هویت مبلمان شهری، قربانی نیازهای نسنجیده می‌شود/ لزوم توجه به نیاز معلولان در طراحی‌ها
به گزارش پایگاه خبری سرمایه گستران، کیفیت فضاهای شهری نشان دهنده شخصیت آن شهر، منطقه یا مکان است و مبلمان شهری وظیفه هویت‌بخشی به محیط را بر عهده دارد، همچنین المان‌های شهری از اجزای مهم مبلمان شهری است که می‌تواند در ارتقای حس مکان و هویت شهروندان تأثیر بسزایی داشته باشند و بهتر است از نظر گرافیکی به‌طوری طراحی شود که با محیط پیرامونی به‌صورت منطقی و بصری ترکیب شود.
مبلمان شهری از جمله عناصر سازنده فضاهای شهری محسوب می‌شود که می‌تواند تأثیر شگرفی در تقویت دیدگاه شهروندان داشته باشد و کمیت، کیفیت، زیبایی، راحتی دوام و محل استقرار آن‌ها نقش مهمی در دستیابی به شهری زیبا و سالم دارد؛ شهری که در آن شهروندان احساس آسایش کنند و حضور در آن را به نشستن در خانه ترجیح دهند.
تأثیر المان‌ها، مبلمان و طراحی شهری بر تقویت نگرش شهروندان نسبت به شهر محل سکونت آنان نیازمند ارزیابی است، چراکه المان‌ها و مبلمان شهری می‌تواند باعث سرزندگی و بالا بردن روحیه مردم و پیرو آن، افزایش کیفیت زندگی شود، لذا ارگان‌های مربوطه و متخصصان در زمینه طراحی المان‌ها و مبلمان شهری می‌توانند با بهره‌گیری از متدهای روز دنیا، اقدام به زیباسازی شهرها کنند و از این طریق شهر خود را بیش از پیش مورد توجه مسافران و توریست‌ها قرار دهند.
اگر مهمترین نیازهای انسان را عامل بقا، امنیت در شهر و احساس تعلق خاطر بدانیم، مبلمان شهری باید به این نیازهای انسانی پاسخ دهد، در این راستا خوشایندی، تمیزی، جذابیت، سازماندهی شدن، قابل اعتماد بودن، هماهنگی و تعادل از شاخص‌های مبلمان شهری است، به‌ویژه المان‌های درون شهر و پارک‌ها که نقش مؤثری در القای هویت شهری و تقویت حس مکان شهروندان دارد و باید طوری طراحی شود که خوانایی آن‌ها از سوی شهروندان و هماهنگی طرح آن‌ها با وقایع و اتفاقات آن مکان سازگاری داشته باشد؛ با توجه به اهمیت موضوع ضرورت استفاده از المان‌ها در فضاهای شهری، گفت‌وگویی را با زهرا مهدوی، کارشناس شهرسازی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
مبلمان شهری چه تأثیری بر سیمای شهرها دارد؟
نقش مبلمان شهری در خدمت‌رسانی به شهروندان بر کسی پو شیده نیست اما مسئولان و دست‌اندرکاران امور شهری معتقد هستند که علاوه بر امرخدمات‌رسانی، حفظ هویت و زیبایی سیمای شهری اولویت دارد، چنانچه گاهی مشاهده می‌شود که با گسترش بی‌ضابطه بسیاری از شهرهای بزرگ و افزایش جمعیت، رفته رفته تسلط مسئولان شهری به کنترل اوضاع اجتماعی و پرداختن به امور سیمای شهرها و ساماندهی آن‌ها کمتر از گذشته می‌شود و گاهی هویت حفظ سیمای بصری در زیر پوشش عملکردها و پاسخ به نیاز روزمره شهروندان به فراموشی سپرده می‌شود.
