طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس شامل شرایط جدید بررسی طرح ها و لوایح در دستور کار مجلس قرار گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری سرمایه گستران ،طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس از سوی کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس به صحن علنی مجلس ارجاع شد و هم اکنون در دستور کار بررسی صحن قرار گرفته است، که متن کامل این طرح به شرح ذیل است:
ماده ۱- متن زیر جایگزین ماده ۱۴۵ می شود و تبصره آن به عنوان تبصره ۱ ابقاء و سه تبصره به عنوان تبصره های ۲، ۳ و ۴ به شرح زیر به آن الحاق می شود: ماده ۱۴۵- رئیس مجلس شورای اسلامی موظف است یک نسخه از طرح ها و لوایح عادی و یک فوریتی را پس از اعلام وصول به کمیسیون اصلی و کمیسیون های فرعی جهت رسیدگی به مواد مرتبط و همچنین به مرکز پژوهش های مجلس جهت رسیدگی و اظهار نظر کارشناسی ارجاع کند.
کمیسیون های فرعی موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ ارجاع طرح یا لایحه عادی و ظرف مدت ده روز برای طرح ها و لوایح یک فوریتی نتیجه رسیدگی خود را طی گزارشی در مواد ارجاعی به کمیسیون اصلی ارائه کنند. هر یک از نمایندگان نیز می توانند پیشنهادهای خود را در مورد کلیات و جزئیات طرح ها و لوایح عادی ظرف مدت ده روز و در طرح ها و لوایح یک فوریتی ظرف مدت پنج روز از تاریخ توزیع طرح یا لایحه به کمیسیون اصلی و کمیسیون های فرعی ارائه کنند.
مهلت کمیسیون اصلی برای رسیدگی به کلیات و جزئیات طرح یا لایحه عادی حداکثر سه ماه و در طرح ها و لوایح یک فوریتی حداکثر یک ماه و نیم پس از تاریخ ارجاع است. چنانچه طرح یا لایحه با برگزاری جلسات عادی و فوق العاده در مهلت های مذکور قابل رسیدگی نباشد با درخواست کمیسیون و موافقت هیأت رئیسه مجلس این فرصت حداکثر تا دو برابر مدت ه ای مذکور قابل تمدید است.
تبصره ۲- در پایان مهلت های تعیین شده چنانچه گزارش کمیسیون اصلی ارائه نشود، هیأت رئیسه مجلس موظف است طرح یا لایحه را طبق نوبت در دستور هفتگی مجلس قرار دهد. در این صورت پیشنهادهای موضوع این ماده در جلسه علنی مطرح می شود. در صورتی که گزارش کمیسیون اصلی تا سه روز قبل از شروع رسیدگی به طرح یا لایحه در جلسه رسمی مجلس بین نمایندگان توزیع گردد گزارش کمیسیون جایگزین طرح یا لایحه می شود. در این صورت نمایندگان می توانند تا چهل و هشت ساعت پس از توزیع گزارش کمیسیون، پیشنهادهای خود را شامل اصلاح، برگشت به طرح یا لایحه در هر مورد، حذف کل ماده یا تبصره یا بند یا جزء به هیأت رئیسه مجلس ارائه کند تا با توزیع پیشنهاد، در جلسه رسمی مجلس مورد رسیدگی قرار گیرد.
تبصره ۳- چنانچه در کلیات، نظر کمیسیون های فرعی با نظر کمیسیون اصلی متفاوت باشد، در جلسه رسمی مجلس قبل از رأی گیری برای کلیات، سخنگو یا یکی از اعضای آن کمیسیون ها می توانند نظر کمیسیون خود را توضیح دهند.
تبصره ۴- در مواردی که طرح یا لایحه طبق آیین نامه به صورت دو شوری رسیدگی می شود در شور اول کلیات و در شور دوم جزئیات طبق این آیین نامه رسیدگی یم شد.
