*مجید مرادیان
بطور کلی روابط عمومی ، محصول ابتکار، اختراع شخص و گروهی خاص نبوده و نمود اولیه‌اش نیز در جای مشخص تجلی نیافته, بلکه ضرورت‌های زندگی از این هنر و فن بهره برده است و سبک زندگی نوین اجتماعی امروز و پیشرفت‌های صنعتی و علمی باعث ایجاد و گسترش و توسعه آن شده است.
امروزه از حرفه روابط عمومی به عنوان یک «فن» و «هنر» برای تسهیل ارتباط دو سویه بین دولت مردان و آحاد مردم یاد می‌شود و با پیچیده‌تر شدن روزافزون نظام اجتماعی, در ضرورت گسترش و توسعه این حرفه و علم جدید بیش از پیش اتفاق نظر حاصل می‌آید, تا جایی که در عصر حاضر، وجود جایگاه روابط عمومی از ضروریات حیات یک سازمان محسوب می گردد.
با این که ریشه های روابط عمومی در گذشته دور قرار دارد، می توان گفت آغاز دوره روابط عمومی نوین از سال‌های ۱۹۰۰ به بعد و ابتدا در آمریکا شروع و برای اولین بار اصطلاح ((روابط عمومی)) در نوشته های اداری اتحادیه راه آهن ایالت متحده بکار برده شد. در دهه اول قرن بیستم، نخستین دفاتر روایط عمومی، در موسسات این کشور ایجاد گردید.
**روابط عمومی نوین در ایران
شیوه نوین روابط عمومی در ایران با ملی شدن صنعت نفت همزمان است، سپس وزارتخانه ها و سازمان های زیادی به منظور نشر اخبار و ارائه عملکرد انجام شده و ارتباط مردمی و تسلط بر افکار عمومی و ایجاد ارتباط با رسانه های همگانی نیاز خود را در این زمینه احساس کرده و روابط عمومی را به شکل نخستین آن آغاز کردند. نخستین روابط عمومی به طور رسمی در مردادماه ۱۳۳۲ شمسی در شرکت سابق نفت ایران آغاز به کار کرد و اولین گردانندگان آن ((دکتر نطقی)) استاد علوم ارتباطات و شاعرو نویسنده معاصر مرحوم ((ابوالقاسم حالت)) بودند که سپس استاد ((ابوالفضل مرعشی)) به جمع آنها پیوست.
در بسیاری از سازمان ها و ادارات نیز تا سال ۱۳۴۵ اداراتی به نام تبلیغات و انتشار و یا انتشارات و اطلاعات فعالیت می کردند که از این تاریخ به بعد نام این ادارات به روابط عمومی تغییر کرد. در سال ۱۳۴۵ مسئولان شرکت ملی نفت ایران، موسسه مطبوعاتی کیهان، دانشگاه تهران و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت به فکر تاسیس یک مرکز آموزش عالی برای رشته روابط عمومی افتادند. این مرکز یک سال بعد افتتاح شد و بیش از صد نفر دانشجو از میان فارغ التحصیلان دوره دبیرستان را جهت تحصیل در دوره لیسانس روابط عمومی پذیرفت. این مرکز در آغاز نام موسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی را برای خود برگزید. این موسسه پس از چندی نام (موسسه علوم ارتباطات اجتماعی) را به خود گرفت و بعدها به (دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی) تغییر نام داد.
روابط عمومی ذوب آهن اصفهان و نیم قرن تلاش
شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان درطی یش ازپنجاه سال فعالیت خود به عنوان مادر صنعت فولاد کشور، موجب گسترش و نهادینه شدن فرهنگ صنعتی در جامعه ایران شده و از این طریق زیرساخت های لازم را برای دیگر صنایع وتوسعه اقتصادی کشور فراهم نموده است . همجنین وجود این مجتمع عظیم صنعتی موجب تاسیس مراکزاموزشی فنی وصنعتی واز جمله دانشگاه صنعتی شریف شد که امروز قطب عملی صنعت کشور نیز محسوب می شود . ضمن اینکه بسیاری از صنایع و کسب و کارهای شکل گرفته در کشور و منطقه پیرامونی ، حاصل تجربه و دانش پیشکسوتان این مجتمع بزرگ صنعتی است . ذوب آهن اصفهان همراه با تولید ودر راستای مسئولیت اجتماعی خود با انجام فعالیت های مختلف فرهنگی در توسعه اجتماعی منطقه و استان نیز نقش ارزشمندی را ایفا کرده است .
