لمس ثانیه های یک تولد

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گستران و به نقل از ایرنا،برای اولین بار پنجم ماه می در سال ۱۹۸۰ به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد شد و سپس از سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی‌اعلام شد. شعار روز جهانی ماما برای سال ۲۰۱۶ ‘ زنان و نوزادان،قلب مامایی’ انتخاب شده است تا یادآوری کند وظیفه سنگین و خطیری که ماماها برعهده دارند؛ چراکه در یک زمان از دو موجود زنده باید مراقبت و محافظت کنند.
همچنین انتخاب این روز نشان دهنده ضرورت استفاده از تجارب دانش آموختگان مامایی و نقش موثری که این قشر در کاهش مخاطرات و ارتقاء سلامت مادران، کودکان و خانواده ها دارند، می باشد.
نوزاد اولین نگاه معصومانه اش را به ماما هدیه می کند و ماما نخستین کسی است که هنگام گریه او را آرام می کند.ماما وظیفه مهمی در مشاوره و آموزش بهداشت، نه تنها برای زنان بلکه برای خانواده و جامعه دارد.

*** مامایی در ایران
قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستان‌ به حدود ۸۴ سال قبل بر می‌گردد.
نخستین آموزشگاه مامایی به نام مدرسه قابلگی با ۱۰ نفر شاگرد در سال ۱۲۹۸ در بیمارستان بانوان ‌شهر تهران تأسیس شد، پس از گذشت ۱۰ سال، نخستین آموزشگاه عالی مامایی در سال ۱۳۰۸ و با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب آغاز به کار کرد.
در سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران تأسیس شد و سپس دانشکده پزشکی آن نیز افتتاح شد‌، لذا چند سال بعد در سال ۱۳۱۹ بیمارستان زنان به دانشکده پزشکی ملحق شد‌ از این آموزشگاه تا سال ۱۳۳۱ در مجموع ۴۶۲ نفر فارغ‌التحصیل شدند.
از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۸ برنامه آموزشی آموزشگاه به برنامه ۱٫۵ ساله پرستاری و مامایی برای لیسانسیه‌های پرستاری تغییر یافت.
پس از آن در پی سه سال تعطیلی انقلاب فرهنگی از آغاز سال ۱۳۶۲ با نام «مدرسه عالی مامایی» آغاز به کار کرد و مجددا از ورودی دیپلم به تربیت کاردان و کارشناس مامایی اختصاص یافت.
در سال ۱۳۶۵ پس از انتقال آموزش گروه‌های پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت، دانشکده‌های پرستاری و مامایی تأسیس شد و در بهمن ۱۳۶۸ مصوب شد و هم اکنون در تربیت دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مامایی ارائه خدمت می‌کنند.

*** ۷۰ درصد تولد های طبیعی بر دوش ماماها
رئیس انجمن علمی مامایی ایران روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه کنفدراسیون بین المللی مامایی ‘ زنان و نوزادان،قلب مامایی’ را به عنوان شعار روز ماما در سال ۲۰۱۶ انتخاب کرده است، گفت:این شعار نشان دهنده اهمیت حرفه مامایی در سلامت مادر و نوزاد در جهان است.
دکتر ناهید خداکرمی افزود:حدود ۷۰ درصد از زایمان های طبیعی در سال ۹۴ ماما انجام دادند یعنی حدود ۱۵ هزار نوزاد توسط ماماها متولد شده است.
وی با انتقاد ازاینکه تعرفه زایمان طبیعی برای ماماها بسیار کم است، اظهار کرد :حدود ۱۰ یا ۱۵ درصد تعرفه به ماما پرداخت می شود که در این زمینه عدالت حرفه ای رعایت نشده است. برای تولد یک کودک، ماما ساعت ها متحمل زحمت می شود و باید بر اساس ساعات تلاش و فعالیت دستمزد بگیرد.
خدا کرمی اظهار کرد:در کتاب ارزش گذاری نسبی، تعرفه زایمان طبیعی ۵۰K در نظر گرفته شده است که ازاین تعرفه ۱۵ الی ۳۰ درصد باید به ماما ها تعلق گیرد و این در حالی است که در بیمارستان ها درصد ناچیزی از این میزان به ماماها پرداخت می شود.
وی با بیان اینکه در سال ۹۵ در تلاش هستیم برنامه تدوین اعتبار بخشی مامایی را در بیمارستان ها و مراکز درمانی ادامه دهیم، گفت: این کار باعث می شود بیش از گذشته به اهمیت مامایی در کشور پرداخته شود.

