وی گفت: این بندها بیشتر مربوط به مواردی است که اگر بار دیگر شرایط به گونه ای باشد که ایرباس نتواند به تعهدات خود عمل کند مثل برگشت احتمالی تحریم ها، بار حقوقی آن لحاظ شود و به ما جریمه بپردازد.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل افزود: اگر چه اعتقاد ما بر این است که تحریم ها بازنمی گردد چرا که اکنون بین اروپا و آمریکا آن اجماع قبلی وجود ندارد.
فخریه کاشان با بیان این که مثل هر کشور دیگری ایرباس باید رفتار مساوی و یکسانی با ما داشته باشد، گفت: طبیعی است که آنها هم نقطه نظرات خودشان و نگرانی های خودشان را دارند. ما هم چیزی را می خواهیم امضا کنیم که منافع مملکت را در پی داشته باشد لذا این بخش عمده ای است که باقی مانده است.
وی درباره تفاهم مالی در این مذاکرات نیز گفت: خبر خوش ما هم در این قسمت است، مسایل بانکی و فاینانس که باید به صورت سه جانبه بین ما و ایرباس و شرکت فاینانسر مذاکره و حل می شد، حل شده و حتی ایرباس به سمت ساخت لگویی که اسم ایران ایر روی هواپیماها نصب شود، رفته است.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل افزود: این در حالی است که دو ماه قبل، سازندگان قطعات و اجزای هواپیما رغبتی به مذاکره با ایران نداشتند اما در دو ماه اخیر این مشکل حل شده است و با چندین شرکت سازنده صندلی، موتور هواپیما و سایر تجهیزات داخلی و مسایل فنی مذاکره داشته ایم.
فخریه کاشان اضافه کرد: اطلاعات و گزارش هایی که از مذاکره کنندگان فنی دریافت می کنیم حکایت از این دارد که خوشبختانه این عدم تمایلی که تا دو ماه پیش بین سازندگان قطعات وجود داشت رفع شده و آنها برای مذاکره به ایران آمده اند.
وی به برجام اشاره کرد و ادامه داد: برجام یک فرآیند است و اینگونه نیست که انتظار داشته باشیم از فردای امضای توافقنامه مسایل حل خواهد شد، تحریم ها یک فرایند چندین ساله بود و رفع آن هم زمان می برد.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل گفت: اگرچه برجام به لحاظ حقوقی این تصمیم نهایی ۱+۵ را در خود دارد که تحریم ها برداشته می شود، اما برداشته شدن تحریم ها در بانک ها و شرکت ها مستلزم طی مراحلی است.
فخریه کاشان با بیان این که فرایند به گونه ای است که به تدریج بانک ها و موسسات به بررسی این موضوع می پردازند که کارها را چگونه پیش ببرند، افزود:اگر می بینید که امروز اتفاقات خوبی می افتد و برخی قطعاتی که امکان خریداری آنها نبود مثل رادارها، سیستم های نرم افزاری و امنیتی، اجرایی می شود به این دلیل است که تحریم ها به تدریج برداشته می شود و برجام اثر خود را می گذارد.
وی درباره همکاری بانک های اروپایی، گفت: بین فایناس و عملیات بانکی اختلاف وجود دارد؛ در عملیات بانکی وقتی پولی از ایران می خواهد خارج شود یا پولی به ایران بیاید هنوز در بانک های بزرگ مشکل وجود دارد، البته هم اکنون بانک های کوچک در کشورهای مختلف با ایران همکاری دارند.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل یادآور شد: اما ما در فاینانس هواپیما قرار نیست پولی پرداخت کنیم و چون پولی پرداخت نمی کنیم پس این سوال که بانک ها چه می کنند موضوعیت پیدا نمی کند البته بخش هایی از پول را که خودمان باید بدهیم، در غالب توافقاتی که با بانک ها شده است، حل کرده ایم.
وی با بیان این که خرید ۱۱۱ فروند هواپیما از ایرباس به کمتر از ده میلیارد دلار می رسد، گفت: خرید هواپیمای A-380 اختیاری ا ست و هیچ الزامی در خرید آن نداریم. می توانیم به جای آن هر مدل دیگری که مایل باشیم بخریم.
وی درباره تخفیف ۵۰ درصدی خرید هواپیماها نیز گفت: اینطور نیست که همه این تخفیف را گرفته باشیم. قیمت هایی که در کاتالوگ هواپیما می نویسند معمولا قیمت های غیر واقعی است اما معمولا وقتی خرید هواپیما به مرحله آخر می رسد روی این قیمت سی، چهل درصد تخفیف وجود دارد.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل افزود: آنچه ما مذاکره کرده ایم این است که میزان تخفیف را بیشتر کرده ایم نه اینکه ۵۰ درصد تخفیف گرفته ایم ولی می شود گفت اگر به طور متعارف ۳۰ درصد تخفیف داده می شود ما توانسته ایم این تخفیف را به پنجاه درصد برسانیم.