ماده ۲- یک ماده به عنوان ماده ۱۴۵ مکرر به شرح زیر به قانون الحاق می شود: ماده ۱۴۵ مکرر – همزمان با وصول طرح ها و لوایح توسط کمیسیون ها در صورت ضرورت و با تصویب کمیسیون اصلی، طرح یا لایحه به کارگروه کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ارجاع می شود. رئیس مرکز پژوهش های مجلس موظف است متناسب با موضوع و مواد طرح یا لایحه کارگروهی جهت بررسی طرح یا لایحه ارجاعی، متشکل از کارشناسان آن مرکز و اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب نظر اعم از نمایندگان فعلی و ادوار مجلس، کارشناس معاونت قوانین مجلس، دیوان محاسبات، مراکز علمی و پژوهشی حوزه و دانشگاه، دستگاه های اجرایی، بخش خصوصی و دستگاه های مرتبط با طرح یا لایحه، تشکیل دهد و در بدو کار رئیس و دبیر آن را تعیین کند. رئیس کارگروه موظف است پس از بحث و بررسی کارشناسی در کارگروه و در صورت لزوم پس از مطالعه تطبیقی قوانین و مقررات و تجربیات سایر کشورها و با بررسی سوابق قانونگذاری و پیشنهادهای کمیسیون‌های فرعی و نمایندگان، گزارش کارگروه را با رعایت اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی، سند چشم انداز، سیاست‌های کلی نظام و قانون برنامه توسعه، همراه با مشخصات اعضای کارگروه به کمیسیون اصلی ارائه کند. رئیس یا نماینده کارگروه موظف است با شرکت در جلسات کمیسیون از گزارش ارائه شده دفاع کند. در صورت عدم نیاز به قانونگذاری جدید در موضوع مورد بحث، رئیس کارگروه گزارش خود را با ذکر دلایل رد طرح یا لایحه به کمیسیون اصلی ارائه می‌کند.
تبصره ۱- چنانچه رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس از مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان جهت معرفی نماینده خود برای حضور در کارگروه موضوع این ماده دعوت به عمل آورد، مراجع مذکور در صورت تمایل می‌توانند شخص یا اشخاصی را از اعضاء یا غیر اعضاء به مرکز معرفی کنند. عدم معرفی یا حضور نیافتن نمایندگان مذکور، مانع از تشکیل کارگروه نیست.
تبصره ۲- ارجاع طرح یا لایحه به کارگروه موضوع این ماده نافی مسئولیت مرکز پژوهش‌های مجلس در ارائه نظرات کارشناسی به کمیسیون‌ها و جلسات رسمی مجلس مندرج در قانون شرح وظایف مرکز پژوهش‌های مجلس نخواهد بود.
تبصره ۳- حداکثر زمان رسیدگی به طرح‌ها و لوایح عادی در مرکز پژوهش‌ها یک ماه و نیم پس از ارجاع و در طرح‌ها و لوایح یک فوریتی یک ماه پس از ارجاع می‌باشد. در صورت ضرورت این فرصت‌ها با درخواست مرکز پژوهش‌ها و تایید کمیسیون اصلی قابل افزایش است.
ماده ۳- متن زیر جایگزین ماده (۱۴۶) می‌شود و تبصره‌های (۱) و (۲) آن ابقاء می‌گردد:
ماده ۱۴۶- کمیسیون اصلی موظف است در رسیدگی به طرح‌ها و لوایح از وزراء و یا بالاترین دستگاه‌های اجرائی مرتبط با موضوع، مرکز پژوهش‌ها، دیوان محاسبات، نمایندگان کمیسیون‌های فرعی و نمایندگانی که در موعد مقرر پیشنهاد خود را ارائه نموده‌اند و عنداللزوم نماینده بخش خصوصی اعم از اتاق‌های: بازرگانی و صنایع و معادن، کشاورزی، تعاون، اصناف، تشکل‌های کارگری، انجمن‌ها و اتحادیه‌ها و مجامع صنفی، صنعتی، معدنی و کشاورزی حسب مورد دعوت نماید و پس از رسیدگی گزارش خود را در مهلت مقرر به هیات رئیسه مجلس تقدیم کند.
ماده ۴- یک ماده به عنوان ماده (۱۴۶ مکرر) به شرح زیر به قانون الحاق می‌شود:
ماده ۱۴۶ مکرر- پس از توزیع گزارش نهائی کمیسیون اصلی توسط هیات رئیسه مجلس، کمیسیون‌های فرعی در موارد ارجاعی و نمایندگان می‌توانند ظرف مدت ده روز ار تاریخ توزیع گزارش، پیشنهادهای خود را در خصوص اصلاح، برگشت به طرح یا لایحه اصلی و پیشنهادهای الحاقی در هر ماده و اجزای آن، حذف کل ماده و اجزای آن به هیات رئیسه مجلس ارائه کنند.
تبصره- گزارش کمیسیون اصلی همراه با گزارش کمیسیون‌های فرعی و پیشنهادهای نمایندگان موضوع این ماده و ماده (۱۴۵) در مورد هر طرح یا لایحه و همچنین در موارد ارجاعی به کمیسیون اصلی حین بررسی طرح‌ها و لوایح حداقل چهل و هشت ساعت و در موارد اعاده شده از شورای نگهبان حداقل یک جلسه یا بیست و چهار ساعت قبل از رسیدگی در جلسه رسمی مجلس باید بین نمایندگان مجلس توزیع شده باشد. در غیر این صورت در آن جلسه قابل رسیدگی نیست.
ماده ۵- ماده (۱۵۰) به شرح زیر اصلاح، و تبصره (۵) آن حذف و تبصره‌های (۱)، (۲)، (۳)، (۴) و (۶) آن ابقاء می‌شود:
در مواردی که موادی از طرح‌ها و لوایح و همچنین مصوبات اعاده شده از شورای نگهبان جهت رسیدگی به کمیسیون اصلی ارجاع می‌شود، نمایندگان عضو کمیسیون‌های فرعی و سایر نمایندگان می‌توانند با حضور در کمیسیون اصلی، در زمان اعلام شده توسط کمیسیون نظرات و پیشنهادهای خود را مطرح کنند.
ماده ۶- ماده (۱۵۱) قانون به شرح زیر اصلاح و در صدر جزء (۲) بند (الف) ماده (۱۱۲) پس از عبارت «سخنگوی کمیسیون اصلی» عبارت «حداکثر ده دقیقه» جایگزین “حداکثر پنج دقیقه” و تبصره ۱ بند (الف) آن و همچنین ماده ۱۵۲ حذف می شود.
ماده ۱۵۱-الف) هنگام رسیدگی به کلیات گزارش کمیسیون اصلی در جلسه رسمی مجلس، ابتدا سخنگوی کمیسیون حداکثر به مدت ۱۰ دقیقه توضیحات لازم را ارائه می کند و در صورت ثبت نام نمایندگان، حداکثر ۳ نفر مخالف و ۳ نفر موافق به ترتیب یک مخالف و یک موافق هر کدام حداکثر ۵ دقیقه نظرات خود را درباره قبول یا رد کلیات بیان می کنند و نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون در صورت تمایل هر کدام حداکثر به مدت ۵ دقیقه نظرات خود را بیان می کنند و برای کلیات رأی گیری می شود. در طرح ها و لوایح مهم یا مفصل، به پیشنهاد کتبی ۱۵ نفر از نمایندگان یا رئیس جلسه و تصویب مجلس مدت زمان های مذکور دو برابر می شود.
ب) در صورت تصویب کلیات، رسیدگی به جزئیات طرح ها و لوایح در جلسه رسمی مجلس به شرح زیر خواهد بود:
۱- گزارش کمیسیون اصلی درخصوص ماده واحده یا هر یک از مواد و اجزای آن به ترتیب مواد توسط یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس قرائت می شود، در صورتی که نسبت به ماده واحده یا هر یک از مواد و اجزای آن پیشنهاد جاپ شده وجود داشته باشد، ابتدا مصوبه کمیسیون اصلی در آن مورد رسیدگی می شود و در صورت وجود مخالف، یک نفر مخالف و سپس یک نفر موافق و پس از آن نماینده دولت و سخنگوی کمیسیون هر یک حداکثر ۵ دقیقه صحبت خواهند کرد و نسبت به مصوبه کمیسیون اصلی رأی گیری می شود.
۲- در صورت عدم تصویب مصوبه کمیسیون اصلی در ماده واحده یا هر یک از مواد و اجزای آن به ترتیب پیشنهادهای چاپ شده اصلاحی با اولویت پیشنهادهای کمیسیون های فرعی و سپس نمایندگان به ترتیب جامعیت بیشتر به تشخیص رئیس جلسه و در پیشنهادهای مشابه به ترتیب نوبت و در صورت نیاز به قید قرعه توسط یکی از اعضای هیات رئیسه به شرح فوق بررسی و رأی گیری خواهد شد.
