به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از قزوین، سد طالقان به عنوان یکی از منابع مهم تأمین آب شرب و کشاورزی استان قزوین، نقش حیاتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی این منطقه دارد؛ سهم قزوین از آب سد طالقان ۲۳۰ میلیون مترمکعب است که ۱۵۰ میلیون مترمکعب آن برای کشاورزی، ۶۰ میلیون مترمکعب سهم آب شرب و ۲۰ میلیون مترمکعب هم سهم تغذیه مصنوعی است.
در شرایط خشکسالی و کاهش میزان بارندگی‌ها ممکن است این میزان تخصیص برای حوزه‌های مختلف تغییر پیدا کند، با این همه طرح آبرسانی به ۱۴ شهر و ۱۹۴ روستای استان از سد طالقان یک طرح ملی و بزرگترین طرح استان در زمینه تأمین آب شرب است و انتقال آب از این سد به شهرها و روستاهای استان قزوین با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که نیازمند بررسی و ارائه راهکارهای فوری است.
کاهش بارندگی و آب ذخیره‌شده در سد طالقان
علی حسن‌بیگی، کارشناس حوزه منابع آبی درباره موانع اجرای طرح انتقال آب از سد طالقان به قزوین به خبرنگار سرمایه گستران اظهار می‌کند: یکی از موانع کمبود زیرساخت‌های مناسب انتقال آب است، چراکه شبکه‌های لوله‌کشی قدیمی و فرسوده موجب هدررفت قابل توجه آب در مسیر انتقال می‌شود و گسترش پیدا نکردن خطوط لوله به بعضی مناطق محروم منجر به نابرابری در توزیع آب شده است.
وی با اشاره به کاهش حجم آب سد به دلیل تغییرات اقلیمی می‌افزاید: کاهش بارندگی و خشکسالی‌های متوالی در سال‌های اخیر حجم آب ذخیره شده در سد طالقان را کاهش داده و از طرفی افزایش تبخیر آب به دلیل گرمایش جهانی وضعیت ذخایر آبی را بحرانی‌تر کرده است.
این کارشناس ادامه می‌دهد: بخشی از مشکلات این انتقال به مشکلات فنی و نگهداری تأسیسات بازمی‌گردد و در این میان خرابی پمپ‌ها و ایستگاه‌های پمپاژ آب موجب اختلال در انتقال منظم آب می‌شود، در ضمن نبود سیستم‌های نظارت هوشمند بر کیفیت و میزان آب انتقالی، کنترل دقیق جریان آب را دشوار کرده است.
حسن‌بیگی با اشاره به چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی اجرای این طرح عنوان می‌کند: انتقال آب از سد طالقان به قزوین گاهی با اعتراضات جوامع محلی به دلیل نگرانی از کمبود آب در منطقه طالقان همراه است. تغییرات اکوسیستم منطقه به دلیل کاهش جریان آب پایین‌دست سد، تهدیدی برای تنوع زیستی است.
وی از مدیریت ناکارآمد منابع آب به عنوان مشکل دیگر یاد می‌کند و تاکید دارد: نبود برنامه‌ریزی بلندمدت برای توزیع عادلانه آب بین بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعت، ضعف در اجرای قوانین مصرف بهینه آب و نبود فرهنگ‌سازی مناسب میان مصرف‌کنندگان از دیگر چالش‌های اجرای طرح محسوب می‌شود.
اجرای طرح ۱۲ همت اعتبار نیاز دارد
منصور ستوده، مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای استان قزوین کمبود اعتبار و بودجه را مهمترین مانع اجرای طرح انتقال آب از سد طالقان می‌داند و به خبرنگار سرمایه گستران عنوان می‌کند: به دلیل تورم و افزایش نرخ ارز در حال حاضر اعتبارات مورد نیاز برای اجرای کامل این طرح بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان است.
وی می‌افزاید: اعتبارات تخصیص یافته به طرح در سال گذشته، حدود ۱۹۰ میلیارد تومان به صورت نقدی و اوراق مرابحه بوده است، همچنین در سال جدید با پیگیری‌های به عمل آمده اعتبارات طرح به ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
آغاز تولید لوله‌های انتقال آب از طالقان
دبیر شورای حفاظت از منابع آبی استان قزوین با بیان اینکه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان ۲۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز از محل توازن برای این طرح در نظر گرفته است، می‌گوید: انتظار می‌رود با تأکیدات استاندار مبنی بر اهمیت طرح آبرسانی شاهد تخصیص کامل این اعتبارات در سال جاری باشیم.
ستوده اضافه می‌کند: در همین راستا و با هدف تسریع در روند اجرایی طرح به دنبال همکاری با صندوق توسعه ملی نیز هستیم که مکاتبات لازم در این زمینه صورت گرفته است، همچنین از محل مولدسازی هم اعتبارهایی برای پروژه خواهیم داشت.
وی ادامه می‌دهد: در جدیدترین اقدام صورت گرفته قرارداد ۹۰۰ میلیاردی برای تولید لوله منعقد شده است که در مجموع اعتبارات سال گذشته و سال جاری ۲۳ کیلومتر لوله تولید خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای استان قزوین می‌گوید: در حال حاضر پنج کیلومتر لوله چدن داکتیل توسط شرکت لوله و ماشین‌سازی ایران تولید شده، به محل کارگاه منتقل و عملیات اجرایی نیز آغاز شده است.
مدیریت منابع آبی فراموش نشود
داراب بیرنوندی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قزوین نیز با بیان اینکه انتقال آب از سد طالقان راهکار اساسی آبرسانی به مناطقی همچون شهرک عظیمیه در شهر قزوین است، می‌گوید: با این حال در کنار اجرای این طرح باید به مواردی همچون بهبود زیرساخت‌ها، نوسازی خطوط لوله و استفاده از فناوری‌های جدید برای کاهش هدررفت آب اهمیت دهیم.
وی به خبرنگار سرمایه گستران اظهار می‌کند: اجرای طرح‌های آبخیزداری و استفاده از روش‌های نوین آبیاری در کشاورزی و در یک کلام مدیریت بهینه منابع آب هم در کنار اجرای این طرح راهبردی باید مورد توجه باشد، چراکه بیشتر هدررفت آب در بخش کشاورزی اتفاق می‌افتد.
مدیرعامل آبفای استان قزوین با اشاره به ضرورت افزایش نظارت بر مصرف آب تاکید می‌کند: نصب سیستم‌های پایش آنلاین برای کنترل کیفیت و مقدار آب انتقالی، همچنین گفت‌وگو با جوامع محلی و جلب مشارکت آن‌ها در مدیریت آب در حوزه حفظ حقوق ذی‌نفعان مهم است.
بیرنوندی ادامه می‌دهد: لازم است با آموزش و فرهنگ‌سازی مصرف بهینه آب میان شهروندان و کشاورزان ترویج شود.
به نظر می‌رسد انتقال آب از سد طالقان به قزوین با مشکلات اعتباری، فنی و مدیریتی روبه‌رو و نیازمند عزم جدی مسئولان و مشارکت مردم برای رفع آن‌ها است، با برنامه‌ریزی علمی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌توان از بحران آب در این منطقه جلوگیری کرد.
منبع خبر : ایمنا
