آبشار یکی از پدیده‌های زمین‌شناسی است که در آن آب یک رودخانه از یک فلات یا ارتفاع با سرعت زیاد به پایین یک دره یا دامنه می‌ریزد. مرتفع‌ترین آبشار جهان به نام آبشار اَنجل، در کشور ونزوئلا قرار دارد. رود کارائو از ارتفاع ۹۷۹ متری از روی فلاتی مرتفع که از سنگ‌های سخت ساخته شده به پایین می‌ریزد.
طرز تشکیل آبشار
سنگ‌های بستر رود، به‌آرامی فرسایش می‌یابد. رودهای بزرگ، از روی سنگ‌های مختلفی می‌گذرند. بعضی از سنگ‌ها، سخت تر از سنگ‌های دیگرند و به آسانی فرسایش نمی‌یابند. بعضی دیگر، به‌راحتی فرسایش می‌یابند. هنگامی که رود از بستری متشکل از سنگ‌های سخت وارد جایی شود که سنگ‌ها نرم ترند، احتمال دارد در محل برخورد این دو نوع سنگ، آبشار تشکیل شود، یعنی آب نمی‌تواند سنگ‌های سخت را حفر کند، اما سنگ‌های نرم را که در زیر قراد دارند از بین می‌برد و به‌اصطلاح زیر سنگ‌های سخت را خالی می‌کند. گاهی وسعت این محل خالی شده به اندازه‌ای است که افراد می‌توانند از پشت آبشار عبور کنند.
رودهایی که در مناطق کوهستانی جاری اند، آبشارهای متعدد دارند. آبی که در امتداد دامنه جاری است، از روی قطعه سنگ‌ها و لبه‌های سنگی زیادی می‌گذرد و آبشارهای کوچکی تشکیل می‌دهد. در مناطق ساحلی به‌ندرت آبشار دیده می‌شود. اما اگر رود از ارتفاعی به دریا بریزد، در آن محل نیز آبشار تشکیل خواهد شد. و در کشور ایران، استان لرستان با بیش از پنجاه آبشار، رکوردار تعداد آبشارها در منطقه خاورمیانه است.
در ادامه به معرفی بلندترین آبشارهای جهان به ترتیب بر اساس ارتفاع می‌پردازیم. بعد از ایران چنانچه به این کشورها از جمله نروژ سفری داشتید، حتما از آبشارهای مرتفع آن دیدن نمایید (از جاهای دیدنی جهان است که قبل از مرگ باید دید!).
۱- آبشار آنجل (۹۷۹ متر) – Salto del Angel -Canaima -Venezuela
آبشار آنجل، بلندترین آبشار دنیا به ارتفاع ۹۷۹ متر است (نزدیک یک کیلومتر!) که در میان جنگل‌های دورافتاده پارک ملی کانایما در ایالت بولیوار در جنوب شرقی کشور ونزوئلا جای دارد. چون این آبشار در جنگل‌های انبوه قرار دارد، تا دهه ۱۹۳۰ که دولت ونزوئلا به جستجو با هواپیما نپرداخته بود ناشناخته باقی‌مانده بود. نام این آبشار برگرفته شده از نام جیمز آنجل، کاوشگر آمریکایی است که هواپیمای خود را نزدیک این آبشار بعد از شناسایی در سال ۱۹۳۵ میلادی فرود آورد.
۲- آبشار توگلا (۹۴۸ متر) – Tugela Falls
آبشار توگلا دومین آبشار بلند جهان است. که ۹۴۸ متر ارتفاع دارد و در ایالت کوازولو-ناتال کشور آفریقای جنوبی در جریان است.
۳- آبشار کاتاراتاس لاس ترس هرماناس (۹۱۴ متر) – (به اسپانیایی: Cataratas las Tres Hermanas)
آبشار کاتاراتاس لاس ترس هرماناس آبشاری است که در کشور پرو واقع شده‌است و بلندترین ریزشگاه آن ۹۱۴ متر ارتفاع دارد. این آبشار، سومین آبشار بلند جهان است.
۴- آبشار اولوپنا (۹۰۰ متر) – Oloʻupena Falls – مولوکای، هاوائی، ایالات متحده آمریکا
آبشار اولوپنا آبشاری است در مولوکای هاوائی که ۹۰۰ متر ارتفاع دارد. این آبشار چهارمین آبشار بلند جهان است.