این مجتع و دانشگاه بزرگ صنعتی یکی از پیشگامان در عرصه روابط عمومی نوین نیز بوده و از همان ابتدای فعالیت خود در دهه ۵۰ با تاسیس واحد مستقل مدیریت روابط عمومی، توجه به فعالیت های مختلف ارتباطات درون سازمانی وبرون سازمانی شرکت واز جمله ارتباط وتعامل با رسانه ها را مد نظر ویژه قرار داده به طوری که این امر هم در ارتباط با رسانه های جمعی کشور نمود یافت و هم منجر به اخذ مجوز وانتشار خبرنامه (ماهنامه ) فولاد و بعد از آن هفته نامه آتشکار (به عنوان یکی از اولین نشریات درون سازمانی در صنعت فولاد کشور) با رعایت معیارهای حرفه ای گردید و در این زمینه الگویی شد برای بسیاری از سازمانها و صنایع دیگر .
روابط عمومی ذوب آهن اصفهان هم اکنون با بهره گیری از جایگاه و ساختار مناسب (با ۵ اداره و سرپرستی مستقل) برای انجام وطایف محوله واطلاع رسانی درون و برون سازمانی از چند رسانه برخوردار است که هریک زمینه انتشار ، مخاطب ، اهداف و شرایط خاص خود را دارا می باشند . هفته نامه داخلی آتشکار(با عنوان خبر نامه داخلی) که اولین شماره آن در ۲۵ دی ماه ۱۳۵۰ به چاپ رسید و سابقه ۴۹ ساله دارد .مجوز رسمی این نشریه با عنوان “هفته نامه آتشکار(سنمبل یکی ازسخترین مشاغل در ذوب آهن اصفهان) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۷۳ به ثبت رسید و پس از سیر تکاملی آن ، هم اکنون در ۷ هزار نسخه وهمراه با چند ویژه نامه درسال جهت کارکنان و مسئولین ذوب آهن و همچنین مسئولین و دست اندرکاران صنعت فولاد کشور منتشر و ارسال می گردد . ماهنامه تخصصی فولاد نیز با موضوع” علمی، اجتماعی و فرهنگی” ( دارای مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۷۳)، به صنعت فولاد و دانش متالورژی می پردازد و مخاطب خاص خود را دارد . وب سایت ذوب آهن اصفهان به عنوان ویترین این شرکت در فضای وب ، از قدمت ۱۸ساله برخوردار است و در زمره اولین وب سایت های سازمانی کشور می گردد که مرجع خوبی برای مخاطبین از جمله خبرنگاران جهت دستیابی به جدید ترین اطلاعات این شرکت در تمامی حوزه های مد نظر می باشد . پرتال داخلی شرکت نیز کارکرد درون سازمانی دارد .فصل نامه پیک خانواده از جمله نشریاتی است که به صورت ابتکاری جهت توسعه فضای همدلی در بین خانواده بزرگ ذوب آهن اصفهان منتشر شد و چاپ و انتشار ویژه نامه ها ونشریات دیگر از جمله یبهبود ایمنی و مناسبتی….
چنانچه می دانیم رسانه ها به عنوان یکی از نمادهای اصلی دنیای مدرن ، نقش مهمی در توسعه صنعتی جوامع ایفا نموده اند و به ویژه در کشورهای در حال توسعه از چنان تاثیری برخوردار شدند که منجر به شکل گیری الگوی روزنامه نگاری توسعه شد . در این الگو ، رسانه ها به عنوان چشم و گوش مردم ، مدام در حال رصد کردن پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی دولت ها هستند و نسبت به کلیه برنامه ها و پروژه های مهم اقتصادی و صنعتی و … با دیدگاهی تحلیلی ، انتقادی و هچنین حمایتی ، اقدام به انتشار گزارش ها و تحلیل های خود می نمایند.
