به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از کردستان، با گذشت بیش از یک هزار سال از روز شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان، همچنان غم فراق اباعبدالله الحسین بر دل‌های مؤمنان سنگینی می‌کند و در ایام محرم این سوگ بیشتر خود را نشان می‌دهد.
این روزها بر در و دیوار شهرها بیشتر رخت و رنگ عزا خود را نشان می‌دهد و پرچم‌ها و بیرق‌های سیاه رنگ بیشتر خریدار دارد، چراکه دل‌ها عزادار برترین مخلوقات خداوند است.
عشق به امام حسین (ع)، عشقی فراتر از زمان و مکان، مذهب و ملت است و حد و مرزی نمی‌شناسد، چه مسلمان باشی، چه نباشی، خواه شیعه باشی یا اهل سنت، اگر با جرعه‌ای از دریای معرفت آن حضرت آشنایی پیدا کرده باشی، می‌دانی که او الگوی آزادمردان جهان است.
آئین‌های ماه محرم در هر نقطه از کشور ایران اسلامی به شیوه خاص خود برگزار می‌شود، در استان کردستان نیز با توجه به اینکه بافت جمعیتی آن بیشتر اهل تسنن و کُردزبان هستند این آئین‌ها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد است.
احترام و مودت به اهل بیت پیامبر اکرم (ص) و خاندان مطهر ایشان در اعمال و رفتار مردم استان کردستان همواره به خوبی پدیدار بوده است و این مسئله در ماه محرم و صفر نمود بیشتری پیدا می‌کند که موجب تقویت وحدت میان مردم اهل سنت و اهل تشیع این استان نیز شده است.
آئین‌های محرم در کردستان با مراسم طشت‌گذاری در سریش‌آباد آغاز می‌شود و با برگزاری مراسم‌هایی همچون نذر خون، پخت حلیم برای روز تاسوعا، مراسم شیرخوارگان حسینی، گهواره‌گردانی حضرت علی اصغر (ع)، گِل‌گیران بیجاری‌ها، سینه‌زنی در هیئت‌های مذهبی و روزه خاص عاشورا در میان اهل سنت ادامه پیدا می‌کند.
اوج مراسم‌های ماه محرم در دهه نخست این ماه است که به روزهای تاسوعا و عاشورا منتهی می‌شود و در امتداد آن نیز در ایام اربعین، کُردها با برپایی موکب و میهمان‌نوازی از زائران کربلا جلوه دیگری از ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان می‌دهند.
آئین طشت‌گذاری در سریش‌آباد
اولین مراسمی که در کردستان با آن، به استقبال ماه محرم می‌روند آئین طشت‌گذاری است که هر سال در روزهای پایانی ماه ذی‌الحجه این آئین در شهر سریش‌آباد به صورت ویژه برگزار می‌شود، آئینی که به یاد تشنگی امام حسین (ع) و یاران او در سربازان دشت کربلا برپا می‌شود.
آئین طشت‌گذاری اگرچه که در بعضی دیگر از نقاط کشور نیز انجام می‌شود و قدمتی ۵۰۰ ساله دارد، اما در شهر سریش‌آباد قروه به شیوه متفاوتی برگزار می‌شود، به این صورت که در شب بیست‌وهفتم ذی‌الحجه طی مراسمی طشت‌های مساجد، مهدیه و حسینیه‌ها پُر آب می‌شود و به نیت ۷۲ تن در این طشت‌ها ۷۲ سیب گذاشته و روی آن‌ها با یک پارچه سبز بسته می‌شود.
در روز اول ماه محرم، طشت‌ها و تعدادی مُشک پر از آب بر دوش ریش‌سفیدان و دوستداران امام حسین (ع) وارد مساجد می‌شود و همه حاضران به احترام این طشت‌ها به پا می‌خیزند و در مقابل آن‌ها سینه‌زنی و حرکت می‌کنند.
طشت‌ها بعد از دور زدن مسجد در جای مخصوص خود قرار داده می‌شود و حاضران به نیت نذر و نیاز و شفای بیماران از آب آن‌ها می‌نوشند؛ این مراسم به ثبت ملی نیز رسیده است.
گهواره‌گردانی حضرت علی‌اصغر (ع)
حرکت گهواره حضرت علی‌اصغر (ع) از رسوم دیگری است که به یاد طفل شش‌ماهه امام حسین (ع) بر روی دوش مادران در میان عزاداران حسینی به حرکت در می‌آید و مادران نذورات و صدقات خود را در این گهواره‌ها می‌اندازند.
این گهواره با پارچه‌های سبز و سیاه تزئین می‌شود و مادران با گریه و ماتم برای کوچک‌ترین سرباز دشت کربلا این گهواره را همراهی و عزاداری می‌کنند.
مراسم شیرخوارگان حسینی نیز هر سال، صبح اولین جمعه ماه محرم در مساجد، حسینیه‌ها و تکایای شهرهای ایران و بعضی کشورهای جهان برگزار می‌شود. در این مراسم مادران به همراه کودکان شیرخوار خود با لباس، روسری و پیشانی‌بند سبز حضور می‌یابند و شرکت‌کنندگان به یاد «علی اصغر» کودک شیرخوار امام حسین (ع) در کربلا به گریه، عزاداری و مرثیه‌سرایی می‌پردازند و گهواره نمادین او را در مجلس می‌گردانند.
