای حضور شرکت‌های بزرگ خودروسازی جهان در کشور دانستند.
حال به نظر می‌رسد سرعت این واکنش‌ها تا حد زیادی کاهش یافته چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان خبرهای مثبت پیرامون رفع تحریم ها پیش‌خور شده است.به نظر می‌رسد بورس تهران این روزها بیش از دریافت یک خبر به دنبال اثر واقعی آن در صنایع مختلف است.موضوع مهم دیگر نیز، روند بازار‌های جهانی در هفته‌های گذشته بوده است. تعداد قابل‌توجهی از صنایع بورسی در کشور تحت‌تاثیر قیمت جهانی نفت و کالاهای اساسی حرکت می‌کنند.
با وجود رشد ۸ درصدی قیمت نفت جهانی در هفته گذشته، صنایع بورسی نتوانستند تغییر آنچنانی را تجربه کنند. به نظر می‌رسد بورس تهران در هفته‌های اخیر خوش‌بینی‌ها درخصوص افزایش قیمت نفت را پیش‌خور کرده و با توجه به تجربه صعود‌های قبل، تا حد زیادی بی‌اعتنا نسبت به این رشد‌ها رفتار می‌کند.
اما موضوع دیگری که این روزها در بازار به خوبی دیده می‌شود امید به رشد بورس در سال ۹۵ است. بررسی رفتار معامله‌گران در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» به‌علاوه نظر سنجی اخیر به خوبی نشان می‌دهد که معامله‌گران با خوشبینی به عملکرد بورس تا پایان سال در این بازار فعالیت می‌کنند. درست است که در شرایط فعلی خرید سنگین در بازار صورت نمی‌گیرد، اما در مقابل صف‌های فروش سنگین نیز مشاهده نمی‌شود. مشاهدات نشان می‌دهد شتاب خروج نقدینگی در بازار زیاد نیست و تمایل برای خروج سرمایه میان سرمایه‌گذاران سرعت چندانی ندارد.با بررسی اجمالی رفتار بازار در این مدت و همچنین محدودیت نوسان شاخص در سطح ۸۰ تا۸۱هزار واحد به نظر می‌رسد بازار در فاز اصلاحی زمانی قرار دارد.
**فرضیه‌های محتمل بازار در روزهای آتی
با این حال برای روزهای آینده بازار می‌توان دو رویداد اقتصادی را در نظر گرفت که اثر آنها شاید، شاخص را در مسیر جدیدی قرار دهد. رویداد نخست احتمال فروش سنگین در روزهای آتی به دنبال سودگیری سهامداران باشد که این موضوع می‌تواند ریزش شاخص کل را به همراه داشته باشد.اما بحث دوم درخصوص نزدیکی به زمان برگزاری مجامع و انتشار گزارش‌های سه و شش ماهه است که محتوای آنها می‌تواند اثرات مختلفی بر بازار داشته باشد.
در همین زمینه سلمان نصیرزاده، تحلیلگر بازار سهام در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» در تشریح جو کلی بازار می‌گوید: یکی از عوامل رشد اصلی بازار در سه ماه اخیر بحث افزایش حجم معاملات بود که توانست وسعت فعالیت در بازار به‌وجود آورده و باعث خوشبینی سهامداران شود.از این رو در شرایط کنونی نکته نگران‌کننده‌ای که باعث افت سنگین در بازار شود، وجود ندارد.
وی درخصوص تاثیر گزارش‌های سه و شش ماهه در بازار نیز اینچنین گفت: باید ببینیم که در این گزارش‌ها تا چه حد شرایط اقتصادی فعلی تاثیر‌گذار بوده است. به نظر می‌رسد اثر رفع تحریم‌های هسته‌ای و بازگشایی در بسیاری از خطوط تجاری بتواند انعکاس مثبتی در روند شرکت‌ها و به تبع آن گزارش‌های فصلی شرکت‌ها داشته باشد. همچنین در بحث مجامع انتظار می‌رود بازدهی معقولی از شرکت‌ها داشته باشیم.
