سلسله دستورها و توصیههای آسمانی اسلام برگرفته از «فطرت، اندیشه و عشق» روشن و روشنگر و دارای جلوههای جاودان در رابطه انسان با «خود»، «خلق» و «خدا» است. از اینرو بسیاری از احکام و بایدها و نبایدها از نگاه آموزههای فقهی کاری مجاز است اما از نظر توصیههای اخلاقی عملی ممنوع شمرده میشود.
همانند توصیههای درسآموز و انسانسازی که رسول اکرم(ص) به مسلمانان فرموده است که: آن حضرت مرز و معیار روابط مردان و زنان را با وجود «احتمال» انحراف و فساد مشخص فرموده است. آنجا که چنین پدیدهای احساس شود، بیگمان باید نشستها، گفتگوها و رفت و آمدها مهار و محدود شود.
* زنان از میان مسیر عبور نکنند، بلکه در کنار دیوار و راه رفت و آمد داشته باشند!
* کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، در جای خلوتی که زنی نامحرم صدای نفس او را میشنود، نماند!
* هنگامی که زنی در جایی نشست، بعد از آنکه از آنجا برخاست، کسی در جای او ننشیند تا اینکه گرمی آن از بین برود!
و یا سخن امام صادق(ع) به شیعیان خویش که:وقتی که دختر به سن شش سالگی رسید، سزاوار نیست که او را ببوسی!
این گفتههای گرانبار گرچه نشان ممنوعیت یا حرمت ندارد اما از نظر اخلاقی عملی ممنوع حساب میشود زیرا زمینه گناه، دلمشغولی و وسوسههای شیطانی را فراهم میکند و چونان لغزشگاه و پرتگاه به سوی نافرمانیهای بعدی خواهد بود. از اینرو آنان که عیار ایمان و اعتقادشان برتر است در این موارد خود را موظف به مراعات میکنند و آثار و برکات بسیار آنها را در امروز و فردای زندگی نصیب خویش میسازند.
این بینش موجب گردیده که گاه حکم برخی صفات به خاطر تغییر موضوع آنان، دگرگون شود. به طور مثال امیر مؤمنان علی(ع) فرمود:«بهترین خصال زنان، بدترین صفات مردان است و آنها عبارت است از: کبر، ترس و بُخلْ!!»
پس آن حضرت(ع) فلسفه تغییر حکم هر یک از این ویژگیها را بیان فرمود که تکبّر زنان در برابر بیگانگان مایه رام نشدن آنان در برابر خواست هوسبازان خواهد شد و بُخل زنان موجب حفاظت از مال خود و شوهران میگردد و کمجرأتی بانوان سبب حفظ و حراست آنان و پرهیز از هر گونه احتمالات خطرآفرین خواهد بود.
پرجاذبهتر از این سخن، گفتار رسول اکرم(ص) در بقیع است که سراسر بصیرت، تدبیر و دوراندیشی رهبران والا و فرزانه اسلام در باره جلوگیری از هر گونه انحراف پیروان خود خواهد بود.
امام علی(ع) میفرمود: در روزی بارانی و تیره و تار به همراه رسول خدا(ص) در بقیع نشسته بودم که زنی سوار بر الاغ عبور کرد. دست حیوان داخل گودالی افتاد و زن به زمین خورد. با افتادن او، بیدرنگ پیامبر اکرم(ص) چهره خویش را برگرداند.
اصحاب گفتند: ای رسول خدا! آن زن شلوار پوشیده است.
پیامبر(ص) سه بار فرمود: «اللّهم اغفر للمُتَسَرْوِلات؛
خدایا! زنانی که شلوار میپوشند [و از خانه بیرون میروند] را مورد مغفرت قرار بده.»آنگاه توصیهای اینچنین کرد:
ای مردم! از شلوار استفاده کنید چرا که از پوشانندهترین لباسهای شماست و با آن زنانتان را هنگامی که از خانه خارج میشوند مصونیت بخشید.»
سرهنگ جهانگیر کریمی – معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان
