عطر ناب گلاب در اردیبهشت ایران / آغاز فصل برداشت گل محمدی

به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از اصفهان، گل محمدی با دارا بودن مزایای گیاهی منحصربه‌فرد یکی از مهم‌ترین محصولاتی است که در حال حاضر در تمام استان‌های کشور با سطح برداشت متفاوت کاشت می‌شود. این گیاه نسبت به کم‌آبی مقاوم است و مناطق باز و آفتاب‌گیر را ترجیح می‌دهد.

کاشت گل محمدی در مناطق خشک و کم‌آب با توجه به وضعیت بحرانی منابع آبی منطقه و نیازی که به کاشت محصولات کشاورزی کم‌آب احساس می‌شود سبب شده است تا کاشت گیاهان دارویی به‌ویژه گل محمدی بهترین جایگزین برای محصولات پرمصرف آبی باشد؛ بنابراین کاشت آن در بعضی مناطق به صرفه است.

استخراج گلاب از گل محمدی نیز یکی از تولیدات مهم اقتصادی کشور است، به نحوی که هر ساله گلاب تولید شده و اسانس حاصل از آن علاوه بر مصرف داخلی به خارج از کشور نیز صادر می‌شود.

در فصل بهار گویی خداوند کاشان را گلباران کرده، به هر طرف که بنگری گل‌های سرخ محمدی زیبایی منطقه را دو چندان کرده است و عطر ناب گل و گلاب هر رهگذری را مدهوش خود می‌کند. باغداران منطقه کاشان این روزها در گلستان‌ها مشغول برداشت گل محمدی هستند.

این گل سرخ از زمان‌های بسیار دور در این منطقه روییده و کشت می‌شده و پس از آن با شناخت بیشتر این گل و خواص آن به دیگر مناطق برده شده است. محل رویش گل محمدی در منطقه کاشان و شهرهای اقماری آن از جمله برزک، نیاسر و قمصر است، بیش از ۷۰ درصد گل منطقه در برزک به دلیل وجود خاک و آب و هوای مساعد تولید می‌کند.

شکفتن گل‌ها ابتدا در مناطق کویری کاشان و آران و بیدگل همچون ابوزیدآباد، یزدل، محمدآباد و نوش‌آباد آغاز می‌شود و پس از آن نوبت رویش گل در مناطق سردسیر و کوهستانی کاشان است. اواخر فروردین فصل رویش گل منطقه کویری است و اوایل اردیبهشت نوبت به گل مناطق کوهستانی از جمله شهر برزک، قمصر، کامو و نیاسر و روستاهای مشهد اردهال، نشلج، وادقان، ون، خاوه، سار و سده‌ده، مرق، آذران و ورکان و جوینان می‌رسد.

گلاب‌گیری‌های منطقه کاشان از اواخر فروردین آغاز می‌شود، گلاب ناب از منطقه کوهستانی کاشان به دست می‌آید زیرا گل محمدی در آن مناطق کیفیت مناسب‌تری دارد، آفتاب کمتری می‌خورد و اسانس و عطر آن حفظ می‌شود.

آغاز برداشت گل محمدی از ۲۷۰۰ هکتار از گلستان‌های منطقه کاشان

حمیدرضا محمدی فشارکی، فرماندار ویژه کاشان اظهار می‌کند: برداشت گل محمدی از گلستان‌های شهرستان کاشان آغاز شد و برداشت طی دو ماه در ۲۷۰۰ هکتار از گلستان‌های کاشان انجام می‌شود.

وی می‌افزاید: متوسطِ عملکردِ گل محمدی در هر هکتار، چهار تن است و در صورت وارد نشدن خسارت و حوادث غیرمترقبه، برداشت بالغ بر ۱۰ هزار تن گل برآورد می‌شود.

فرماندار ویژه کاشان تعداد شاغلان در برداشت گل از گلستان‌های محمدی را ۵۰۰۰ نفر عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: در گلابگیری‌های صنعتی و سنتی نزدیک به ۵۰۰۰ نفر به طور مستقیم و حدود ۱۵ هزار نفر به صورت غیرمستقیم مشغول به کار هستند.

محمدی فشارکی اضافه می‌کند: کاشان، رتبه نخستِ سطحِ زیر کشت و تولید در استان اصفهان و رتبه اولِ میانگینِ عملکردِ تولید در واحد سطح گل محمدی کشور را دارد و حدود ۵۰۰۰ باغدارِ گل محمدی در این شهرستان اشتغال دارند.

