بحران ۲۷ ساله زباله در انجلیسی/ زخمی چرکین بر دل جنگلهای هیرکانی

به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از مازندران، ۲۷ سال پیش، منطقه سرسبز و دلنشین انجیلسی که در قلب جنگلهای هیرکانی بابل کنار قرار دارد، تنها برای مدت یک سال بهعنوان محل موقت دپوی زباله انتخاب شد.
بر اساس اسناد موجود در فرمانداری بابل، این انتخاب قرار بود تنها اقدامی اضطراری باشد، با پیشبینی هدایت شیرابهها به تصفیهخانهای استاندارد اما آنچه قرار بود یک ساله باشد، حالا به بحرانی ۲۷ ساله بدل شده است.
در حالیکه طبق قانون، وزارت کشور، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست موظف به انتخاب و نظارت بر محلهای دپوی زباله هستند اما تاکنون اقدام مؤثری برای رفع این معضل صورت نگرفته است.
در تمام این سالها، مردم نجیب و سختکوش منطقه بابل کنار، هر روز شاهد عبور و مرور کامیونهای زباله در نزدیکی خانههایشان بودند، از ۱۰۰ تا ۴۵۰ تُن زباله که بوی تعفن آن، آرامش و سلامت را از ساکنان ربوده است، مردمی که عمده معیشتشان از دامداری، کشاورزی و باغداری تأمین میشود، سالهاست متحمل صدمات جبرانناپذیر اقتصادی و بهداشتی شدهاند.
منطقهای که روزگاری یکی از گردشگرپذیرترین نواحی شمال ایران بود، اکنون به واسطه این دپوی بیپایان با موجی از بیماریها از جمله انواع سرطانها در انسان و دام دستوپنجه نرم میکند، زمینهایی که روزی با ارزشترین نقاط بابل بودند، امروز بهواسطه بوی تعفن زباله و جریان شیرابههایی که همچون رودخانه در حاشیهشان روان است، به متروکههایی بدل شدهاند، بادهای بهاری نیز ناخواسته بوی زننده این طلای کثیف را در فضا پخش میکنند و مشتریان را از سرمایهگذاری در این منطقه فراری میدهند.
صبر مردم لبریز شد، شکایت به دستگاه قضا بردند و در نهایت، قاضی حکم به تعطیلی سایت دپوی زباله انجیلسی داد، بر اساس این حکم، مهلت یکسالهای برای پیدا کردن مکانی جدید یا افزایش ظرفیت تصفیهخانه تا ۱۲۰ متر مکعب به مسئولان داده شد اما این مهلت به پایان رسید و همچنان اقدامی مؤثر از سوی مسئولان دیده نشد تا اینکه در پانزدهم اردیبهشت ۱۴۰۳، ورود هرگونه زباله به این سایت ممنوع اعلام شد. اما کوهی از زبالههای انباشتهشده در این سالها، سرگردان و بدون ساماندهی در دل طبیعت باقی ماندهاند.
زباله، معضل زیستمحیطی جدی در بابل
انجیلسی اکنون به بهشت حیوانات موذی و گندخواران تبدیل شده است، در ادامه این بحران، شهرداری بابل انتقال زباله به آققلا در استان گلستان را در دستور کار قرار داد، طرحی که با هزینه سالانهای بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان اجرا شد اما این مبلغ سنگین که ۶۰ درصد بودجه عمرانی شهرداری را میبلعد، با تورم و افزایش قیمت حاملهای انرژی هر روز سنگینتر میشود، این اقدام هم دوام چندانی نداشت، چراکه مردم گلستان به حجم زیاد زبالههای ورودی اعتراض کردند و در نهایت، زبالههای بابل و شش شهر اقماری آن را پس زدند، مدت کوتاهی زبالهها به یکی از مناطق تهران منتقل شد، اما این راهحل نیز بیش از چند ماه دوام نیاورد.
طی ۱۳ ماه گذشته، زبالههای بابل مقصدهای مختلفی را تجربه کردهاند، اما در ماههای اخیر هیچ اطلاعی از مقصد نهایی آنها در دست نیست، امروز، زبالههای شهری در سطلها تلنبار شدهاند و بهنظر میرسد شهرداری ارادهای برای جمعآوری آنها ندارد.
بابل و حتی روستاهای اطرافش در بوی تعفن زبالهها غرق شدهاند، زبالههایی که ۲۷ سال در انجیلسی دپو شدهاند، همچنان بدون مدیریت رها شدهاند و شیرابههای آنها همچون رودخانهای سیاه از زمینهای شیبدار منطقه جاری شده و نهایتاً به رودخانه بابلرود و سپس دریای خزر سرازیر میشود.
سید مصطفی میرتبار، فرماندار شهرستان بابل با بیان اینکه زباله و پسماند، مهمترین چالش زیستمحیطی این شهرستان است، به خبرنگار سرمایه گستران میگوید: هرچند این موضوع مختص بابل نیست و بسیاری از شهرهای شمالی با این معضل درگیر هستند، اما در حال حاضر وضعیت شهرستان بابل در این زمینه نگرانکننده است.
وی با اشاره به غیربهداشتی بودن محل فعلی دفن زباله میافزاید: بهدلیل نبود مکان مناسب برای دفن اصولی زباله، هزینههای سنگینی بابت انتقال آن به خارج از استان صرف میشود که فشار مضاعفی بر منابع مالی شهرستان وارد کرده است.
فرماندار بابل در ادامه با اشاره به دو راهکار برای برونرفت از این بحران اضافه میکند: نخست، تعیین تکلیف زبالههایی است که طی سالهای گذشته در سایت انجیلسی دپو شدهاند، دوم، رفع معضل شیرابههایی است که در اثر بارندگی و روانابها از این محل به مناطق اطراف سرایت میکند که این دو اقدام باید از طریق برگزاری مناقصه و در کوتاهترین زمان ممکن انجام شود.
میرتبار همچنین با تاکید بر لزوم ساماندهی کامل سایت انجیلسی ادامه میدهد: با توجه به پیامدهای خطرناک زیستمحیطی این وضعیت، استاندار مازندران نیز با درک اهمیت و فوریت موضوع، اهتمام ویژهای برای حل بحران زباله در بابل دارند.
شیرابهها، تهدیدی خاموش برای سلامت انسان و محیطزیست
در حال حاضر مهمترین تهدید، سرریز شیرابههای سمی از سایت انجیلسی است، این مایع تیره و آلوده به دلیل شیب زمین به سمت پاییندست حرکت کرده و آبهای زیرزمینی و رودخانهها از جمله بابلرود را آلوده کرده است، در نهایت، این آلودگی به دریای خزر ختم میشود و زنگ خطر جدی را برای اکوسیستم منطقه به صدا درآورده است.
ناصر کیایی، رئیس اداره محیطزیست بابل شیرابههای انجیلسی را مهمترین تهدید زیستمحیطی منطقه دانسته و هشدار داده در صورت ادامه روند فعلی با یک ابرچالش زیستمحیطی روبهرو خواهیم بود.
محمد زمان یعقوبی، نایب رئیس شورای شهر بابل نیز در این ارتباط اعلام کرده است که طی ۱۴ ماه گذشته، حدود ۱۵۰ میلیارد تومان از منابع مردمی صرف حمل زبالهها شده است، بدون آنکه راهحل پایداری حاصل شود.
به گفته وی وزارت کشور، استانداری مازندران و سایر نهادهای مسئول، هیچ اقدام مؤثری برای تعیین محل دفن زبالهها نکردهاند
به گزارش سرمایه گستران، فاجعه انجیلسی تنها یک هشدار نیست، بلکه نمونهای از فراموششدن اصول محیطزیستی در مدیریت شهری است، بابل با طبیعت بینظیر خود شایسته چنین سرنوشتی نیست، اگر امروز اقدامی اصولی صورت نگیرد، فردا دیگر شاید خیلی دیر باشد.
برای نجات طبیعت، معیشت و سلامت مردم منطقه، لازم است نهادهای مسئول در سطح ملی و استانی با جدیت و فوریت وارد عمل شوند، پاکسازی انجیلسی از زبالهها، نه یک لطف بلکه یک وظیفه است، وظیفهای که اگر به موقع انجام نشود، تاوان آن را نسلهای بعدی با سلامت و آب و خاک خود خواهند داد.
منبع خبر : ایمنا