افزایش ۲۵ درصدی عرضه محصولات فولاد مبارکه به بازار داخلی

محمود اکبری معاون فروش و بازاریابی فولاد مبارکه در گفت و گو با خبرنگار فولاد ضمن اعلام این خبر به تشریح عملکرد فولاد مبارکه در بخش فروش، نقش بورس کالا و برخی موارد مطرح شده در این خصوص پرداخت که در ادامه این گفتگو را از نظر می گذرانید.

جناب آقای اکبری، وضعیت عرضه محصولات فولاد مبارکه در ماه های اخیر را چطور ارزیابی می کنید؟

تامین حداکثری بازارهای داخلی به عنوان یکی از راهبردهای اصلی فولاد مبارکه همواره در دستور کار بوده است؛ به نحوی که از سال ۱۳۹۴ تاکنون میزان عرضه محصولات فولاد مبارکه در بازارهای داخلی با رشد فزاینده‌ای مواجه بوده است. به عبارتی میزان فروش شرکت در داخل کشور که در سال ۹۴ بالغ بر ۳ میلیون و ۳۳۰ هزار تن بوده، در سال ۹۵ با رشد ۴۲ درصدی به ۴ میلیون و ۷۱۸ هزار تن و در ۱۰ماهه سال ۹۶ به ۴ میلیون ۸۳۰ هزار تن افزایش یافته است.

آیا این سطح از تولید و فروش محصولات در بازار داخلی، تاثیری بر واردات این محصولات داشته است؟

یکی از دستاوردهای بزرگ صنعت فولاد کشور که دقیقا در راستای سیاستهای مورد نظر مقام معظم رهبری در اقتصاد مقاومتی است؛ افزایش تولید و عرضه محصولات فولاد در داخل کشور و کاهش واردات این محصولات بوده است.

در طی این سالها در اثر افزایش تولید در شرکت فولادمبارکه و عرضه آن به بازار داخل، واردات ورق فولادی از رقم ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن در سال ۹۴ به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن در سال ۹۵ و ۱ میلیون و ۶۴۰ هزار تن در ۹ ماهه ۹۶ کاهش یافته است.

در عرضه محصول به بازار داخل ، آیا به نیاز مشتریان توجه خاص میشود؟

مهمترین عامل در تعیین برنامه تولید در فولادمبارکه، سفارش مشتریان است. در طی سالهای اخیر تاکید مدیریت ارشد فولادمبارکه از یک سو و تلاش و دانش کارکنان موجب شد تا همواره در تامین نیازهای جدید مشتریان حرکت نماییم. افزایش تولید محصولات ویژه در طی این سالها گواهی بر این رویکرد است.

همچنین بنا به درخواست برخی مشتریان، شرکت فولاد مبارکه برنامه ریزی نمود تا درصد تولید کلاف گرم با ضخامت کمتر از ۳ میلیمتر را افزایش دهد، به همین علت تولید و عرضه ضخامت کمتر از ۳ میلیمتر به بازار داخلی از ۷۴۹ هزار تن در سال ۱۳۹۴ به یک میلیون و ۶۱۵ هزار تن در سال ۱۳۹۵ رسیده که این تولید رشدی ۱۱۵ درصدی را شاهد بوده و خوشبختانه در ده ماهه امسال نیز با رشدی حدود ۳۰ درصد به یک میلیون و ۷۳۵ هزار تن رسیده است.

در فولادمبارکه به صورت کلی قاعده‌ای حکمفرما است و آن اینکه هر نوع محصول که از نظر فنی در محدوده تولید خطوط مختلف شرکت قرار دارد، با بهره‌گیری از دانش و همت همکاران با هدف رفع نیاز داخل از واردات و همچنین حضور شرکت در بازارهای هدف صادراتی، اقدام به تولید آن میشود.

این اراده از طریق توسعه های مختلف عمودی و افقی که در طی این سال ها در شرکت انجام پذیرفته قابل تحقق می باشد و گام های بلندی هم در این راستا برداشته شده است.

تاثیر کاهش واردات در تولید ملی چه بوده است؟

به علت افزایش تولید شرکت و افزایش عرضه به بازار داخلی در دو سال گذشته، واردات محصولات فولادی روند نزولی داشته و در سال جاری واردات ۲۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است که این موضوع کمک زیادی به جلوگیری از خروج ارز کشور نموده و موجب شده تا زنجیرهای از صنایع و معادن در رونق نسبی قرار گیرند.

