به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از آذربایجان شرقی، با توجه به اهمیت محیط زیست و تأثیر آن بر زندگی انسان‌ها، اجرای برنامه‌هایی در این حوزه و تلاش برای حفاظت از آن، همواره جز اقداماتی بوده که مدیریت شهری کلان‌شهر تبریز در دستور کار قرار داده است، با این وجود این سوال مطرح می‌شود که با توجه به انتخاب شهر تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیای غربی در سال ۲۰۲۵، انجام چه اقداماتی در حوزه محیط زیست موجب استمرار در برداشتن گام به سوی اهداف محیط زیستی این کلان‌شهر می‌شود.
محیط زیست به مجموعه‌ای از عوامل طبیعی و انسانی اطلاق می‌شود و شامل منابع آب، هوا، خاک، گیاهان و جانداران است که با یکدیگر ارتباط متقابل دارند؛ حفاظت از محیط زیست از این جهت دارای اهمیت است که بر زندگی انسان‌ها و سایر موجودات زنده تأثیر می‌گذارد و متضمن بهره‌وری جوامع انسانی است.
سازمان ملل متحد پنجم ماه ژوئن را برای افزایش آگاهی افکار عمومی، محافظت از محیط زیست و تحریک مسئولان امر به در نظر گرفتن تدابیری برای مقابله با تخریب محیط زیست به نام روز جهانی محیط زیست نامگذاری کرده است.
کلان‌شهر تبریز نیز با درک اهمیت موضوع، به حوزه‌ها و بخش‌های مختلف محیط زیست ورود پیدا کرده است و گام‌های مثبتی در راستای حفظ آن برداشته که موفق به کسب عنوان «پایتخت محیط زیست کشورهای آسیای غربی در سال ۲۰۲۵» شده است.
یک ویژگی خوب در پروپوزال شهر تبریز
حمیدرضا غلامزاده، دبیرکل مجمع شهرداران آسیایی درباره نحوه دریافت پروپوزال از شهرها برای معرفی پایتخت‌های آسیایی در سه حوزه محیط زیست، فرهنگ و گردشگری به خبرنگار سرمایه گستران اظهار می‌کند: این فرایند که از سال ۲۰۲۳ آغاز شده است، با انتشار فراخوان، دریافت پروپوزال از شهرها و در نهایت، ارزیابی و داوری مراحل آن طی می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: این موضوع را در سه سطح متصور هستیم، شهرهایی که می‌خواهند به حوزه‌ای وارد شوند، شهرهایی که پروژه ویژه‌ای در آن حوزه دارند یا شهرهایی که دستاوردی داشته‌اند و قصد انتقال آن به دیگران را دارند.
دبیرکل مجمع شهرداران آسیایی درباره انتخاب پایتخت‌های کشورهای آسیایی عنوان می‌کند: مطابق روند انجام شده برای سال ۲۰۲۴، شهرها پروپوزال‌های خود را در حوزه‌های مختلف برای سال ۲۰۲۵ ارائه دادند که یکی از جامع‌ترین پروپوزال‌ها متعلق به شهر تبریز بود.
غلامزاده با تأکید بر وجود یک ویژگی خوب در پروپوزال شهر تبریز تصریح می‌کند: آن ویژگی بین‌بخشی بودن پروپوزال مربوطه بود، به این معنا که تنها بحث شهرداری مطرح نبود و حتی در بحث پروپوزال‌نویسی نیز شهرداری تبریز با دانشگاه، اداره کل محیط زیست و سایر متولیان همکاری داشت و محتوا به صورت مشترک تهیه شده بود.
جلسات به منظور برنامه‌ریزی سالانه برای انجام اقدامات شهرداری تبریز در حوزه توسعه فضای سبز، پسماند، توسعه حمل‌ونقل و مطالعه برای ورود تاکسی و اتوبوس‌های برقی در حال تشکیل است
وی با تأکید بر اینکه وجود همکاری میان شهرداری تبریز و سازمان‌ها مورد مدنظر ما بود، اضافه می‌کند: این هم‌افزایی و همکاری یک امتیاز مثبت تلقی می‌شود و یکی از دلایل انتخاب شهر تبریز بود.
دبیرکل مجمع شهرداران آسیایی درباره شاخص‌های انتخاب یک شهر به ویژه در مورد محیط زیست، تاکید می‌کند: بحث این بود که شاخص‌ها در مورد پیشگیری یا مدیریت بحران محیط زیست باشد، در هر دو حالت پروپوزال‌ها بررسی می‌شود و امکان اینکه یک شاخص واحد وجود داشته باشد نیست، زیرا ویژگی‌ها با یکدیگر متفاوت است.
غلامزاده اظهار می‌کند: سال ۲۰۲۴ شهرهای شیراز، غبیری (لبنان) و همدان به ترتیب عناوین پایتخت محیط زیست، فرهنگ و گردشگری را کسب کردند و سال ۲۰۲۵ نیز شهرهای اصفهان، کرمانشاه و تبریز و آنتالیا (ترکیه) (به صورت مشترک) توانستند عناوین پایتخت گردشگری، فرهنگ و محیط زیست را کسب کنند.
احد صادقی، رئیس کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تبریز درباره انتخاب شهر تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیای غربی در سال ۲۰۲۵ به خبرنگار سرمایه گستران اظهار می‌کند: این انتخاب، فرصتی مغتنم است که باید از آن به نحو احسن استفاده شود.
وی ادامه می‌دهد: تمام کنش‌ها و اقداماتی که انجام می‌شود، باید رنگ و بوی محیط زیستی به خود بگیرد.
رئیس کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تبریز با اشاره به تشکیل ستاد اولیه در شهرداری تبریز عنوان می‌کند: این جلسات به منظور برنامه‌ریزی سالانه برای انجام اقدامات شهرداری تبریز از جمله توسعه فضای سبز، حوزه پسماند، توسعه حمل‌ونقل و مطالعه برای ورود تاکسی و اتوبوس‌های برقی در حال تشکیل است.
صادقی با بیان اینکه برای انجام اقدامات نیاز به حضور مدیران استانی و نمایندگان مجلس برای استفاده از فرصت‌ها و تسهیلات ملی و بین‌المللی برای رفع چالش‌های محیط زیستی است، تصریح می‌کند: دستگاه‌های اجرایی که فرا سازمانیِ شهرداری تبریز هستند همچون سازمان‌های جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، سازمان آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب، اداره کل محیط زیست و به ویژه دانشگاه‌ها در حال شناسایی هستند که با هماهنگی استاندار آذربایجان شرقی و معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری باید پای کار بیایند.
وی تاکید می‌کند: شهرداری تبریز تنها میزبان و تسهیل‌گر است و تمام دستگاه‌ها باید در کنار شهرداری باشند تا بتوانیم بگوییم که پایان سال توانسته‌ایم گام‌های مثبتی برای محیط زیست برداریم.
روح‌الله رشیدی، دبیر کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تبریز نیز به خبرنگار سرمایه گستران اظهار می‌کند: شهر تبریز بعضی مزیت‌های خود را در دوره‌های اخیر و در حوزه‌های زیست‌محیطی از دست داده است.
وی ادامه می‌دهد: تبریز مشهور به باغ‌شهر است و وقتی به نقشه‌های ۵۰ سال پیش این شهر نگاه می‌کنیم مشهود است که وسعت قابل توجهی از جغرافیای تبریز به مزارع، باغات و فضاهای سبز اختصاص پیدا می‌کند و هسته مدرن و مسکونی شهر در فضای محدودی قرار دارد.
دبیر کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تبریز درباره روند توسعه شهر تاکید می‌کند: این روند رفته رفته به نحوی شده است که در گذر زمان باغات و مزارع، تخریب شده و به نفع مسکن‌سازی از بین رفته است که از دست رفتن یک مزیت زیست‌محیطی محسوب می‌شود.
رشیدی ادامه می‌دهد: همزمان با این وضعیت، منابع آبی ما تحت فشار قرار گرفته است و امروز شاهد آن هستیم شهری که در طول زمان دارای قنات، منابع آبی و چشمه‌های مشهور در محلات بود، سفره‌های آب زیر زمینی آن به دلیل استفاده بی‌رویه و توسعه نامناسبی که اتفاق افتاده، تخریب شده است.
مهم نیست که ما را در آسیا با چه عنوانی می‌شناسند بلکه مهم این است که بدانیم با مخاطره‌ای روبه‌رو هستیم و این مخاطره باید هرچه سریع‌تر کنترل شود
وی با اشاره به اینکه کمبود منابع آبی موجب شده است که در بعضی مناطق مرتفع همچون شهرداری منطقه ۵ تبریز تنش آبی به وجود بیاید، تاکید می‌کند: به این معنا که حتی در حفاری‌های عمیق هم به آب نمی‌رسیم و هوای تبریز نیز به واسطه نوع طراحی توسعه صنعتی شهر و سایر عوامل، تحت تأثیر قرار گرفته است و کیفیت خوبی ندارد و بعضی ماه‌ها محدودیت و هشدار برای مردم ایجاد می‌کنیم.
دبیر کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تبریز عنوان می‌کند: زباله‌گاه مرکزی تبریز که هر روز بالای ۱۰۰۰ تن زباله و شیرابه در آنجا تلنبار می‌شود، بر خاک و بی‌کیفیت شدن اراضی مستعد تبریز تأثیر گذاشته است و این‌ها چالش‌هایی است که شهر تبریز در حوزه محیط زیست با آن‌ها درگیر است.
رشیدی درباره انتخاب شهر تبریز به عنوان پایتخت در حوزه مسائل زیست محیطی، تاکید می‌کند: این انتخاب برای ما فرصتی فراهم می‌کند که به خودمان تلنگری بزنیم و از این روند تخریبی، جلوگیری کنیم و ثروت بزرگ این شهر را به بهای منافع کوتاه مدت و مختصر تاراج نکنیم و بدانیم که این فضای سبز تنها برای من نیست و قرار است برای چندین نسلِ بعد از ما باشد و به عنوان دارایی در این شهر بماند و به کار گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه امیدواریم این تلنگر زده شود و به سمت جلوگیری از تخریب فضای سبز و باغات شهر تبریز گام برداریم، اظهار می‌کند: امیدواریم بهره‌برداری بی‌حساب از سفره‌های آب زیرزمینی را متوقف و منابع آلاینده هوا شامل صنایع و خودروهای شخصی را کنترل و محدود کنیم، قدر خاک را بدانیم، چراکه این خاک صدها سال طول می‌کشد تا شکل بگیرد و به عنوان منبع تغذیه و بقا و دوام حیات ما، عمل کند.
دبیر کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تبریز با بیان اینکه باید این فرصت را برای خود غنیمت شماریم، ادامه می‌دهد: مهم نیست که ما را در آسیا با چه عنوانی می‌شناسند، بلکه مهم این است که بدانیم با مخاطره‌ای روبه‌رو هستیم و این مخاطره باید هرچه سریع‌تر کنترل شود.
یعقوب هوشیار، شهردار کلان‌شهر تبریز درباره انتخاب شهر تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی اظهار می‌کند: دستیابی به اهداف، همکاری با سایر سازمان‌ها و نهادها را می‌طلبد و باید مشارکت همگانی وجود داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: این مشارکت باید در همه ابعاد علمی، فرهنگی و اجرایی باشد تا به نتیجه رسید.
شهردار کلان‌شهر تبریز با اشاره به تشکیل شورای سیاست‌گذاری محیط زیست شهری، عنوان می‌کند: کمیته‌های تخصصی شهرسازی، پسماند، عمرانی، ورزشی، خدمات شهری، سیما و منظر، روابط عمومی، علمی-پژوهشی و اجرایی در قالب این شورا شکل گرفته است تا روند تصمیم‌سازی به صورت یکپارچه انجام شود.
محبوب تیزپاز نیاری، معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تبریز و دبیر کمیته تخصصی رویداد «تبریز پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی» نیز به خبرنگار سرمایه گستران تاکید می‌کند: مایه خوشحالی است که شهر تبریز پس از مدت‌ها در سطح بین‌المللی مطرح شده است، چراکه آخرین رویداد مرتبط با شهر تبریز و انتخاب این شهر به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ بود.
وی ادامه می‌دهد: انتخاب شهر تبریز به همراه شهر آنتالیا (ترکیه) به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیای غربی پس از بررسی‌های فراوان توسط مجمع شهرداران آسیایی انجام شده است.
معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تبریز و دبیر کمیته تخصصی رویداد «تبریز پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی» در خصوص علت انتخاب شهر تبریز تصریح می‌کند: ما تقریباً سه سال است که در حوزه محیط زیست، گام‌های بزرگی برداشته‌ایم و در همین زمان کوتاه توانستیم شاخص‌های خود را ارتقا دهیم.
تیزپاز نیاری با بیان اینکه شهر تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی انتخاب شده است نه شهرداری تبریز، عنوان می‌کند: شهر تبریز به برکت فعالیت‌های عمده‌ای که شهرداری تبریز در حوزه سلامت و ارتقای شاخص‌های محیط زیست انجام داده و همچنین فعالیت‌هایی که سایر نهادها و سازمان‌ها در این زمینه انجام داده‌اند، انتخاب شده است.