** جمعیت ماماهای کشور
رئیس انجمن علمی مامایی ایران با بیان اینکه حدود ۳۶ هزار ماما عضو سازمان نظام پزشکی هستند و خدمات بسیار ارزنده ای را به زنان ارایه می کنند، افزود: این افراد می توانند نیازهای مادران و نوزادان را برطرف کرده و مشاوره و راهنمایی لازم را برای فرزند آوری و دوران قبل از بارداری و حین بارداری و زایمان به مادران آینده این سرزمین ارائه کنند.
خدا کرمی توضیح داد: از این میزان حدود ۴ هزار ماما در روستاها و ۱۰ هزار نفر در مراکز بهداشتی در حال فعالیت هستند و تعدادی در دانشگاهها و مراکز پژوهشی مشغول به انجام کارهای تحقیقاتی هستند.
رییس انجمن علمی مامایی ایران به کمبود ماما در کشور اشاره کرد و گفت :بیمارستان ها و زایشگاه های ما حدود ۹ هزار ماما نیاز دارد تا بتواند خدمات بهتری را به زنان ارایه کنند.

*** کلید خوردن طرح بیمه ماماها
رئیس انجمن علمی مامایی ایران با بیان اینکه پایلوت عقد قرارداد سازمان های بیمه گر با ماما ها در ۳ استان در روز جهانی ماما کلید خواهد خورد، گفت: پیرومصوبه شورای عالی بیمه و تاکید وزیر محترم کار ،تعاون و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی طرح پایلوت و بیمه ماما انجام خواهد شد.

*** پیگیری تغییر یک تصمیم
خداکرمی در ادامه با انتقاد از تغییر نام ماما به ‘مراقب سلامت’ ، گفت: درسال گذشته وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی با تغییر نام ماما به عنوان مراقب سلامت موافقت کرد که این امر درست نبود چرا که در طرح تحول سلامت خدمات بسیاری زیادی را بر عهده ماماها گذاشته شده است.
وی با تاکید براینکه یکی از مهمترین کارهای ما در سال ۹۵ پیگیری تغییر این نام خواهد بود، توضیح داد:در طرح تحول نظام سلامت، تمامی کارشناسان بهداشت از جمله ماماها ‘مراقب سلامت’ نامگذاری شده اند که این باعث سرگردانی زنان و بی اعتمادی به این قشر می شود.
خدا کرمی با اشاره به اینکه تغییر این نام سبب بی انگیزی ماماها می شود،افزود:تقاضا داریم به جای مراقب سلامت از نام مامای خانواده یا مامای جامعه استفاده شود.
رئیس انجمن علمی مامایی ایران یادآور شد:مراقب سلامت وظیفه ای شبیه به پزشک خانواده دارد که در بیمارستانها این افراد وجود دارند و می تواند مراقب سلامتی افراد باشد اما دوره مامایی را طی نکرده است.
وی همچنین اضافه کرد:در چارچوب طرح وظایف مصوب خود تلاش داریم در طرح تحول نظام سلامت از نام مامای خانواده یا مامای جامعه استفاده شود تا زنان کشور اطمینان پیدا کنند که مراقبت و نیاز خود را از ماما دریافت می کنند.
وی در ادامه با بیان اینکه هر خانواده ای نیازمند یک ماما است، افزود: در حوزه مامایی ارایه خدمات مادر و نوزاد از وظایف اصلی ماما ها محسوب می شود و اهمیت برخورداری از یک ماما در هر خانواده ای احساس می شود .
خداکرمی از مسئولان حوزه سلامت خواست با در نظر گرفتن توانمندی و پتانسیل ماما ها در کشور این موضوع را در اولویت کار قرار دهند.
وی گفت :ماما ها اولین کسانی هستند که با زنان و خانواده ها در ارتباط بوده و دراین راستا می توانند برای افزایش جمعیت و فرزند آوری نقش بسیار مهمی ایفا کنند.
خدا کرمی افزود :برای این منظور می توان از سازمان های فرهنگی، وزارتخانه ها مرتبط با سلامت و رفاه و آموزش و پرورش شروع کرد و در دبیرستان های دخترانه با برگزاری کلاس های آموزشی دختران را برای نقش مادری و همسری آماده کرد و از طرف سازمان ها و وزارتخانه ها دسترسی آسان به خدمت به زنان را فراهم کرد.
وی گفت: فعالیت انجمن علمی مامایی برای ارتقای سلامت جامعه و زنان است و سال گذشته انجمن با برنامه های وزارت بهداشت در جهت آموزش متخصصان همراه بوده و در این زمینه به مسائلی مانند ترویج زایمان طبیعی ،آمادگی برای زایمان ،سلامت جنسی ،دوری از رفتارهای پرخطر جنسی ،ترویج مصرف شیر مادر پرداخته است.

