وی گفت: گرچه در فرهنگ اسلام یک بخشی از کنترل قدرت، کنترل داخلی انسان هاست که به نام تقوی می نامیم. تقوی همان قدرت و توانی است در نهاد یک انسان که بشر را از انحراف و خطا باز می دارد.
رئیس جمهوری افزود: تقوی یعنی نگهدارنده؛ متقی کسی است که دارای توانمندی نفسانی و قدرتی در درون است که می تواند او را از انحراف و خطا بازدارد. در آیات قرآن مجید و روایات ما نیز بسیاری از عبادات و اعمال به دلیل تقویت قدرت واقعی تقوی در نهاد انسان بوده است.
روحانی گفت: خود وجدان انسان نیز بعنوان محکمه ای درون انسان است که یک نهاد بازرسی و محکمه درونی بشر است و نفس ملامتگر و وجدان انسانی که وقتی دچار خطا و انحراف می شود قبل از هر دستگاهی وجدان باطنی انسان او را به محاکمه می کشد و به راحتی او را محکوم می کند.
وی افزود: در کنار کنترل باطنی نیاز به کنترل مادی و ظاهری هم داریم تا کنترل باطنی را تقویت کند و دستگاه هایی باید باشند که با نظارت ظاهری افراد را از خطا بازدارند و قوای باطنی افراد را تقویت کنند.
چگونه تخلف سه میلیارد دلاری با وجود دستگاه های نظارتی در دولت قبل شکل گرفت؟
رییس جمهوری با بیان اینکه نظارت به دو گونه است گفت: یکی از نظارت ها حرفه ای است که توسط بازرسی ویژه دستگاه های مختلف صورت می گیرد و اگر می شد همه اسم ها را تحت یک عنوان قرار می دادیم، مخصوصا بخش هایی که مردم قادرند به آن مراجعه کنند کار را آسان تر می کرد.
روحانی ادامه داد: دستگاه های نظارتی فراوانی داریم و در قوه مجریه سازمان مدیریتی که امروز به سازمان برنامه و بودجه تبدیل شده و سازمان امور اداری واستخدامی جزء دستگاه های نظارتی در امور اداری، بودجه ای و مالی هستند.
وی با بیان اینکه وزارت دادگستری یکی از دستگاه هایی است که با ابزارهایی که در دستگاه های اجرایی دارد نوعی نظارت را انجام می دهد، گفت: دستگاه هایی از قبیل وزارت اطلاعات بر دستگاه اجرایی نوعی نظارت دارند علاوه بر این که هر ارگان و دستگاه اجرایی برای خود بازرسی هایی دارد و در راس آن هم در دستگاه ریاست جمهوری دفتر بازرسی ویژه وجود دارد.
رئیس جمهوری ادامه داد: در دستگاه قضایی هم دستگاه های نظارتی وجود دارد، از سازمان بازرسی گرفته تا دیوان عدالت اداری و بقیه دستگاه های قضایی؛ کلا قوه قضاییه یک نوع نظارتی را بر امور در بخش اجرا و بخش های دیگر برعهده دارد.
روحانی اضافه کرد: قوه مقننه هم نظارت دارد؛ علاوه بر این که معروف است یکی از وظایف مجلس نظارت است. حال با مسامحه می شود گفت آن چه در قانون اساسی آمده، مجلس حق تحقیق و تفحص، استیضاح و سوال دارد و کلمه نظارت نیست اما با تسامحی می توان گفت که مجلس و کمیسیون ها به نحوی نظارت دارند. علاوه بر آن، دیوان محاسبات بر بودجه نظارت دارد و دستگاه تخصصی این کار است. این دیوان نوعی ارتباط هم با دستگاه قضایی دارد.
رئیس جمهوری یادآور شد: کمیسیون اصل ۹۰ و سایر نهادهایی که در قوه مقننه تعبیه شده اند و به نوعی شورای نگهبان هم دستگاه نظارتی است که هم بر قانونگذاری مجلس و هم بر انتخاباتی که در قانون اساسی ذکر شده غیر از انتخابات شوراها نظارت دارد. بخش های دیگری هم وجود دارد که آن ها هم نظارت می کنند در نیروهای مسلح و بانک ها هم دستگاه نظارتی وجود دارد. خود بانک مرکزی هم دستگاه نظارتی است.
روحانی افزود: حال جرا با این همه دستگاه نظارتی در کشور باز هم شاهد تخلفات بزرگ هستیم و می بینیم. چگونه می شود که یک تخلف عظیم و بزرگ حدود سه میلیارد دلاری در کشور ایران در دولت قبل اتفاق بیفتد؟ این ها همه بوده اند،کدام یکی نظارتش دقیق نبوده است؟ یا قوانین و مقررات نظارتی اشکال دارد یا افرادی که مسئولیت نظارت را به عهده دارند دارای اشکال هستند.
وی ادامه داد: مگر یک نفر به تنهایی می تواند سه میلیارد را به جیب بزند؟ به کجا وصل بوده و شرکای آن چه کسانی بوده اند؟ در چه رده ای بوده اند؟ چگونه نفت در اختیار وی قرار گرفته؟ چگونه صدها میلیون دلار غیر از نفت پول در اختیار آن قرار گرفته است؟ دستگاه قضا رسیدگی کرده و به حکمی رسیده است و من در آن باره حرفی ندارم. اما سوال مردم همچنان باقی است.
پیشنهاد داده بودم متهم نفتی در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد اما عملی نشد
رئیس جمهوری تصریح کرد: حال فردی اعدام شود،پولی که در اختیار آن آقا بود چه شد؟ چه کسانی مقصر بودند و نقش داشتند؟ من از آغاز این پرونده پیشنهاد کردم به جای این که این فرد مستقیم در اختیار دستگاه قضا قرار گیرد، در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد تا اطلاعات این موضوع کاملا شفاف شود بعد در اختیار دستگاه قضا قرار گیرد.
روحانی عنوان کرد: به هر دلیلی این نظر عملی نشد. خب انتظار مردم چیست؟ انتظار مردم این است که ماجرا برای مردم روشن شود. مردم سوالاتی دارند. سوال مردم باید پاسخ داده شود.
اگر به سوال مردم پاسخ داده نشود اعتماد عمومی را از دست می دهیم
وی تاکید کرد: من همین جا به عنوان نماینده ملت ایران و به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی عرض می کنم در پرونده های مهمی که میلیاردها اموال عمومی مردم حیف و میل شده است؛ باید به سوالات مردم پاسخ داده شود. اگر پاسخ داده نشود موضوعی مهم تر از سه و ده ها میلیارد دلار از دست داده ایم و آن مساله اعتماد عمومی مردم است.
رئیس قوه مجریه افزود: آن مساله سرمایه اجتماعی است؛ بزرگترین سرمایه ای که نظام جمهوری اسلامی ایران دارد، سرمایه اجتماعی است و ما به غیر از مردم کسی را نداریم. قدرت ما قدرت مردم است؛ موشک، هواپیما و نیروهای نظامی سرجای خود و دست آن ها درد نکند اما آن ها قدرت دوم هستند.
وی اضافه کرد: وقتی می خواهیم قدرت اول و قدرت ملی را بررسی کنیم، قدرت نظامی در رده چندم است نه در رده اول و مردم و قدرت مردم، اعتماد مردم و سرمایه اجتماعی جزء قدرت های اول هستند.
ترمیم سرمایه اجتماعی وظیفه مهم نظارت/هر بازرسی باید به پیشنهاد اصلاح فرایند منجر شود
رییس دولت تدبیر و امید گفت: می خواهم بگویم یکی از وظایف مهم نظارت ها و بازرسی ها ترمیم سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است و در هر موضوعی اگر جرم و تخلف بزرگی رخ می دهد و مخصوصا اگر مردم احساس کنند در آن تخلف، تنها تخلف یک فرد نبوده و تخلف یک مجموعه بوده است؛ باید مسئله برای مردم روشن و توضیح داده شود تا بتوانیم آن مشکلی که در اعتماد عمومی جامعه بوجود آمده آن را ترمیم کنیم.
روحانی افزود: ما به دنبال نظارت برای چه کسی هستیم؟ قدم اول این است که با فرد مقصر و متخلف برخورد شود اما مهمتر از آن این است که در فرآیند کار ببینیم قوانین و مقررات چه اشکالی داشته است و هر بازرسی مهمی در نهایت باید به یک پیشنهاد برای اصلاح فرآیندها و رفع نقص رویه ها و مقررات و یا حتی قوانین حاکم بر کشور منجر شود.
وی ادامه داد: البته در بازرسی نیاز به تخصص های گوناگون داریم تا به نتیجه برسیم، بازرسی تنها بخش خصوصی نیست و بخش فنی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن هم مهم است. باید بتوانیم به نقایص رسیدگی و آن را رفع کنیم. اگر نقایص رفع نشود، نمی توانیم به نقطه ای برسیم که سلامت سیستم و اعتماد را تضمین کنیم.
ظاهر متوجه قانون اساسی نشدیم و دستگاهی به نام پیشگیری درست کردیم
رئیس دولت یازدهم با بیان اینکه اگر به تخلف ها رسیدگی نشود، فرد متخلف و افرادی که کار نیک انجام می دهند یکسان دیده می شوند، گفت: نیاز داریم تا متخلف را شناسایی کنیم تا از بروز تخلف های بعدی پیشگیری نماییم.
روحانی با بیان اینکه در قضاوت نیز به این گونه است و زمانی که قاضی به پرونده ای رسیدگی می کند و در نهایت حکم می دهد باید در بسیاری از موارد روشن شود که ریشه تخلف کجا بوده است؟ گفت اینکه قانون اساسی یکی از وظایف قوه قضاییه را اقدام مناسب برای پیشگیری جرم و اصلاح مجرمین قرار داده تنها این نیست که مجرم را کشف کند و بعد برای او حکم صادر کند.
وی ادامه داد: یکی از وظایف قوه قضاییه اصلاح مجرم و بازگرداندن آن به جامعه است و دیگری اقدام پیشگیرانه است نه اینکه یک دستگاه پیشگیری درست کنیم که ظاهرا متوجه قانون اساسی نشده ایم.
رئیس دولت تدبیر و امید تصریح کرد: قانون می گوید عمل قوه قضاییه باید پیشگیری کننده باشد و اگر یک پرونده در پیچ و خم های قضایی سال ها معطل بماند جلوی پیشگیری گرفته خواهد شد و یکی از عوامل پیشگیری آن است که مردم به دستگاه قضایی مطمئن و به سلامت قضایی و پیشگیری کنندگی آن مطمئن باشند و بدانند در مشکلات، قاضی عادلی وجود دارد که به داد آن ها خواهد رسید.
دستگاه های نظارتی و داوری پیش داوری نداشته باشند/برخی اگر علیه دولت بنویسند تشویق می شوند
روحانی خاطرنشان کرد: مهم است که در دستگاه قضایی، نظارتی و ارزیابی های ما اولا پیش داوری نداشته باشیم چرا که پیش داوری ما را به خطا وا می دارد و در بسیاری از موارد متاسفانه به خاطر مسائل حزبی، جناحی و گاها مسائل قومیتی و حتی به دلیل قیافه ظاهری افراد، پیش داوری می کنیم.
وی تصریح کرد: چرا عده ای در کشور حاشیه امنیتی دارند، این حاشیه امنیتی را از کجا آورده اند و چرا برخی خبرگزاری ها، سایت ها و روزنامه ها حاشیه امنیتی دارند و هر چه بنویسند و بگویند، فحاشی کنند و تهمت بزنند گاهی تشویق می شوند و اگر مربوط به دستگاه اجرایی و دولت باشد تشویق می شوند؟
رئیس دولت یازدهم افزود: درباره دستگاه های دیگر جرات نمی کنند بنویسند ولی زمانی که در خصوص دستگاه اجرایی و دولت می نویسند، مورد تشویق قرار می گیرند، البته به این خاطر نمی گویم که از دولت حمایت کنند، مهمتر این است که از وقوع گناه خوشحال نشویم.
رییس جمهوری با بیان اینکه برخی به خاطر مسایل جناحی و خطی وقتی روزنامه ای را می خوانند و فحاشی و توهین را می بینند خوشحال می شوند، گفت: این یعنی چه؟ این یعنی گناه وتخلف از فرمان خداوند که خوشحال می شوند.