۳- در صورت عدم تصویب پیشنهادهای چاپ شده اصلاحی، پیشنهاد چاپ شده بازگشت به لایحه یا طرح اصلی از کمیسیون های فرعی یا نمایندگان در ماده واحده یا هر یک از مواد ون اجزای ان به شرح فوق مطرح و رأی گیری می شود. در صورت تصویب پیشنهاد برگشت به لایحه یا طرح اصلی در هر ماده پیشنهادهای چاپ شد اصلاحی یا الحاقی مرتبط ون غیرمغایر با مصوبات در آن مورد قابل طرح است.
۴- در صورت عدم تصویب پیشنهاد بازگشت به ماده واحده یا هر یک از مواد و اجزای طرح یا لایحه اولیه، پیشنهاد چاپ شده کمیسیون های فرعی یا نمایندگان درباره حذف کل ماده واحده یا هر یک از مواد و اجزای گزارش کمیسیون اصلی به شرح فوق مطرح و رأی گیری می شود.
۵- در صورت عدم تصویب پیشنهاد چاپ شده کمیسیون های فرعی یا نمایندگان درباره حذف کل هر یک از مواد و اجزای آن یکبار مصوبه کمیسیون اصلی درخصوص آن مورد به رأی گذاشته می شود. در صورت عدم تصویب این موارد، پیشنهادهای جدید در جلسه رسمی مجلس پذیرفته می شود و یا در صورت لزوم رئیس جلسه آن مورد را برای رسیدگی مجدد به کمیسیون اصلی ارجاع می دهد.
در کلیه مواردی که مصوبه کمیسیون اصلی، یا هر یک از پیشنهادهای اصلاحی، بازگشت به طرح یا لایحه اولیه به تصویب مجلس برسد، پیشنهادهای چاپ شده الحاقی مرتبط و غیرمغایر با مصوبه مجلس به تشخیص رئیس جلسه با ترتیب پیشنهادهای کمیسیون های فرعی و سپس نمایندگان مطرح و در هر مورد به شرح فوق رسیدگی و رأی گیری می شود.
پس از تعیین تکلیف نسبت به پیشنهادهای چاپ شده کمیسیون های فرعی و نمایندگان در ماده واحده یا مواد و اجزای آنها، در پایان نسبت به کل گزارش کمیسیون اصلی با اصلاحات انجام شده رأی گیری می شود؛ در صورت عدم تصویب کل گزارش کمیسیون اصلی، پیشنهادهای جدید در جلسه مجلس پذیرفته می شود و یا در صورت ضرورت برخی از مواد گزارش کمیسیون اصلی به تشخیص رئیس جلسه جهت رسیدگی مجدد به کمیسیون اصلی ارجاع می گردد و برای مابقی مواد رأی گیری می شود.
۶- نسبت به آن دسته از مواد که مجددا به کمیسیون اصلی ارجاع می شود، هر یک از نمایندگان می توانند در مهلت مقرر با حضور در کمیسیون پیشنهادهای خود را مطرح کنند. پس از چاپ و توزیع گزارش کمیسیون اصلی در موارد ارجاعی به کمیسیون، هر یک از نمایندگان می توانند تا ۱۲ ساعت پس از توزیع گزارش کمیسیون اصلی پیشنهادهای خود را جهت طرح در جلسه رسمی مجلس به هیات رئیسه مجلس ارائه نمایند.
تبصره- در صورت عدم آمادگی یا عدم حضور سخنگوی کمیسیون، به ترتیب رئیس یا یکی از نواب رئیس یا سایر اعضای کمیسیون به جای وی از نظر کمیسیون دفاع می کند.
ماده ۷- ماده ۱۵۵ و تبصره ۱ آن حذف و تبصره ۲ آن به عنوان ماده ۱۵۵ می باشد.
ماده ۸- ماده ۱۵۶ حذف می شود.
ماده ۹- ماده ۱۵۷ به شرح زیر اصلاح می شود:
ماده ۱۵۷- هنگام بحث نسبت به هر ماده، چنانچه بنا به درخواست کتبی هر یک از نمایندگان به تشخیص رئیس جلسه ابهامی در ماده مطرح شده وجود داشته باشد، پیشنهاد رفع ابهام در جلسه پذیرفته و با صحبت یک مخالف و یک موافق هر کدام به مدت حداکثر ۵ دقیقه به رأی گذاشته می شود و یا موضوع جهت رفع ابهام توسط رئیس جلسه به کمیسیون اصلی ارجاع می گردد.
قانون فوق مشتمل بر ۹ ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ چهارم بهمن ماه ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۹۴ به تایید شورای نگهبان رسید./