گِل‌گیران در بیجار
مراسم گل‌گیران در استان کردستان ویژه منطقه بیجار گروس است، آغاز این مراسم به این شیوه است که جوانان و اهل هیئتی‌ها چند روز قبل از روز عاشورا، مقداری خاک را از حاشیه شهر تهیه و آن را به وسیله اَلک صاف می‌کنند.
صبح روز عاشورا این خاک‌ها با گلاب و آب مخلوط و گِل اجرای مراسم گل‌گیران آماده می‌شود. دسته‌های عزاداری گِل‌ها را به سر و صورت و لباس‌های خود می‌زنند و اینگونه در غم و اندوه شهادت یاران دشت کربلا شرکت می‌کنند.
آنچه در مورد فلسفه برگزاری این مراسم در باورهای مردم این منطقه وجود دارد این است که در عاشورا اقوام و بزرگان خاندان اهل بیت برای کمک به امام حسین (ع) راهی دشت کربلا می‌شوند که در میانه راه خبر شهادت این امام بزرگوار را می‌شنوند و با مالیدن خاک بر سر و روی خود به سوگ اباعبدالله‌الحسین (ع) و یارانش نشسته‌اند.
مراسم گل‌گیران بیجار در آذر سال ۹۰ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
نذر خون در ایام محرم
مردم استان به‌ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا در صف‌های طولانی برای اهدای خون می‌ایستند و خون خود را برای نیازمندان اهدا می‌کنند که این اقدام در خور توجه بوده است.
اداره کل انتقال خون کردستان هر سال با استقرار تیم‌های سیار خود در روزها و شب‌های تاسوعا و عاشورا از افراد متقاضی که خواهان اهدای خون هستند، خون‌گیری می‌کند و این سنت حسنه تداوم دارد.
پخت حلیم در روز تاسوعا
پخت حلیم در شب تاسوعا نیز از جمله رسوم دیگری است که توسط زنان در بعضی از مناطق استان کردستان از جمله شهر سریش‌آباد و بیجار برگزار می‌شود. این مراسم نیز ریشه در نذر و نیاز دارد و بانوان در شب تاسوعا در منزل فردی که نذر دارد، جمع می‌شوند و تا صبح مشغول پخت حلیم، قرائت قرآن و ادعیه هستند.
زنان برای پخت حلیم گرد دور هم جمع می‌شوند و پس از پاک کردن و شستن گندم‌ها، آن‌ها را در ظرف‌های بزرگی نگه می‌دارند تا صبح زود در دیگ‌های بزرگ حلیم بار گذاشته شود؛ این حلیم صبح عاشورا برای پذیرایی از عزاداران آماده می‌شود.
سینه‌زنی، زنجیرزنی و قربانی کردن گوسفند در جلوی دسته‌های عزاداری و توزیع شیر، شربت و خرما از دیگر مراسم استان کردستان در ایام محرم است.
روزه عاشورا در اهل سنت کردستان
یکی از رسوم جالب توجه در میان مردم اهل سنت استان کردستان، گرفتن روزه در روز عاشورا است، شاید آن‌ها نیز با این کار یادی از تشنگی امام حسین (ع) و ۷۲ تن از یاران باوفای ایشان در دشت کربلا می‌کنند.
مردم این منطقه اعتقاد دارند که این روزه دارای ثواب زیادی است و هنوز هم این سنت دیرینه را که ریشه در اعتقادات آن‌ها دارد، حفظ کرده‌اند.
در ایام ماه محرم و صفر، هیئت‌های مذهبی استان کردستان نیز برنامه‌های خاص خود را برگزار می‌کنند که بر اساس اعلام اداره‌کل تبلیغات اسلامی کردستان، در حال حاضر حدود ۶۰۰ هیئت مذهبی در این استان فعالیت دارند که بیشتر آن‌ها به شهر قروه اختصاص دارد.
در دهه اول محرم نیز مبلغان به مساجد روستاها برای امر تبلیغ اعزام می‌شوند و به وعظ، سخنرانی و مرثیه‌خوانی برای مردم می‌پردازند؛ مراسم سوگواری و عزاداری دهه اول محرم در شهر سنندج هر شب هم‌زمان با نماز مغرب و عشاء در حسینیه شهر سنندج، واقع در خیابان طالقانی این شهر برگزار می‌شود.
به گزارش سرمایه گستران، مراسم دهه اول محرم سبب پایداری اعتقادات دینی در میان مردم و آشنایی بیشتر جوانان با جوانمردی امام حسین (ع) و رشادت آن حضرت برای بقای دین اسلام می‌شود، اینکه در راه دین اسلام چه خون‌هایی بر زمین ریخته شده است و چه جان‌هایی فدا شده‌اند که باید قدردان آن‌ها بود و از آن‌ها الگو گرفت.
منبع خبر : ایمنا