دراین زمینه ذوب آهن اصفهان نیز با آگاهی از تاثیر چشمگیر رسانه ها در اطلاع یابی مردم از دستاوردهای صنعتی و اقتصادی ، همواره تعامل و ارتباط بسیار خوبی با رسانه های مختلف داشته و در این ارتباط با تبادل خبر وانجام مصاحبه های مطبوعاتی ورادیو تلویزیونی با مدیر عامل ودیگر مسوولین شرکت حس اعتماد دوجانبه جاری بوده است . ذوب آهن اصفهان همچنین در راستای مسئولیت اجتماعی خود حمایت از رسانه ها از جمله رسانه های محلی و سراسری را مدنظر داشته و رسانه ها نیز در شرایط مختلف با انعکاس دستاوردهای این صنعت ، نقش خود را به خوبی ایفا نموده اند. باپیگیری روابط عمومی شرکت، اصحاب رسانه درسطح استان وکشور نه تنها در انعکاس موفقیت ها و دستاوردها بلکه در شرایط بحرانی نیز یار و یاور این صنعت پیشکسوت کشور بوده اند .
با توجه به اینکه در عصر حاضر ، تکنولوژی های ارتباطی ، فرایندهای مختلف به ویژه روابط عمومی را دستخوش تحول ساخته اند ، روابط عمومی ذوب آهن نیز فعالیت گسترده در شبکه های اجتماعی و دیگر ابزارهای وب را مدنظر قرار داده و در راستای توسعه روابط عمومی الکترونیک نیزگام های مهمی بر می دارد .
نظر به نقشی که روابط عمومی در تبلیغات عمومی وتجاری و برند سازی دارد و با توجه به بازار رقابتی امروز ، روابط عمومی ذوب آهن ،برنامه ریزی جامعی در خصوص انواع تبلیغات محیطی ،نمایشگاهی ، اینترنتی ، رسانه ای و غیره شکل داده و این تبلیغات و برند سازی را در سطوح داخل شرکت ؛کشور و سطح بین المللی دنبال می کند .
ذوب آهن اصفهان در اغلب فعالیت های خود ضمن بهره گیری از متخصصان حوزه های مختلف روابط عمومی بر توان داخلی کارکنان این مجموعه تکیه دارد و فعالیت های مختلف از جمله تولید محتوای فرهنگی وتبلیغاتی ، شرکت در نمایشگاه های مختلف داخل وخارج کشور ، دعوت واجرای تشریفات برای مقامات بازدید کننده داخلی وخارجی وپذیرش وراهنمایی سایر بازدیدکنندگان تخصصی و عمومی از شرکت ؛ برگزاری مراسم مختلف مذهبی ؛فرهنگی وهنری برای کارکنان وخانواده هایشان وسایر ذینفعان ، فعالیت در حوزه وب ، تهیه فیلم ها ؛مستندها وعکس های صنعتی ؛ساخت تیزر و کلیپ وهمچنین تهیه ؛ ضبط وپخش برنامه های متنوع از طریق شبکه داخلی تلویزیونی ورادیویی برای کارکنان را با استفاده از توان همکاران خود ساماندهی واجرا می نماید .
روابط عمومی ذوب آهن در راستای مسئولیت اجتماعی واستقرار الگوی دوسویه روابط عمومی ، تلاش نموده از طریق شیوه های مختلف افکارسنجی از آراء و نظریات ذینفعان خود از جمله کارکنان ؛ سهامداران ، تامین کنندگان ، مشتریان و مردم جامعه اطراف آگاه شده وبا انتقال نتایج به مسئولان مربوطه وپیگیری لازم پاسخ گوی خواسته ها ی ذینفعان بوده وا ستراتژی های خود را بر این مبنا به روز رسانی نماید . در پایان شایسته است که از مدیران روابط عمومی ذوب آهن اصفهان در طی پنجاه سال گذشته یادکنیم :
زنده یاد مرحوم محمود حجتی از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۸- محمود بزم آرا از سال ۵۸ تا۱۳۶۰- زنده یاد مرحوم حسن فامیل دردشتی از سال ۶۰ تا ۱۳۷۲- سید جمال میر حسینی از سال ۷۲ تا ۱۳۷۴- علیرضا بختیاری از سال ۷۴ تا ۱۳۸۰( مدیر مسول فعلی روزنامه دنیای اقتصاد).- حمیدرضا قندی از سال۸۰ تا ۱۳۸۵- علیرضا امیری از ۸۵ تا ۱۳۸۸- مجید رضایی از سال ۸۸ تا ۱۳۸۹- حسن آمهدی از سال ۸۹ تا ۱۳۹۱- محمدرضا کجباف از سال ۹۱ تا ۱۳۹۵- علیرضا امیری از ۹۵ تا کنون