وی تصریح می‌کند: گل محمدی از نظر نیاز آبی، محصولی کم آب‌بَر است و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری، در صورت وارد نشدنِ خساراتِ حوادث غیرمترقبه، بیش از ۱۰ هزار تن گل محمدی از گلستان‌های این شهرستان برداشت و نزدیک به ۴۰ میلیون لیتر گلاب و ۳۰۰ لیتر اسانس گل محمدی از باغ‌های این شهرستان استحصال شود.

فعالیت ۱۸۰۰ کارگاه سنتی و ۵۰ کارگاه صنعتی در کاشان

علی محلوجی، مدیر جهاد کشاورزی کاشان خاطرنشان می‌کند: سالانه نزدیک به ۴۳۰۰ نفر در صنعت گلاب‌گیری و استحصال عرقیات در واحدها و کارگاه‌های گلاب‌گیری شهرستان اشتغال دارند.

وی ادامه می‌دهد: حدود ۱۸۰۰ کارگاه سنتی و ۵۰ کارگاه صنعتی در کاشان وجود دارد که سالانه بالغ بر ۱۵ هزار تن گلاب تولید می‌کنند و بزرگ‌ترین تولید کننده این محصول در جهان هستند.

استان فارس رتبه نخست تولید گل محمدی را در کشور دارد

استان فارس ۴۶ درصد سطح زیر کشت و تولید گل محمدی کشور را به خود اختصاص داده است و شهرستان داراب (لایزنگان و نوایگان) با بیش از ۵۶۰۰ هکتار سطح زیر کشت گل محمدی بزرگ‌ترین باغ گل دیم و ارگانیک گل محمدی جهان را دارد.

شهرستان‌های فیروزآباد، میمند، اقلید، نی‌ریز، بوانات، استهبان، شیراز و خرمبید نیز شهرستان‌های دارای گل‌محمدی در استان هستند. حشمت الله صادقی، رئیس کمیته گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی فارس می‌گوید: برداشت گل محمدی از اواخر فروردین آغاز می‌شود، تا پایان خرداد ادامه دارد و بهره‌برداران این محصول در استان، بیش از ۱۲ هزار نفر هستند.

وی می‌افزاید: در ۲۳ شهرستان استان گل محمدی کشت می‌شود و مهمترین موارد مصرف گل محمدی تهیه گلاب، اسانس و صنایع داروسازی است که تولیدات آن علاوه بر بازار داخلی به کشورهای حاشیه حوزه خلیج‌فارس، آسیای میانه و اروپا صادر می‌شود.

به گفته رئیس کمیته گیاهان دارویی سازمان جهاد کشاورزی فارس، استخراج گلاب از گل محمدی یکی از تولیدات مهم اقتصادی کشور است به طوری که هر ساله گلاب تولید شده و اسانس حاصل از آن علاوه بر مصرف داخلی به خارج از کشور نیز صادر می‌شود.

صادقی تصریح می‌کند: سطح زیرکشت در کشور ۳۰ هزار هکتار و در استان فارس ۸۵۰۰ هکتار است، میزان تولید گل محمدی در استان فارس ۷۵۴۸ تن بوده و در سال ۱۴۰۱ رتبه سوم کشور را به خود اختصاص داده است.

وی خاطرنشان می‌کند: در سطح استان فارس تعداد واحدهای فرآوری ۱۷۲ مورد است که ۱۳۶ واحد سنتی و ۳۶ واحد به صورت مکانیزه فعالیت دارند.

سهم ۵ هزار هکتاری گل محمدی از زمین‌های کشاورزی کرمان

علی باقری، مدیرکل جهاد کشاورزی استان کرمان با بیان اینکه در استان کرمان ۵۰۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی به کاشت گل محمدی اختصاص دارد، اظهار می‌کند: گل محمدی در میان محصولات باغی بعد از زعفران، کمترین مصرف آب در هکتار را دارد.

وی میزان مصرف آب برای کاشت گل محمدی را ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ مترمکعب آب در سال اعلام می‌کند و می‌افزاید: در حال حاضر به علت سطح توسعه در سال‌های گذشته، توسعه گل محمدی پیشنهاد نمی‌شود.

باقری ادامه می‌دهد: در حال حاضر ۵۰۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان کرمان به کاشت گل محمدی اختصاص دارد.

وی اضافه می‌کند: درآمد و ارزآوری گل محمدی بسته به قیمت و امکان صادرات، متغیر است و باید با احتساب هزینه تولید یک کیلو گل در هکتار با قیمت جدید، محاسبه شود.

افزایش سطح برداشت گل محمدی از گلستان‌های استان‌های پیشرو در تولید این گل و افزایش تعداد کارگاه‌های فرآوری شده از اهداف تعیین روزی برای گل محمدی است، در این راستا همکاری مسئولان در سطح استان‌ها و حمایت از فعالان صنعت گلاب‌گیری اهمیت دارد.