۵- آبشار یومیبیلا (۸۹۶ متر) – Yumbilla Falls – ایالت آمازون، پرو
۶- آبشار وینوفوسن (۸۶۰ متر) – Vinnufossen – مور اگ رامسدال، نروژ
۷- آبشار بالایفوسن (۸۵۰ متر) – Balåifossen – هاردالند، نروژ
۸- آبشار پوئکاوکو (۸۴۰ متر) – Pu’uka’oku Falls – هاوائی، ایالات متحده آمریکا
۹- آبشار جیمز بروک (۸۴۰ متر) – James Bruce Falls – بریتیش کلمبیا، کانادا
۱۰- آبشار براون (۸۳۶ متر) – Browne Falls – جزیره جنوبی، نیوزیلند
۱۱- آبشار استروفن فوسن (۸۲۰ متر) – Strupenfossen – سوگن اگ فیوردان، نروژ
۱۲- آبشار رامنفیلس فوسن (۸۱۸ متر) – Ramnefjellsfossen – سوگن اگ فیوردان، نروژ
۱۳- آبشار برنجه (۷۹۶ متر) – لرستان، ایران
آبشار برنجه (تاف) با ارتفاع در حدود ۸۰۰ متر در ۲ کیلومتری غرب روستای پیر امام و همچنین در نزدیکی، روستاهای سرتنگ برزه و در بخش زز و ماهرو از توابع شهرستان الیگودرز استان لرستان قرار دارد. این آبشار هرچند در تمام طول سال آب دارد، ولی مقدار آب آن در فصول دیگر سال به جز اواخر زمستان و بهار آنچنان کم است که به نوعی می‌توان آن را در لیست آبشارهای فصلی لرستان قرار داد؛ ولی می‌توان با کمی همت و عزم از طرف مسئولین میرات فرهنگی و صنایع دستی استان لرستان و… با استفاده از سرچشمه‌های دائمی که در نزدیکی این آبشار قرار دارد، مقدار حجم خروجی آب این آبشار را به صورت چشم گیری افزایش داد و آن را دائمی نمود. به علت دور بودن این آبشار چندان که باید شناخته شده نیست برای دسترسی به این آبشار می‌توان از طریق محور الیگودرز شول آباد فرعی پیر امام استفاده کرد. و با این ارتفاع، این آبشار بلندترین آبشار قارهٔ آسیا و سیزدهمین آبشار بلند جهان به شمار می‌رود.
۱۴- آبشار وایهیلاو (۷۹۲ متر) – Waihilau – هاوائی، ایالات متحده آمریکا
۱۵- آبشار کولونیال کریک (۷۸۸ متر) – Colonial Creek – واشینگتن، ایالات متحده آمریکا
۱۶- آبشار مونگه‌فوسن (۷۷۳ متر) – Mongefossen – مور اگ رامسدال، نروژ
۱۷- آبشار گوکتا کاتاراکس (۷۷۱ متر) – Gocta Cataracts – ایالت آمازون، پرو
۱۸- آبشار موتارازی (۷۶۲ متر) – Mutarazi – مانیکالند، زیمبابوه
۱۹- آبشار کیل‌فوسن (۷۵۵ متر) – Kjelfossen – سوگن اگ فیوردان، نروژ
۲۰- آبشار ژوهانسبورگ (۷۵۱ متر) – Johannesburg – ایالت واشینگتن، ایالات متحده آمریکا
۲۱- آبشار یوسمیت (۷۳۹ متر) – Yosemite – کالیفرنیا، ایالات متحده آمریکا
۲۲- آبشار ترو دوفر (۷۲۵ متر) – Trou de Fer – سیرک سالازی، فرانسه
فهرست سایر آبشارهای بلند جهان:
۲۳- آبشار اولاموفوسن (۷۲۰ متر) – Ølmåafossen – مور اگ رامسدال، نروژ
۲۴- آبشار ماناوا نوی (۷۱۹ متر) – Mana’wai’nui Falls – هاوائی، ایالات متحده آمریکا
۲۵- آبشار کیراگ فوسن (۷۱۵ متر) – Kjeragfossen – راگالند، نروژ
۲۶- آبشار آوالانچ بیسین (۷۰۷ متر) – Avalanche Basin – مونتانا (ایالت)، ایالات متحده آمریکا
۲۷- آبشار هاریسون بیسین (۷۰۷ متر) – Harrison Basin – مونتانا (ایالت)، ایالات متحده آمریکا
۲۸- آبشار هالوکو (۷۰۰ متر) – Haloku – هاوائی، ایالات متحده آمریکا
۲۹- آبشار چامبرلین (۷۰۰ متر) – Lake Chamberlain – جزیره جنوبی، نیوزیلند
۳۰- آبشار آلفرد کریک (۷۰۰ متر) – Alfred Creek – بریتیش کلمبیا، کانادا
۳۱- آبشار دونته فوسن (۷۰۰ متر) – Døntefossen – مور اگ رامسدال، نروژ
۳۲- آبشار برو فوسن (۶۹۸ متر) – Brufossen – هاردالند، نروژ
۳۳- آبشار اسپیر فوسن (۶۹۰ متر) – Spirefossen – سوگن اگ فیوردان، نروژ
۳۴- آبشار دریاچه ناشناس (۶۸۰ متر) – Lake Unknown – جزیره جنوبی، نیوزیلند
۳۵- آبشار کوکنام (۶۷۴ متر) – Kukenaam، Salto – بولیوار، ونزوئلا
۳۶- آبشار یوتاج (۶۷۱ متر) – Yutaj – آمازون (ایالت)، ونزوئلا
منبع: وب سوار
