نقش موسیقی در تصادفات رانندگی/موسیقی عامل افزایش تصادفات رانندگی

“اون سی دی ماشینت رو هم روشن کن” ، “یه کم صدای موسیقیت رو کم کن” ، “این آهنگ رو خیلی دوست دارم و….” شاید همه ما بارها این جملات را به زبان آورده باشیم. بسیاری مواقع هم این جملات را هنگامی که سوار ماشین دوستان می شویم و یا در حال رانندگی هستیم به زبان می آوریم، در حقیقت تصور این است که رانندگی امروزه به هیچ عنوان بدون گوش دادن به یک موسیقی امکان پذیر نیست.

این ها نشان می دهد که روحیات ما به شدت تحت تاثیر موسیقی قرار دارد و این تاثیرات می تواند بر رانندگی ما تاثیر داشته باشد، اما گوش دادن به موسیقی در هنگام رانندگی تا چه اندازه می تواند برای ما خطر آفرین باشد؟! تحقیقات صورت گرفته نشانگر این واقعیت است که گوش دادن به موسقی های تند و خشن در هنگام رانندگی بر رفتارهای رانندگان تاثیر مستقیم می گذارد.

 این تحقیقات نشان می دهد نوع موسیقی که رانندگان گوش می کنند می تواند در نوع رفتار آنها در هنگام رانندگی و نسبت به دیگر رانندگان هم مسیر تاثیر بگذارد. در واقع رانندگانی که موسیقی های تند و خشن مانند راک کوش می کنند رفتارشان خشن تر و تندتر است و نسبت به دیگر رانندگان هم رفتارهای ناشایستی دارند در این تحقیقات همچنین آمده رانندگانی که در هنگام رانندگی موسیقی های آرام گوش می کنند رفتار معقول تری دارند و همچنین احتمال تصادف آنها هم پائین تر است.

امروزه یکی از مهمترین و بیشترین علل تصادفات ناگوار در راه های شهری و برونشهری عدم توجه راننده به اطراف خود است که البته پخش موسیقی های ناهنجار و به اصطلاح گوش خراش در عدم توجه راننده به جلو و اطراف خود نقش اساسی دارند. بنابر عقیده روانشناسان رانندگان می بایست در انتخاب موسیقی داخل خودرو دقت نموده و از گوش دادن به موسیقی های هیجانی با ریتم بالا خوددداری نمایند که موجب حواس پرتی و در نتیجه منجر به تصادفات رانندگی بعضاً دلخراش می گردد.

اصولاً انسان ها به چیزهایی که در زندگی باعث ایجاد ارامش برای آنها می شود علاقمند می شوند به خصوص مردم ایران که به تفریح و موسیقی علاقه خاصی دارند. معمولاً داخل خودرو را فضایی آرام و محیطی جهت صرف اوقات فراغت و نوعی گشت و گذار می دانند و این اوقات را با شنیدن موسیقی مهیج با لذت بیشتر طی می کنند.

باید گفت، هر چقدر صدای موسیقی بلندتر و آهنگ شادتری پخش گردد حالت راننده و سرنشینان خوش تر می شود اما این هیجان وقتی از حد فراتر رود باعث می شود دیگر راننده مقابل خود را به خوبی ندیده و از حالت عادی خارج شود و این امر باعث بی توجهی کامل راننده به جلو، اطراف و جوانب و در نهایت وقوع حادثه گردد.

بنابر این به نظر موسیقی های ناهنجار و ساختارشکن آن هم با صدای بلند که این روزها برخی از رانندگان حتی خودروهای خود را به بلندگوهای بزرگ که تولید لرزش در داخل خودرو می کند استفاده می کنند راننده را از حالت عادی خارج و تحریک به انجام حرکات رقص و جدا نمودن دستان از فرمان می کند این امر خطر بیشتر را متوجه راننده و سرنشینان خودرو می کند.

موسیقی ناهنجار باعث اثر روی افکار راننده شده و در او حباب اعتماد به نفس خیالی ایجاد می کند. این حباب خیالی به راننده این طرز تفکر را می دهد که توان کنترل اتومبیل را در سرعت های غیر مجاز دارد. شواهد امر حاکی از این موضوع است که فرض کنترل خودرو در سرعت های بالا بر انسان در حالت هوشیاری کامل امری بس خطرناک و حادثه آفرین است حال آنکه فرد در معرض موسیقی ناهنجار دارای عدم توجه به جلو و هوشیاری ناقص است. از طرف دیگر این حباب اعتماد به نفس گاهی به راننده این هیجان را می دهد که دست به حرکات مخاطره آمیزی از قبیل حرکات مارپیچ، حرکت بین خطوط، عدم رعایت فاصله طولی، عدم رعایت حق تقدم و سرعت غیر مجاز و … بزند.

این حرکات مخاطره آمیز خود هر کدام مانند یک جرقه در انبار باروت است تا به فاجعه ای به نام تصادف ختم شود. نکته دیگر اینکه براساس امار اکثر تصادفات را جوانان بین ۱۸ تا ۲۵ سال سن انجام می دهند و دلیل این امر نیز بی تجربگی و احساسی عمل کردن و استفاده از صدای موسیقی بلند در خودرو توسط این قشر از جامعه است. احساسی عمل کردن بدین معنا که یک آهنگ ناهنجار شاد بیشتر این قشر جامعه را دچار هیجان می کند. هیجانی که گاهی به قیمت جان یک یا چند انسان تمام می شود.

در صد تصادفات در بزرگراه ها ناشی از حواس پرتی رانندگانی است که مشغول انجام کاری دیگر همزمان با رانندگی هستند این کارها شامل صحبت کردن با تلفن همراه، تغییر کانال رادیو، تعویض سی دی، عدم توجه به جلو بیش از اندازه به مناظر و اطراف، تفکر در مسایل روزمره و انجام محاسبات ذهنی و گوش دادن به موسیقی های بلند است.

از بین این عوامل، موسیقی یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر روی رانندگان می باشد. همان گونه که می دانیم موسیقی بر روی احساسات افراد تاثیر می گذارد، بارها دیده شده است که موسیقی افراد را غمگین کرده و به فکر فرو برده اند و یا برعکس باعث بروز حالت های شاد و یا هیجانی در افراد شده اند هرگونه از این اثرات میتواند بر روی احساسات و یا میزان افسردگی و یا هیجان فرد راننده تاثیر گذار باشد و در نتیجه روی میزان سرعت و یا شیوه رانندگی فرد و نحوه برخورد او با جامعه تاثیر بگذارد لذا مناسب است که از موسیقی به عنوان یک عامل تقویت آرامش در رانندگان استاده کنیم و مواظب خطرات احتمالی و اثر سوء موسیقی های پرسرو صدا با ضرب های کوبنده و آزار دهنده باشیم.

سرهنگ رضا رضایی – رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان