الگوهای پیشگیری از جرم در جامعه

به گزارش سرمایه گستران و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پلیس اصفهان،برخورد با جرایم کوچک به منظور پیشگیری از جرایم بزرگتر

امروزه این اعتقاد در میان متولیان سیاست های پیشگیلری از جرم کشورها وجود دارد که جرائم کوچک موجب برهم زدن نظم و امنیت در جامعه می شوند، این جرایم مقدمه ای برای ارتکاب جرائم مهم تر و بزرگتر هستند و اگر به نظم عمومی داخل در محله های شهرها و روستاها توجه نگردد، فضای مساعدی برای ارتکاب جرائم مهم تر به وجود می آید، بدین سان جرائم کوچک یکی از منابع احساس ناامنی و اضطراب شهروندان می باشد.

از طرفی مردم بر این باورند که نظم عمومی مقدمه ایجاد احساس امنیت است، لذا یکی از راه حل های کاهش جرائم مهم و برقراری امنیت، این است که از طریق مقابله با جرائم کوچک به برقراری نظم عمومی کمک کنیم. به نظر می رسدکه در مورد نظم عمومی و مقابله با جرائم کوچک،پلیس اصلی ترین نقش را ایفا می کند.

جرم یک پدیده اجتماعی است که علل و عوامل مختلفی در شکل گیری آن دخالت دارند، در عین حال هر جرمی با توجه به متفاوت بودن شرایط مرتکب و محیط آن بدیهی است که نوع، تعداد و میزان اثر هریک از عوامل متفاوت است، این تنوع و گوناگونی است که اجازه نمی دهد یک عامل را به طور انحصاری عامل اصلی و منفرد جرم بدانیم. مسلماً افرادی که برای ارتکاب جرم مستعد هستند وقتی احساس کنند کسی مراقب آنها نیست ، بدین سان جرائم مهم تری انجام می دهند.

حمایت همه جانبه مردم و دستگاه های دولتی  از پلیس

هنگامی که واژه جرم شنیده می شود غالباً رفتارهای مجرمانه ای همچون سرقت،قتل،کلاهبرداری، اذیت و آزار شهروندان و زورگیری به عنوان مصادیق آن به ذهن می رسد، در حالیکه تعداد زیادی از جرائم رفتاری نظیرتوهین،فحاشی، برهم زدن نظم عمومی،مزاحمت و بد پوششی که هر روز در اطراف ما اتفاق می افتند و به آنها چندان توجهی نمی گردد با این حال پیچیدگی پدیده مجرمانه امر پیشگیری را مشکل ساخته است که حمایت همه جانبه مردم و دستگاه های دولتی را می طلبد.

استفاده از ظرفیت اجتماع برای پیشگیری از جرم

امروزه همه بر این موضوع اذعان دارند که نهاد پلیس از جمله ارکان خدمت رسان به آحاد جامعه جهت تامین امنیت تلقی می گردد. ارتباط بین شهروندان جامعه و پلیس در طول چند دهه اخیرعلاقه روز افزونی نسبت به بهره گیری از یافته های علمی در توسعه و برنامه ریزی در زمینه پیشگیری از جرم و انحراف به وجود آورده است و به رغم حمایت رسمی از ابزارهای پلیسی و قضایی برای کنترل جرم ، یافته های علمی بیانگر آن است که ساز و کار تولید نظم و امنیت، نه تنها در ابزارهای کیفری بلکه در بستر اجتماع و ظرفیت های موجود در آن نهفته است.

امروزه صاحب نظران بر این عقیده اند که هدف کنترل جرم از رهگذر سیاست ها و برنامه ریزی های اجتماعی و پرهیز از توسل به ابزار کیفری و نیز ضرورت همگرائی و تعامل بین سیاست های اجتماعی و سیاست های کنترل جرم می گذرد. ظهور اندیشه ها و الگوهای مبتنی بر جلب مشارکت اجتماع در تامین نظم و امنیت و مشارکت پذیر ساختن سازمان ها و نهادهای مسئول پیشگیری از جرم و تلاش برای حل ریشه ای مشکلات و بسترهای جرم زا را باید از دستاوردهای این تغییر نگرش دانست.