روحانی افزود: گاهی برخی افراد افراطی داخل جناحی می گویند دروغ بد است اگر علیه جناح ما باشد، ولی اگر علیه جناح دیگری باشد خوب است ، اسلام آمده است تا ما را از این ضلالت و گمراهی نجات دهد و نباید خرده حسابها، دعواها، دشمنی ها و اختلافات موجب شود از عدالت فاصله بگیریم .
وی ادامه داد: عدالت فوق قومیت ومذهب، جناح بندی سیاسی و مسایل خانوادگی و محلی است بنابراین نباید پیش داوری کنیم و مسایل جناحی و سیاسی را در امور دخالت دهیم .
رییس دولت یازدهم اظهارداشت: مواردی کمی سراغ داریم که معلمی یا استادی در دادن نمره جناح را در نظر گرفته است ولی میزان آن قلیل است ، خدانکند به روزی برسیم که معلمی در دادن نمره نگاه فردی ، حزبی و قومی داشته باشد .
روحانی اضافه کرد: در بازرسی ها که نوعی قضاوت اولیه در پایان اقدامات صورت می گیرد ولو اینکه قضاوت دادگاهی نیست خیلی مهم است که عدالت را مدنظر قرار دهیم، در تمام بازرسی ها باید به اشکال ریشه ای موضوعات برسیم و آن را منعکس کنیم و برای حل آن مقررات را اصلاح کنیم، در این صورت موفق خواهیم شد .
در بازرسی ها به حریم خصوصی افراد توجه شود/اسرار مردم را دنبال نکنیم
وی اضافه کرد: در بازرسی و بررسی ها باید حریم خصوصی مردم را مورد توجه قرار دهیم واگر به آن رسیدیم افشاء نکنیم ،ممکن است در بررسی ها ویا شنود ویا نامه های شخصی افراد به نکته ای برخورد کنیم که جزء زندگی خصوصی فرد باشد، باید از افشاء آن خودداری کنیم .
رییس جمهوری با بیان اینکه برخی اساسا ذهن بیماری دارند ، گفت: اسرار مردم را دنبال نکنیم اما آنچه مربوط به مصالح جامعه ومردم است و اگر تخلفی واقع شده عادلانه و به دقت بررسی کنیم و برای ما فرقی نکند چه کسی است . برای ما تمام افراد از نظر قانون مساوی باشند .
در مقابله با فساد کمربندها را محکم ببندیم/مردم به صحنه بیایند
روحانی افزود: بسیار مهم است در شرایط امروز کشور که با مساله فساد ومقابله با آن کمربندها را محکم ببندیم چراکه اگر اقتصاد می خواهیم در کشور رشد وتوسعه یابد و شاهد اجرای اقتصاد مقاومتی باشیم یکی از شرایط آن نبود فساد است. با وجود فساد سرمایه و انسجام اجتماعی درست نمی شود و یکی از بزرگترین وظایف امروز، مبارزه با فساد است .
وی با بیان اینکه برای بازرسی ، نظارت ومبارزه با فساد؛ بازرسی های ویژه و دستگاه های خاص در قوا کافی نیست ، اضافه کرد: ما نیازمند بازرسی و نظارت کامل و عمومی هستیم و آن نظارت مردم است؛ همه مردم باید به صحنه بیایند . مگر می شود مشکلی در جامعه در زمینه اقتصادی ، سیاسی و مبارزه با فساد بدون حمایت مردم حل شود؟ پس همه مردم باید به صحنه بیایند .
۹ دی برای دفاع از امام حسین(ع)، نظام و ولایت فقیه بود؛ استفاده جناحی نکنیم
روحانی به نامه روز گذشته یکی از هنرمندان در خصوص قبرخواب ها اشاره کرد و گفت: شنیده بودیم که برخی به دلیل فقر و اعتیاد کارتن خواب هستند و یا زیر پل ها می خوابند، حتی در کشورهای اروپایی نیز در ایستگاه مترو و زیر پل ها افراد فقیر می خوابند اما قبر خواب کمتر شنیده بودیم که فقیری شب به دلیل فقر و بینوایی وبرای اینکه از سرما نجات یابد؛ در قبر بخوابد .
وی افزود: چه کسی می تواند در جامعه بزرگی مثل ایران با این عظمت ، فرهنگ و دین و عشق به خاندان رسالت بی تفاوت باشد؟ مردم هرزمان احساس کردند که به امام حسین(ع) توهینی شده در صحنه حاضر شدند و در ۹ دی، دیدیم چه کردند .
رییس دولت یازدهم تصریح کرد: ۹ دی به خاطر عشق ملت به امام حسین (ع) بود از آن استفاده جناحی نکنیم . حرکت بزرگ مردم برای دفاع از امام حسین(ع) و خاندان رسالت ، نظام جمهوری اسلامی ایران ، ولایت فقیه و مسیر حق بود و این حرکت مربوط به این جناح و آن جناح نبود .
روحانی تاکید کرد: مردم احساس کردند روز عاشورا کارهایی صورت گرفته که توهین است و کسی نمی تواند توهین به خاندان رسالت(ص) را تحمل کند. ملت بزرگی که عشق به خاندان رسالت دارد، چطور می تواند ببیند عده ای از هم نوعانشان ، برادران و خواهرانشان که آسیب اجتماعی دیده اند و مشکلات دارند، شب ها به خاطر بی پناهی به قبر پناه ببرند.
قبرخوابی بینوا برای دولت و مردم قابل تحمل نیست
رییس دولت تدبیر و امید با تاکید براینکه فرد برای اینکه شب را به صبح برساند در قبر بخوابد برای دولت و مردم قابل تحمل نیست، گفت: اما این مشکلات را چطور باید حل کنیم ؟ برادران وخواهران همه باید یکپارچه شویم و مسایل جناحی و اختلافات دست برداریم ، مشکلات اساسی کشور را مد نظر قرار دهیم وبا هم برای حل مشکلات قدم برداریم .
روحانی افزود: در خصوص مشکل اجتماعی ، فقر و محرومیت دولت و همه مسئول هستند و در برابر فساد همه مسئول هستیم وبزرگترین قدرت برای مقابله با فساد، نظارت عمومی است و اگر می خواهیم به رستگاری برسیم همه باید به صحنه بیایند .
وی اضافه کرد: یکی از وظایف مهم احزاب ، گروه ها، سمن ها و تشکل های سیاسی، روزنامه ها ، سایت ها و رسانه ها مقابله با فساد باشد. همه به صحنه بیایند و از بازرسی عمومی را که در اسلام تحت عنوان دعوت به خیر امر به معروف و نهی از منکر معرفی شده، به خوبی استفاده کنیم .
مردم در زمینه حقوق شهروندی مطالبه گر شوند
رییس جمهوری تصریح کرد: قدرت مردم بالاتر از دادگاه، بازرسی، دیوان ها و ارزیابی ها است و همه مردم باید مطالبه گر باشند و اینکه در ۲۹ آذر منشور حقوق شهروندی را به مردم عرضه کردم، یک هدف داشت و آن اینکه ملت در زمینه حقوق شهروندی مطالبه گر شوند.
روحانی گفت: حداقل مردم از دولت، سایر قوا و از نیروهای امنیتی بخواهند؛ بنابراین حق مدار بودن ، حق خواه بودن و حق جو بودن از وظایف همگان است و همه باید مطالبه گر باشند .
وی با بیان اینکه برخی از این اقدام خوشحال شدند و گفتند چرا دیر منتشر شد؟ گفت: دولت در ۱۰۰ روز اول این منشور را در سایت منتشر کرد و از مردم خواست به آن مراجعه کنند و نظر دهند؛ کمتر از ۲۴ ساعت یک میلیون نفر از آن بازدید کردند و در طول سه سال گذشته با استفاده از نظر حقوقدانان و صاحب نظران این منشور بازبینی و نهایی شد .
رییس جمهوری اضافه کرد: همه دست به دست هم دهیم و اگر مردم در مبارزه با فساد پیشقدم باشند، دستگاه های حرفه ای و نظارتی هر سه قوا با امید بیشتر این مسیر را ادامه خواهند داد و باید سه قوه با هماهنگی یکدیگر با فساد و تخلف مبارزه کنند .
روحانی در پایان تاکید کرد: باید معیار بازرسی ها، اسلام، قانون اساسی و قانون موضوعه جمهوری اسلامی ایران باشد .
م:ایرنا
