در اجرای طرح های توسعه اقتصادی باید به آمایش سرزمین و محیط زیست توجه داشت

* رضا اخلاق پور

در حال حاضر یکی از مشکلات کلیدی حوزه طرح های توسعه ای کشور تاکنون، علاوه بر ضعف ابزارهای تأمین مالی کارامد و حتی مهمتر از آن، عدم توجه بر مطالعات آمایشی و همچنین عدم تطبیق آن با ملاحظات محیط زیستی و اقلیمی محدوده اجرای طرح های سرمایه گذاری است.
عدم توجه به مقوله آمایش سرزمینی در بررسی طرح ها موجب عدم هدفگذاری صحیح توسعه ای در ساحت بخشی، منطقه ای و ملی و نیز عدم لحاظ ظرفیت ها و مزایای منطقه ای و ملی در برنامه های کلان و بخشی می شود که خود منتج به هدررفت سرمایه های کشور و بعضاً ایجاد مشکلات و اختلالات جدی در اقتصاد می شود.
همچنین لحاظ کردن ظرفیت ها و محدودیت های منطقه ای در اهداف اقتصادی کلان و ملی، خود مقوله ای دیگر است که همگی در مقوله آمایش می گنجد..
اما ملاحظات محیط زیستی و اقلیمی از جمله قیودی است که ناچاراً باید طرح توسعه ای خود را با آن تنظیم کرد. چرا که عدم لحاظ این ملاحظات در اجرای پروژه های مختلف، در آینده نزدیک و دور مشکلات عدیده ای را بر سر راه اقتصاد منطقه ای و ملی قرار می دهد که رفع آن به سادگی میسر نخواهد بود. مقوله “توسعه پایدار” مفهومی است که در این چارچوب وارد ادبیات توسعه شده و طی دهه های اخیر مورد توجه و اهتمام جدی قرار گرفته است. به عنوان مثال احداث صنایع فولادی یا پتروشیمی در منطقه ای که با محدودیت های جدی در تأمین آب مواجه است، علاوه بر اینکه آن صنعت را برای کل اقتصاد کشور از صرفه خارج می کند، زندگی مردم آن منطقه را با مشکل مواجه می نماید. یا اینکه توسعه صنایع دریایی حتماً باید با لحاظ ملاحظات زیست بوم های آبی و دریایی صورت گیرد.
متاسفانه یکی از مشکلاتی که در حال حاضر کشور با آن روبرو است ایجاد برخی کارخانه های در مناطق مختلف کشور بدون در نظر گرفتن آمایش سرزمینی است در صورتی که یکی از نکاتی که ضرورت دارد در هنگام بررسی طرح ها به آن توجه شود آمایش سرزمین است.