الگوهای مشارکتی- انتظامی

برابر این نظریه جامعه متشکل از محله های مجزا با نیاز ها و مشکلات و مسائل امنیتی خاص خود و بخش عمده ای از پدیده های ناامنی موجود در آن و احیاء ظرفیت های اجتماعی است. الگوهای مشارکتی انتظامی معمولا با تشکیل گروه های مشاوره ای و برگزاری نشست های مشترک در محله ها این امکان را فراهم می آورد تا گروه ها و اقشار مختلف جامعه به ویژه اقلیت ها و طبقه های محروم، دیدگاه های خود را در زمینه اولویت ها و برنامه های پیشگیری و چگونگی مشارکت خود در اجرای این برنامه ها بیان کنند. برگزاری این نشست ها همچنین آشنایی بیشتر مردم با چالش ها و موانع پیش روی پلیس برای کنترل جرم و تلاش آنان برای رفع این موانع از یک سو و افزایش میزان پاسخگویی پلیس و توسعه خدمات پیشگیری مورد نیاز از سوی دیگر خواهد شد.

انگیزه دادن به کارکنان پلیس

از دیگر روش های پیشگیری از جرم، تمرکز بر انگیزه دادن به کارکنان ، ایجاد محیطی مشارکتی و فضای رضایت بخش برای انجام ماموریت ها به صورت داوطلبانه و با کیفیتی عالی است. هدف از این الگو افزایش کارآیی ماموران واحدها می باشد.

توجه به نقش پلیس زن در پیشگیری از جرایم علیه کودکان و زنان

از عوامل دیگر در مفهوم پیشگیری توجه به نقش پلیس زن در پیشگیری از جرائم علیه زنان و کودکان می باشد، در بعضی از جوامع نقش پلیس زن که در امر پیشگیری فعالیت می کند کمرنگ است. از ویژگی های پلیس زن تعامل صحیح بین دو گروه از اقشار مرتبط با حیطه وظایف آنها یعنی کودکان و زنان آسیب پذیر به وجود به شمار می آید.

تفاوتهای رفتاری بین زنان و مردان باعث می شود که پلیس زن نیز در ماموریت های خود رفتارهای مناسب با زنان و کودکان بزهکار داشته و از افراط و خشونت و از ایجاد رعب و وحشت در بین آنها پیشگیری کرده و با زبانی در خور فهم همچنان خود (بدون اینکه خجالت بکشند و یا از آنها فاصله بگیرند) با آنان رفتار کند.پلیس زن در پیشگیری می تواند با ارائه خدماتی از قبیل مشاوره و اطلاع رسانی به زنان قربانی خشونت ، استفاده از روش های روانشناسی ، آگاه سازی و اطمینان دادن به قربانیان زن در رعایت موازین اخلاقی و نیز ارتقاء فرهنگ اخلاقی توسط این دسته از افراد مؤثر واقع شود.

در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده که می فرمایند: یک درهم برای پیشگیری هزینه کردن بهتر است از هزار درهم برای درمان.

الگوی پیش بینی جرایم

نکته اصلی در الگوهای پیشگیری از جرم “پیش بینی” است ،این موضوع اساسی ترین و مهمترین مرحله ای است که قبل از انجام هر گونه اقدام پیشگیرانه باید صورت پذیرد. اصولا پیشگیری زمانی مؤثر و کارامد خواهد بود که مبتنی بر برآوردهای دقیق و مشخصی از رویدادهای آینده باشد قبل از آنکه پیشگیری انتظامی صورت پذیرد باید زمینه های جرم ساز شناسائی و برای آنها برنامه ریزی صورت کرد.

نتیجه گیری :

با توجه به مطالبی که بیان شد باید بر این نکته تاکید کرد که پیشگیری یکی از سیاست های اساسی در حوزه کنترل جرم محسوب می شود، به عنوان مثال بردن چتر در روز ابری در حقیقت نوعی عمل پیشگیرانه است تا از خیس شدن و سرماخوردن خود را حفظ کنیم، اما این عمل بر فرایند پیش بینی استوار است. اگرچه ممکن است پیش بینی به موفقیت نپیوندد. امروزه پیشگیری یکی از راهبردهایی به شمار می آید که شامل شناسایی مسائل و تصمیم گیری در مورد بهترین شیوه رویارویی با جرم است.

ویژگی اساسی پیشگیری ، پیش بینی است که می توان نشانه های ضعیف را شناسایی و مدیران و فرماندهان را نسبت به آن هوشیار ساخت. پیش بینی جرائم به ما می گوید که پلیس نباید دست روی دست بگذارد تا مسائل نو ظهور به بحران جدی بیانجامد. بدون تردید پیش بینی ، تصمیم گیری و اقدام به موقع نیز از ایجاد بحران جلوگیری می کند.

نویسنده : سرتیپ دوم پاسدار “مهدی معصوم بیگی”- فرمانده انتظامی استان اصفهان