*** جایگاه مامایی در جامعه به درستی مشخص نیست
یکی از کارشناسان مامایی نیز در گفت گو با خبرنگار ایرنا با انتقاد ازاینکه جایگاه حرفه مامایی در جامعه به درستی مشخص نشده است، اظهار کرد:این وضعیت سلامت زنان، دختران و حتی نوزادان را با خطر می اندازد و بهتر است مسئولان حوزه سلامت بیش از گذشته به این قشربها واهمیت قائل شوند.
سارا ایوانی گفت:متاسفانه با تغییر نام ماما به مراقب سلامت در طرح تحول سلامت، از ماما ها درتمامی کارهای پایگاه ها و مراکز بهداشتی استفاده می شود به طوری که یک ماما علاوه بر ایفای نقش مراقبت مادران باردار ، بهداشت خانواده اقدام به تزریق واکسن ، انجام تست سل ، نظارت بر سلامت سالمندان می کند که این وضعیت برای افرادی که به مراکز مراجعه می کنند خوشایند نیست.
وی ادامه داد:وظایف ماماها، مراقبت های دوران بارداری مادران، اقدامات پیش بارداری، کمک به سیاست های افزایش جمعیتی، تنظیم خانواده و… است اما در حال حاضر با تغییر این عنوان، یک ماما علاوه بر انجام این فعالیت ها باید یک سری برنامه های بهداشتی پایگاه را که جزء وظایف او نیست انجام دهد.
ایوانی افزود:به عنوان مثال وقتی مامایی در مرکز بهداشتی اقدام به گرفتن تست سل از بیماران می کند، احتمال خطر و بیماری او را تهدید کرده و این بیماری می تواند به دیگران انتقال یابد و در واقع هیچ مادر بارداری با دلگرمی و رغبت کنترل بارداری را به دست ماما ها نمی سپارد.
این کارشناس مامایی با انتقاد ازاینکه جایگاه حرفه مامایی در جامعه به درستی مشخص نشده است، اظهار کرد: این وضعیت سلامت زنان، دختران و حتی نوزادان را با خطر می اندازد و بهتر است مسئولان حوزه سلامت بیش از گذشته به این قشر بها و اهمیت قائل شوند.
ایوانی اظهار کرد: مسئولیت زایمان طبیعی به عهده ماماها است و این امر همکاری دقیق و جدی ماماها را در کشور می طلبد که پس از ۹ ماه تلاش و آموزش مادران را تشویق کنند تا به بهترین روش طبیعی نوزاد خود را به دنیا بیاورند. درحالی که باید از ماماها در زایمان های طبیعی باید استفاده شود، نقش ماماها کمرنگ شده است.
این کارشناس مامایی از تعرفه ویزیت تعیین شده در حوزه مامایی نیز انتقاد کرد و گفت : تعرفه و هزینه ویزیت یک ماما بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان تعیین شده است و در سال جدید تاکنون تعرفه جدید اعلام نشده است .
ایوانی بیان کرد: برای زایمان طبیعی در بیمارستان دولتی هزینه ای دریافت نمی شود و این در حالی است که از ماماها بابت هر زایمان طبیعی ۵۰ هزار تومان هزینه زایمان دریافت می کنند.
وی همچنین ادامه داد: در بیمارستان های خصوصی بابت هر زایمان طبیعی به ماما ۳۵۰ هزار تومان هزینه پرداخت می کنند البته تا زمانی زایمان تا ۵ ساعت طول بکشد اگر بیشتر از این میزان باشد به ازای هر ساعت از ماما ۵۰ هزار تومان هزینه می گیرند.
ایوانی در خصوص مشکلات بیمه ای ماماها نیز توضیح داد: بسیاری از ماما ها در مراکز درمانی و پایگاه هایی مشغول هستند تحت پوشش بیمه قرار نگرفته اند و در واقع کارفرما یا پیمانکار از بیمه کردن ماماها امتناع می کنند.
وی با بیان اینکه بیمارستان ها از پذیرفتن زایمان طبیعی توسط ماما ها سرباز می زنند، گفت :در حال حاضر اندک بیمارستان هایی در کشور هستند که این امر را می پذیرند که آن هم با سفارش سوپروایزر یا افرادی که شناخته شده باشند صورت می گیرد.
این کارشناس مامایی در خصوص مشکلات بیکاری ماماها یادآور شد: بیکاری فارغ التحصیلان رشته مامایی یکی دیگر ازدغدغه های مهم آنان است که برای جذب این افراد باید راهکارهایی از سوی مسئولان حوزه سلامت اتخاذ شود تا بیکاری ماما ها در کشور حداقل برسد.
وی اظهار کرد:با وجود نامه نگاری های متعددی که ماماها به وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی پیرامون مشکلات بیمه‌ای ماماهای دارای مطب، حقوق نامناسب، بیکاری، ردیف شغلی نامناسب، بی‌توجهی به حقوق و جایگاه ماماها در زایمان و قرار نگرفتن در مشاغل سخت نوشته شده است اما ما همچنان امیدواریم ماماها به جایگاه واقعی حرفه ای خود برسند.