تعامل شرکت فولاد مبارکه در بخش فروش با مشتریان چگونه است؟

فولاد مبارکه در راستای استراتژی کلان نظام جمهوری اسلامی ایران به ویژه در حوزه اقتصاد مقاومتی، میزان عرضه کالاهای خود با اعتبار بلند مدت را افزایش داده و این اقدام کمک زیادی به تولید کنندگان پایین دست فولاد مبارکه جهت کاهش مشکلات تامین نقدینگی، ایجاد اشتغال و ادامه فعالیت کارگاه های تولید داشته است.

به طور معمول هر زمان محصول بیشتری به بازارهای داخلی اختصاص داده می شود، عرضه محصول در بازار صادرات کاهش می یابد، برای ایجاد توازن بین عرضه محصول در داخل کشور و صادرات آن چه تدابیری اندیشیده شده است؟

همانگونه که می دانیم اهمیت صادرات همواره در سیاست های راهبردی اقتصادی کشور بوده و دست یابی به بازارهای صادراتی نیازمند برنامه ریزی است و یک شبه اتفاق نمی افتد، از همین رو اهمیت حفظ بازار صادراتی، کمتر از دست یابی به آن نیست و فولاد مبارکه همواره تلاش کرده اولویت اول خود را به تامین نیاز بازار داخلی اختصاص دهد و در عین حال بازارهای صادراتی خود را نیز حفظ نماید.

به نظر شما فولاد مبارکه در زمینه پاسخ گویی به درخواست و اعلام نیازهای مشتریان تا چه حد موفق بوده است؟

افزایش تولید در فولاد مبارکه و روند نزولی واردات به کشور گواه این است که فولاد مبارکه با بهره گیری از تمام ظرفیت خود، به خوبی توانسته است پاسخگوی نیاز بازار داخل باشد، تا جایی که این شرکت همواره از مشتریان خود خواسته است تا نیاز واقعی خود را اعلام نمایند که بسیاری از آن ها نیز همکاری خوبی در این خصوص داشته اند، در عین حال برخی نیز به دلایل نامعلومی برای تعیین میزان ورق مورد نیاز خود هیچ گونه آمار مستندی را اعلام نکرده اند.

این در حالی است که در سال ۹۵، بیش از ۴۰۰ هزار تن پیشنهاد فروش فولاد مبارکه به دلیل عدم نیاز مشتریان داخلی و اشباع بازار، با عدم استقبال خرید مواجه شد و این محصولات به سایر مشتریان فروخته شده است.

نظر شما در خصوص اینکه گفته می شود فولاد مبارکه در تولید و عرضه انحصار ایجاد کرده است، چیست؟

آمارهای موجود در بازار و همچنین مشاهده رفتار عملکردی فولاد مبارکه نشان می دهد که رشد فروش محصولات، از افزایش عرضه و تقاضا خبر می دهد و بنابر این این ادعا که کنترل قیمت ها با استفاده از محدودیت عرضه ایجاد شده، مبنای درستی ندارد.

علاوه بر این، انحصار را نمی توان در میزان عرضه به کار برد و به طور اصولی وقتی قیمت گذاری محصولات در اختیار فولاد مبارکه نیست، شکل گیری انحصار نیز فاقد موضوعیت است و باید رفتار شرکت را در بازار مورد توجه قرار داد، ضمن آنکه محصولات فولاد مبارکه به جهت کیفیت بالا همواره اولین گزینه خریداران است، بنابراین چگونه می توان انتظار داشت که فروشنده ای رفتار انحصارگرانه داشته باشد، اما محصولات تولیدی اش گزینه اول تأمین تمامی خریداران باشد؟

از طرفی تلاش فولاد مبارکه در طی سالهای اخیر برای توسعه در ظرفیت تولید و تنوع محصولات عرضه شده یک جهاد واقعی اقتصادی است.

حرکت مستمر فولادمبارکه در مسیر رشد و توسعه در سالهای اخیر که سهم خود را به خوبی در افزایش تولید ایفا نموده و در مقابل سایر بخشها که احیانا با سرعت کمتری رشد یافته اند جای تقدیر دارد واتلاق لفظ انحصار به نوعی ظلم به مجاهدت هزاران نفر از کارکنان و پیمانکاران مربوطه است.

نقش بورس کالا را در بحث قیمت گذاری محصولات فولادی چگونه ارزیابی می کنید؟

فلسفه شکل گیری بورس مشخص است و همانگونه که می دانیم تمامی اقتصادهایی که بر مبنای تجارت آزاد فعالیت دارند، بر تداوم فعالیت بورس به واسطه شفاف سازی و بستری برای تنظیم بازار تأکید دارند. در گذشته محصولات از سوی دولت نرخ گذاری می شد که برخی از افراد که آنها را بیشتر واردکنندگان تشکیل می دادند برای کنترل قیمت ها با بهره گیری از گپ قیمتی ایجاد شده در بازار آزاد نسبت به خرید محصولات و کسب سود از این طریق اقدام می کردند که این موضوع با ورود محصولات به بورس کالا متوقف شد و در نتیجه تلاقی عرضه و تقاضای قیمت مشخص می شود.

بورس کالا یکی از ابزارهای اقتصادی در دنیای مدرن کنونی محسوب میشود و نقش تعیین کننده‌ای در قیمت گذاری رقابتی (براساس عرضه و تقاضا)، ایجاد شفافیت در بازار، تسهیل معاملات، مدیریت ریسک، تامین مالی و … دارد.

توجه به این نکته ضروری به نظر می رسد که انواع محصولات فولادی، از جمله کالاهای پر معامله در بورس کالا به شمار می روند و بنابراین از اهمیت قابل توجه ای برخوردار هستند. فروش محصولات فولادی از طریق سازمان بورس کالا از یک سو شفافیت آماری و مالیاتی و از سوی دیگر امکان مدیریت بازار را فراهم می آورد و از همین رو انتظار میرود این نهاد، روز به روز قویتر از گذشته عمل کند. شورای عالی بورس کالای ایران، مجموعه مقررات و دستورالعمل هایی را برای پذیرش یک شرکت و محصولات قابل عرضه در این بورس تعیین نموده است. در واقع واحدی که قصد دارد محصولات تولیدی خود را از طریق بورس کالا به فروش برساند باید در درجه نخست از شفافیت عملکرد برخوردار باشد.

از جمله برای تضمین تحویل کالای فروخته شده در معاملات سلف و آتی به علت اینکه کالا در زمان معامله تعیین قیمت می گردد، ولی تحویل یا دریافت بهای کالا یا هر دو آن در زمانی مشخص در آینده اتفاق می افتد، بنابراین طرفین معامله باید توان ارائه ضمانتنامه یا بخشی از وجه معامله را که در اختیار اتاق پایاپای قرار می گیرد داشته باشند تا اگر در زمان مقرر نتوانستند به تعهد خود عمل نمایند از محل آن ضمانت خسارت طرف دیگر معامله پرداخت گردد. بنابراین تنها شرکت هایی که شفافیت و توان برنامه ریزی دقیق داشته باشند امکان حضور در بورس کالا را دارند. اینطور می توان نتیجه گرفت که حضور شرکتها در بورس کالا، موجبات شفافیت عملکرد واحدهای صنعتی کشور را فراهم میکند. به علاوه، قیمت، میزان عرضه و تقاضا و مقدار معامله شده به صورت شفاف مشخص میشود. تحقق این موضوع درنهایت به اصلاح زنجیره تولید و فروش در کشور منجر میشود، با حضور شرکت های تولید کننده محصولات فولادی در بورس کالا شفافیت در زنجیره صنعت فولاد و صنایع پاییندستی آن به شدت بهبود یافته است.

هم اکنون قیمت گذاری در بورس کالا چگونه است؟

براساس دستورالعمل صادر شده از سوی بورس کالای ایران، واحدهای تولیدی برای تعیین حداکثر قیمت پایه فروش محصولات خود در بورس کالا، باید از قیمت CFR خلیج فارس استفاده کنند، یعنی قیمت پایه عرضه محصول در بورس کالا کشور در بیشترین حالت ممکن، هزینه فروش جهانی آن با احتساب هزینه حمل ونقل خواهد بود. فولاد مبارکه نیز ملزم به قیمت گذاری تولیدات خود با همین فرمول و فروش آن در بورس کالا است. البته توجه به این نکته ضروری به نظر میرسد که در اغلب موارد، قیمت پایه عرضه شده برای بسیاری از محصولات، همچون تولیدات فولاد مبارکه، پایینتر از نرخهای یاد شده و رقم فروش صادراتی در خلیج فارس است.