در بعضی موارد نیز به جرئت می‌توان گفت هجوم بی‌رویه و حساب نشده جمعیت از روستاها و شهرهای کوچک‌تر به شهرهای بزرگ و در نتیجه نیاز بیشتر به خدمات شهری مناسب، موجب به وجود آمدن سیمایی نامناسب در کالبد شهر می‌شود به‌نحوی که در بسیاری از موارد برای پاسخگویی به نیاز شهروندان در امر خدمات شهری، دقت فدای سرعت شد و حفظ هویت و زیبایی به‌ویژه در مبلمان شهری، قربانی نیازهای مقطعی و نسنجیده روزمره شهر می‌شود.
چقدر توجه به فرهنگ مردم را در المان‌های شهری حائز اهمیت می‌دانید؟
مبلمان شهری از اجزا و تجهیزات مهم و جدایی‌ناپذیر هر شهر به حساب می‌آید؛ در طراحی، ساخت، نصب و چیدمان مبلمان شهری باید به خصیصه‌های فرهنگی و هویت هر شهر توجه کرد تا برای شهروندان آن ملموس‌تر باشد و ارتباط بصری ایجاد کند.
لزوم توجه به ارزش‌های کهن و راهکارهایی جهت انتقال آن‌ها به نسل‌های بعدی مهمترین دغدغه حوزه فرهنگ و هنر است که در این بین توجه به طراحی اجزای مبلمان در فضاهای شهر یکی از بهترین راه حل‌های انتقال این ارزش‌ها محسوب می‌شود؛ مبلمان شهری بر زیباسازی و هویت بخشی فضاهای شهری، سلامت جسمانی و روانی شهروندان و کیفیت بخشی فضاهای شهری تأثیر دارد، همچنین بین متغیرهای مبلمان شهری و جذب گردشگر در شهر، همچنین بین متغیرهای مبلمان شهری و توسعه گردشگری شهری رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
هدف اصلی طراحی فضاهای شهری، ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد محیطی آرام و جذاب برای شهروندان است؛ مبلمان شهری به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر محیط شهری، سهم بسزایی در مطلوبیت فضا دارد و استانداردهای آن منجر به افزایش کارایی این عناصر، پایداری بیشتر مبلمان شهری و ارتقای سطح رضایت کاربران می‌شود.
زیبایی و کیفیت مبلمان نیز بر ارتقای شاخص‌های بصری پیاده راه‌های ساحلی تأثیر مثبت و معناداری ایجاد می‌کند، به‌نحوی که بیشتر شهروندان تأثیرگذاری کیفیت مبلمان شهری و تأثیرگذاری زیبایی مبلمان شهری را بر ارتقای کیفیت بصری و زیباشناختی پیاده راه‌های شهرها مطلوب ارزیابی کردند، بنابراین با استفاده از اصول و مبانی حاکم بر هر یک از عناصر تأثیرگذار بر مبلمان شهری باید به ساماندهی محیط‌ها و منظر پیاده‌راه‌های شهرها پرداخت و با خلق گزینه‌های ممکن و سازگار به محیطی مطلوب نائل آمد.
در حال حاضر مبلمان شهری با نیازهای معلولان طراحی می‌شود؟
مناسب‌سازی مبلمان‌های شهری متناسب با نیازهای معلولان و جانبازان طی دو دهه اخیر در تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه سبب شد که افراد معلول به میزان قابل توجهی جذب جامعه شوند؛ اما وجود بعضی موانع به‌ویژه موانع عرصه برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی باعث شد که بسیاری از فضاهای شهری شرایط لازم برای حضور این قشر در جامعه را نداشته باشد، هدف ارزیابی مبلمان و تجهیزات شهری است و مبلمان شهری و اهداف طراحی آن به نارسایی‌ها و کمبودهای مبلمان شهری ویژه معلولان در شهرها می‌پردازد.
مبلمان شهری به لحاظ اجتماعی با ایجاد بهانه‌هایی برای حضور مدت‌دار، اثراتی ماندگار در ذهن مخاطبان می‌گذارد و حضورپذیری و خوانایی فضا را ارتقا می‌بخشد، با این حال نقش طراحی تجربه‌محور مبلمان شهری در فضای شهرهای امروز موضوع پراهمیتی است.
منبع خبر : ایمنا
