به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از البرز، در روزهایی که هوای البرز رنگ خاک می‌گیرد و نفس کشیدن برای برخی شهروندان دشوار می‌شود، گفت‌وگو میان کارشناسان، مدیران و مردم بیش از هر زمان دیگری درباره علت این پدیده و راه‌های مقابله با آن بالا گرفته است.
آلودگی هوا در این استان نه تنها یک چالش محیط‌زیستی، بلکه مسئله‌ای است که به سلامت عمومی، زندگی روزمره و حتی احساس امنیت شهروندان گره خورده است.
در این میان، مجموعه‌ای از دیدگاه‌های علمی، مدیریتی و اجتماعی می‌تواند به درک بهتر ابعاد این بحران کمک کند؛ دیدگاه‌هایی که برخی بر نقش طبیعت، برخی بر مسئولیت انسانی و برخی نیز بر ضرورت هم‌افزایی همه نهادها و مردم تأکید دارند.
نقش الگوهای جوی و اثرگذاری دشت قزوین
علی قدوسی، کارشناسان محیط زیست در گفتگویی، منشأ بخشی از آلودگی هوای اخیر را در تغییرات اقلیمی و الگوهای خاص جوی می‌داند.
این کارشناس و فعال محیط زیست معتقد است که شکل‌گیری چینش هوای پرفشار در دشت قزوین، از جمله عواملی است که با ایجاد بادهای نسبتاً شدید، موجب انتقال ذرات معلق به مناطق شهری البرز شده است.
وی با اشاره به اینکه این پدیده به لحاظ اقلیمی غیرقابل حذف است، اما با اقدام به‌موقع و مدیریت منابع می‌توان از اثرات آن کاست، عنوان کرد: در صورتی که اقدامات پیشگیرانه در زمان مناسب انجام می‌شد، احتمالاً تا ۶۰ درصد از میزان ریزگردهای ورودی به استان کاسته می‌شد.
این کارشناس محیط زیست با تأکید بر نقش رسوبات و نوع ذرات، منشأ غالب آلودگی اخیر را داخلی و نه خارجی دانست و تاکید کرد: برخلاف تصور رایج، منشأ این آلودگی از خارج مرزها نیست، بلکه باید نگاه دقیق‌تری به نحوه استفاده از زمین، منابع آبی و شرایط تالاب‌ها در استان‌های مجاور داشته باشیم.
نگاه مدیریت استانی؛ لزوم تبیین رویکردهای کوتاه‌مدت و بلندمدت
در همین راستا، علی صفری، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری البرز با اشاره به پیچیدگی پدیده آلودگی هوا، از اجرای طرح‌های اضطراری برای کنترل گرد و غبار خبر داد.
وی تأکید کرد: این پدیده محصول چند عامل هم‌زمان است که تنها با همکاری همه‌جانبه قابل کنترل خواهد بود.
به گفته این مقام مسئول؛ اینکه شاخص آلودگی در بازه‌ای از روز به عدد خاصی می‌رسد، به معنای پایداری آن وضعیت نیست، ما باید هم زمان به راه‌حل‌های کوتاه‌مدت، مانند مرطوب‌سازی بستر تالاب صالحیه، و هم به طرح‌های بلندمدت در حوزه محیط زیست و کشاورزی توجه کنیم.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری البرز اضافه کرد: نگاه صفر و صدی به منابع آلودگی سودمند نیست و منشأ گرد و غبار تنها در یک یا دو منطقه محدود نمی‌شود.
به گفته او، عوامل اقلیمی، فرسایش خاک، مدیریت منابع آبی و اقلیم خشک مناطق مرکزی کشور، همگی در این پدیده دخیل هستند.
دیدگاه محیط زیست استان؛ ضرورت پژوهش‌های و مشارکت مردمی
قربانعلی محمدپور، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز در گفتگویی با بر ضرورت انجام مطالعات جامع میدانی برای شناسایی دقیق سهم هر منطقه در پدیده آلودگی هوا تأکید کرد.
وی گفت: تا زمانی که داده‌های میدانی، مدل‌سازی دقیق و تحلیل‌های علمی در اختیار نداشته باشیم، نمی‌توان با قطعیت درباره نقش یک منطقه در آلودگی اظهارنظر کرد.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان البرز با اشاره به وجود بیش از ۳۶ میلیون هکتار اراضی مستعد بحران گرد و خاک در کشور، عنوان کرد: سهم استان البرز حدود ۷۰۰۰ هکتار است و اقدامات مؤثری برای مدیریت این مناطق از جمله کنترل چرای دام، پایش اکولوژیکی و برنامه‌های مشترک با ۱۷ دستگاه اجرایی آغاز شده است.
محمدپور با تأکید بر نقش جوامع محلی در حفاظت از تالاب‌ها و منابع طبیعی، اظهار کرد: مشارکت مردم ساکن در اطراف این مناطق، کلید اصلی موفقیت در کاهش آثار گرد و غبار و احیای تالاب‌هاست.
مردم چه می‌گویند؟
در میان تحلیل‌ها و طرح‌های مدیریتی، مردم نیز نگاه و دغدغه‌های خود را دارند؛ کسانی که هر روز در معرض این آلودگی هستند و از نزدیک با آثار آن زندگی می‌کنند.
زهرا احمدی، مادر دو فرزند مدرسه‌ای در یکی از ایستگاه‌های اتوبوس گفت: «این روزها بچه‌ها با سرفه و چشم‌سوزش از کلاس‌های تقویتی برمی‌گردند. نگرانیم، اما نمی‌دانیم باید چی کار کنیم. فقط از رسانه‌ها می‌شنویم که هوا آلوده است اما خبری از ارائه راه‌حل از سوی مدیران نیست.»
علی، راننده تاکسی نیز معتقد است مردم بیشتر از اطلاع‌رسانی، انتظار دارند اقدام عملی ببینند: «آلودگی هست، هشدار هم هست، ولی بعدش چی؟ ما توی ترافیک می‌مونیم و گرد و خاک رو نفس می‌کشیم.»
در پارک جهانشهر، یک بازنشسته که برای پیاده‌روی آمده بود، گفت: «من نمی‌خوام دنبال مقصر بگردم، ولی واقعاً امیدوارم هم مردم و هم مسئولان با هم برای حل این مشکل کاری بکنند. ما به یک هوای پاک نیاز داریم، همین.»
به گزارش سرمایه گستران، آلودگی هوای البرز، پدیده‌ای چندوجهی است که نه تنها به شرایط طبیعی و جغرافیایی بلکه به شیوه مدیریت منابع، نوع استفاده از زمین، الگوی کشت و نحوه برخورد ما با طبیعت بازمی‌گردد.
اگرچه نمی‌توان نقش طبیعت و باد را نادیده گرفت، اما بدون مشارکت مردمی، اقدامات کارشناسی و هم‌افزایی دستگاه‌ها، راهی به‌سوی هوای پاک گشوده نخواهد شد.
حل این بحران نیازمند نگاهی جامع، بین‌رشته‌ای و آینده‌نگرانه است؛ نگاهی که از خاک آغاز می‌شود و به آسمان می‌رسد.
منبع خبر : ایمنا