در ادامه باید خاطرنشان ساخت در حال حاضر شورای رقابت برای ورقهای گرم با ضخامت کمتر از ۵ میلیمتر دستورالعملی را ابلاغ نموده است که بر مبنای این دستورالعمل، قیمت این محصول براساس متوسط قیمت ۱۵ روز گذشته در منطقه CIS و دریای سیاه طبق اعلام متال بولتن تعیین میشود. این شرکت نیز بر همین اساس، قیمت پایه ورقهای تولیدی خود را برای فروش در بورس کالا اعلام میکند.

آیا این صحبت که گفته می شود محصولات فولاد مبارکه به صورت قطره چکانی در بورس عرضه می شود، صحت دارد؟

خیر اینگونه نیست. همانگونه که اشاره شد بررسی آمارهای فروش شرکت فولاد مبارکه در بورس کالا حکایت از آن دارد که میزان عرضه و فروش این شرکت در بازار داخلی، هرساله و در قیاس با فروش سال گذشته آن افزایش یافته است. نتیجه حاصل از این آمار و اطلاعات نشان می دهد ادعاهایی که مبنی بر فروش محدود و قطره چکانی تولیدات فولاد مبارکه در بورس کالا مطرح می شود، ناصحیح است. توضیح این مسئله این است که میزان عرضه محصولات فولاد مبارکه در بازار داخلی در ده ماهه سال ۹۶ نسبت به مدت مشابه سال ۹۵ بیش از ۲۵ درصد رشد داشته است و در همین مدت میزان عرضه مستقیم در بورس کالا نیز افزایش ۴۲ درصدی دارد. بنابراین روند عرضه محصولات و درصد معامله شده محصولات این شرکت در بورس کالا رو به رشد بوده است و این موضوع اثبات می کند شرایط فروش محصولات مبارکه از جمله کیفیت نهایی تولیدات این واحد، قیمت رقابتی، زمان تحویل و… برای مشتریان جذاب است و مصرف کنندگان محصولات فولادی ایران همواره ما را به عنوان انتخاب اول تامین نیاز خود برگزیده اند.

در بورس کالا درخواست خرید محصول از سوی مشتریان فولاد مبارکه چگونه باید باشد؟

در بورس کالا حداقل خرید تعیین شده برای هریک از نمادهای فولاد مبارکه ۱۱۰ تن تعیین شده است. این تعیین کف خرید به علت این است که تولید در فولاد مبارکه بر اساس سفارش انجام می گیرد و ضرورت برنامه ریزی برای تولید و به ویژه تولید مذاب نیازمند حداقل تناژ می باشد، البته برنامه های ریخته گری و نورد چند برابر این تناژ می باشد که با تجمیع سفارشات مختلف می توان برنامه ریزی مناسب را انجام داد.

به نظر شما بورس کالا برای فروشندگان و خریداران چه مزیت هایی دارد؟

حضور در بورس کالا برای فروشندگان و خریداران مزیتهای زیادی به همراه دارد، از جمله آنکه با عرضه محصولی در این سازمان میتوان از مزیت تعیین قیمت رقابتی بورس کالا استفاده کرد، زیرا تعیین قیمت در بورس کالا درنتیجه عرضه و تقاضا مشخص میشود و از آنجا که خریداران متعدد هستند، قیمتها منطقی و واقعی تر میشوند.

فروش تولیدات در بورس کالا در اولویت فولاد مبارکه قرار دارد؛ چراکه علاوه بر تعداد بسیار زیاد مشتریان و امکان رقابت آزاد، به شفافیت هرچه بیشتر در عملکرد این مجموعه منجر میشود.

شرکت فولاد مبارکه، یک شرکت بورسی می باشد که در عملیات خرید و تولید، شفافیت دارد و بورس کالا امکان ایجاد این شفافیت را در خرید نیز فراهم کرده است. توجه به این نکته ضروری به نظر می رسد که بورس کالا به عنوان ساختاری برای حذف رانت شناخته می شود و در واقع، بورس کالا می تواند رانتهای پنهان عرضه و فروش را از میان ببرد. همانطوری که با راه اندازی بورس کالا از سال ۸۲، اختلاف قیمت عرضه کارخانه و بازار به شدت کاهش یافت.

در پایان بد نیست به این نکته هم اشاره شود که قیمت محصولات فولادمبارکه در بازار داخل در حال حاضر از قیمت جهانی این محصولات پایین تر است.