وی با اشاره به تشکیل دبیرخانه این رویداد و شکل‌گیری ساختار سازمانی آن تشریح می‌کند: کمیته‌های علمی، پژوهشی، اجرایی، فرهنگی – اجتماعی، سمن‌ها و سایر کمیته‌هایی که باید در ذیل این مجموعه فعالیت کنند را بررسی کرده و برنامه‌هایی را جهت پیاده‌سازی در نظر گرفتیم.
تبریز مشهور به باغ‌شهر است و وقتی به نقشه‌های ۵۰ سال پیش این شهر نگاه می‌کنیم مشهود است که وسعت قابل توجهی از جغرافیای تبریز به مزارع باغات و فضاهای سبز اختصاص پیدا می‌کند و هسته مدرن و مسکونی شهر در فضای محدودی قرار دارد
معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تبریز و دبیر کمیته تخصصی رویداد «تبریز پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی» در خصوص هدف اصلی اظهار می‌کند: هدف، این است هر چیزی را بهانه می‌کنیم تا برای بهبود شرایط محیط زیست قدمی برداریم و ما شاخص‌های محیط زیست را ارتقا دهیم.
تیزپاز نیاری با بیان اینکه ما تصمیم داریم به بهانه این رویداد، هر ماه موجب رخ دادن اتفاق جدیدی در شهر شویم، تصریح می‌کند: بدین منظور، اکنون در حال برنامه‌ریزی هستیم تا هر ماه در یک حوزه‌ای که مهم باشد، یک شاخص را مدنظر قرار دهیم.
وی در خصوص اقدامات کمیته تخصصی این رویداد تشریح می‌کند: با همکاری با کل دانشگاه‌های شهر تبریز در نظر داریم به این رویداد جنبه علمی داده و پانل‌های تخصصی در حوزه زیست محیطی از طریق دانشگاه‌ها برگزار کنیم. انتشار یک فراخوان بزرگ در سطح ملی، مدنظر است تا ایده‌های برتر با مضمون اینکه به بهانه این رویداد، چه اقداماتی باید انجام دهیم که تبریز مجدداً به مدار اولین‌ها برگردد، شناسایی شوند.
معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تبریز و دبیر کمیته تخصصی رویداد «تبریز پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی» ادامه می‌دهد: برگزاری همایش ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به منظور تبدیل تبریز به برند از نظر زیست محیطی در دستور کار قرار دارد. همچنین انجام برخی برنامه‌های مشترک علمی و فرهنگی با شهر آنتالیا مدنظر است.
تیزپاز نیاری در خصوص همکاری شهرداری تبریز با سایر سازمان‌ها در جهت اجرای برنامه‌های این رویداد، عنوان می‌کند: شهرداری به تنهایی نمی‌تواند کلیه برنامه‌ها را اجرا کند، در نظر داریم مجموعه سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های مرتبط با محیط زیست پای کار بیایند.
وی با اشاره به برگزاری جلسات مستمر در دبیرخانه تشریح می‌کند: این جلسات با حضور شخص آقای شهردار به عنوان رئیس تشکیل می‌شود و هر هفته، جلسه رسمی و در طول هفته، چندین جلسه غیررسمی (کارشناسی) برگزار می‌شود.
معاون هماهنگی و امور مناطق شهرداری تبریز و دبیر کمیته تخصصی رویداد «تبریز پایتخت محیط زیست کشورهای آسیایی» درباره دستیابی به اهداف مشخص شده عنوان می‌کند: این امر، مشارکت شهروندان را می‌طلبد و به اصطلاح یک دست صدا ندارد؛ لازمه توسعه این است که همه دست به دست یکدیگر بدهند تا شاخص‌های زیست‌محیطی را ارتقا دهیم.
به گزارش سرمایه گستران، با توجه به انتخاب شهر تبریز به عنوان پایتخت محیط زیست کشورهای آسیای غربی در سال ۲۰۲۵، دستیابی به اهداف محیط زیستی در سایه وجود مشارکت و همکاری میان شهرداری تبریز، دستگاه‌های اجرایی و شهروندان رخ می‌دهد و در این صورت است که رسیدن به اهداف در مدت زمان کوتاه، میسر می‌شود.
انتظار می‌رود به وحدت، انسجام و افزایش آگاهی افکار عمومی بیش از پیش پرداخته و این فرصت مغتنم شمرده شود.
منبع خبر : ایمنا