وی درباره زمان تحویل هواپیماهای خریداری شده، گفت: با صدور مجوز آمریکا تا پایان سال ۲۰۱۶ چندین هواپیما وارد کشور خواهد شد اما اگر اوفک تاخیر کند که تا به حال هم کرده است این زمان دیرتر خواهد شد.
دفتر کنترل دارایی های خارجی آمریکا ( Office of Foreign Assets Control ) موسوم به اوفک است.
این دفتر فهرستی از نام کشورها، افراد و بانکها و شرکتهای ممنوعه یا محکوم شده را دارد که دایم در حال تغییر است.برای معاملات و ارسال و دریافتهای ۱۰ هزار دلار به بالا و یا پولهای کمتر اما به دفعات مکرر باید از این اداره مجوز اوفک دریافت شود.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل ادامه داد: این ایراد اساسی است که ما به ایرباس، امریکا و سایر سازندگان ایرباس که شامل چهار کشور می شوند، داشته ایم.
فخریه کاشان اضافه کرد: اینکه آنها به تعهداتشان عمل نکرده اند و طبق توافق اولیه باید خیلی زودتر از اینها و در انتهای ماه ژوئن (تیر) مجوز اوفک را می گرفتند اما اوفک با بهانه ها و دلایل مختلف تا به حال تاخیر کرده است. نظرات مختلفی عنوان می شود از جمله این که تا برای بویینگ مجوز صادر نشود برای ایرباس هم صادر نمی شود.
وی ادامه داد: دیدگاه دوم این است که این قرار داد را تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا معطل نگه می دارند و دیدگاه دیگر می گوید خرید هواپیما آنقدر پیچیدگی دارد که زمان بر است و مساله کنترل صدها هزار قطعه موجود در هواپیما است .
فخریه کاشان گفت: وزارت امور خارجه که در جریان کامل مذاکرات ما با ایرباس و بوئینگ است. دائما با وزارت خارجه آمریکا و با اوفک در تماس است و فشار سنگینی را به آنها وارد می کند.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل افزود: وزیران خارجه کشورهای سازنده هواپیمای ایرباس هم به آمریکا فشار آورده اند و دیدار و مذاکره داشته اند، از سوی دیگر، همیشه از سوی وزارت خارجه آمریکا گفته شده است که این مجوز صادر می شود.
وی یادآور شد: البته باید در نظر داشته باشیم این مجوز را وزارت امور خارجه صادر نمی کند، بلکه اداره مستقلی صادر می کند که خیلی هم از وزارت امور خارجه تبعیت ندارد.
فخریه کاشان اظهار داشت: اگر چه فشار دولت آمریکا بر اوفک محسوس است، نتیجه هم همان شد که پیش بینی می کردیم و وزیر راه و شهرسازی کشورمان در سخنرانی اخیر خود به آن اشاره کرد.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل ادامه داد: آمریکا زیر بار فشار ایران و جامعه جهانی سرانجام تاب نیاورد و مجوز فروش هواپیمای نو ایرباس و بوئینگ به ایران را صادر کرد.
فخریه کاشان درباره مذاکره با بوئینگ گفت: بوئینگ متن قرارداد را فرستاده است و قرار بر این است که هفته آینده مقام های این شرکت به تهران بیایند. البته تاکنون چهار بار به ایران آمده و با یکدیگر مذاکره داشتیم و موافقنامه عدم افشای اطلاعات را امضا کرده ایم.
وی افزود: مذاکره با بویینگ به لحاظ زمانی دیرتر شروع شده است ولی به نظر می آید زودتر انجام شود، برای اینکه ساختار مذاکره با بوئینگ متفاوت با ساختار ایرباس است.
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل اضافه کرد: به عنوان مثال بوئینگ خودش همه مسوولیت های سازندگان دست دوم از موتور تا غیره را دارد، اما در ایرباس اینگونه نیست.
وی با بیان این که این دو شرکت با دو استاندارد مختلف هستند، گفت: به همین دلیل مذاکره با ایرباس سخت تر و مذاکره با بوئینگ آسان تر است، باید بیایند و بنشینیم و مذاکره کنیم و ببینیم آیا واقعا مذاکره با بوئینگ آسان تر است؟
قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین الملل یادآور شد: البته بویینگ خیلی علاقه مند به حفظ بازار ایران است و سعی دارد تلاش کند تا زودتر این رابطه را برقرار کند.