گروه‌هایی مانند دارو و پتروشیمی از صنایع سود‌محور هستند که می‌توانند سهامداران خود را در این زمینه با سود قابل توجهی روبه‌رو کنند. اما در گروه‌هایی مانند گروه بانکی انتظار سودآوری زیاد دیده نشده و بیشتر بحث افزایش سرمایه مطرح است.نصیرزاده در ادامه بیان کرد: در مجموع این اتفاقات نمی‌تواند سیگنال منفی برای بازار داشته باشد، اگر هم قرار است اتفاقی رخ دهد تنها محدود به خروج سرمایه گذاران کوتاه مدت یا نوسانگیر از گروه‌ها و عدم تمایل برای حضور در مجامع است که بعد از مجمع بار دیگر باز‌می‌گردند.
**فروش سنگین، چالش بزرگی برای بازار نیست
این کارشناس درخصوص رویداد دیگر، مبنی بر احتمال فروش سنگین سهامداران برای کسب سود بیشتر در بازار بیان کرد: احتمال سنگین شدن صف‌های فروش در روزهای آتی عمدتا در گروه‌هایی است که با رشد هیجانی همراه بوده‌اند که در این میان خودرو محتمل ترین صنعت برای این واکنش است. در چند هفته آینده سهام شرکت سایپا قابل معامله می‌شود، همین موضوع می‌تواند فشار فروش بازیگران بازار به خصوص حقوقی‌ها را به دنبال داشته باشد.
این موضوعات شاید در کوتاه مدت بازار را با نوسان‌های بیشتر از قبل همراه کند اما نمی‌تواند زمینه ساز ریزش‌های بزرگ در بازار شود. نصیرزاده همچنین در ادامه افزود: گروه‌های بورسی در شرایط کنونی در دوحالت قرار دارند، گروه‌هایی نظیر بانکی‌ها که به اصلاح زمانی برای رشد نیاز دارند و گروه‌هایی مانند خودرو که نیاز اصلی آنها اصلاح قیمتی است. اما به هرترتیب شرایط کلی بازار نرمال به نظر می‌رسد و نگرانی چندانی درخصوص آینده بازار دیده نمی‌شود.
**در بازار چه گذشت؟
بازار سهام روز گذشته شاهد ریزش ۹۹واحدی بود تا کماکان و برای پنجمین روز کاری متوالی درمحدوده ۸۰هزار واحدی قرار داشته باشد. بورس تهران که در اولین روز هفته شاهد رشد نماد‌های بزرگ خودرویی بود، در ساعاتی از فعالیت خود نیز رشد‌های کوچکی را ثبت کرد، اما در نهایت به سطح ۸۰هزار و ۶۵۴واحد رسید. همانطور که پیش‌ترذکر شد روند اصلاحی در بسیاری از نماد‌های صنایع مختلف که این روزها به‌طور متداول در بازار دیده می‌شود، منجر به قرمز‌پوش شدن بازار شد.
حجم معاملات برای روز شنبه حدود یک میلیارد و ۱۸ میلیون سهم و ارزش معاملات معادل ۲ هزار و ۹۲۵ میلیارد ریال بود که نسبت به آخرین روز هفته به ترتیب افت ۲۸ و ۲۵درصدی را نشان می دهد. در بازار روز گذشته و از میان هفت نماد موثر بر شاخص «خساپا» بیشترین اثر مثبت و «فملی» بیشترین اثر منفی را داشتند. در ادامه نیز نماد‌های «خودرو» و «شبندر» نماد‌هایی بودند که از افت بیشتر شاخص جلوگیری کردند.
در جریان معاملات روز گذشته بیشترین حجم معامله در گروه‌های خودرویی و بانکی صورت گرفت به‌طوری‌که جایگاه بیشترین حجم معاملات در اختیار شرکت‌هایی نظیر ایران خودرو، پارس خودرو، بانک صادرات و بانک ملت بود. «آکنتور» که در روز شنبه با مشارکت بالای بازیگران حقیقی با بیشترین عرضه همراه شد، در مقابل شرکت سایپا توانست بیشترین تقاضا را میان سهامداران داشته باشد.
*م: روزنامه دنیای اقتصاد
