۷۲۲ هزار خانوار شهری شاغل ندارند/ خانوارها با هزینه‌های سرسام‌آور زندگی چه می‌کنند؟
هر چند حسن روحانی اسفندماه گذشته خبر از ایجاد یک‌میلیون و ۱۷۹ هزار شغل داده بود اما هنوز معلوم نیست که این شغل ها کجا ایجاد شده اند که هر روز اخبار و آمار از بیکاری روی خط رسانه ها می رود.
زنگ خطر مجدد بیکاری در سال ۹۵
حالا هم در سال جدید، آمار اعلام شده زنگ خطر بیکاری را دوباره به صدا درآورده است. بنا بر این آمار ۷۲۲ هزار خانوار شهری در ۳سال اخیر شاغلان خود را از دست دادند و حالا تقریبا ۲۶ درصد خانوارهای ساکن شهرها با جمعیت ۱۳.۸ میلیون نفر بدون فرد شاغل اداره می‌شوند و منبع درآمدی آنها مشخص نیست.
دلیل آن هم این است که در سال های اخیر، به دلیل بی ثباتی اقتصادی، سرمایه گذاری های شغلی از بین رفته و بسیاری از مشاغل موجود از پایداری کافی برخوردار نیستند ودرواقع می توان گفت امنیت شغلی عملا وجود ندارد و برای همین تعدیل نیرو زیاد است.
نبود امنیت سرمایه گذاری باعث ترسو شدن کارفرمایان و سرمایه گذران شده و ناامیدی از آینده آنقدر بر فعالیت‌های اقتصادی سایه افکنده که حتی بنگاه‌های بزرگی که ممکن است چند دهه از فعالیت آنها گذشته باشد را مجبور کرده تا با نیروهای خود ماه به ماه و یا به صورت فصلی قرارداد همکاری امضا کنند و بسیاری از نیروهای خود را با پایان قراردادهای کوتاه مدت تعدیل کنند.
از سوی دیگر، نگاهی به آمارهای رسمی کشور درباره بیکاری جوانان زیر ۳۰ سال کشور نشان می دهد تلاش بسیاری از کارجویان برای دستیابی به شغل بی نتیجه مانده و از این رو، کشور در این بخش با نوعی بیکاری انباشته شده روبرو است. در حالی که نرخ عمومی بیکاری در سال۹۳، ۱۲.۱ درصد بوده و جوانان در این سال در حال سپری کردن روزهای بیکاری با نرخ عمومی ۲۹.۸ بوده اند. درپاییز سال ۹۴ نیز، بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۱۰٫۷ درصد از جمعیت فعال بیکار بوده‌اند.
بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری به کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز ۱۳۹۳) ۰٫۲ درصد افزایش و نسبت به فصل گذشته (تابستان ۱۳۹۴) ۰٫۲ درصد کاهش داشته است.
در عین حال، بررسی نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت) جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۳۸٫۱ درصد جمعیت در سن کار از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند؛ به عبارتی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.
از سویی، بیکاری جوانان زیر ۳۰ سال کشور از ۱۵.۳ درصد قم در بهترین شرایط تا ۵۰.۱ درصد مازندران در بدترین شرایط در نوسان بوده که فاصله ۳۴.۸ درصدی بیکاری در بین استان ها نشان دهنده تاثیر مستقیم محل زندگی در بیکاری و اشتغال و همچنین توزیع نامتوازن امکانات و ثروت در کشور است که باعث ایجاد استان های برخوردار و استان های کمتر برخوردار و حتی محروم شده است.
بالاترین نرخ های بیکاری جوانان مربوط به استان هایی مانند ایلام با ۴۴ درصد، چهارمحال و بختیاری با ۴۷.۴ درصد، خراسان شمالی ۴۰.۴ درصد، کرمانشاه با ۴۵.۲ درصد، کهگیلویه و بویراحمد ۴۷ درصد، گیلان ۴۰.۶ درصد، لرستان ۴۱.۱ و مازندران با ۵۰.۱ درصد است.
خانوارها با هزینه های سرسام آور زندگی چه می کنند؟
در این میان نکته اینجاست که بسیاری از کارشناسان درآمد زیر ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در ماه را زیر خط فقر می دانند و هزینه های زندگی در کلان شهرها بسیار بالاست به گونه ای که نبود شاغل در ۷۲۲ هزار خانوار شهری می تواند فاجعه بار باشد و معلوم نیست این خانوارها از چه راهی روزگار می گذرانند. در واقع این خانوارها یا درگیر شغل های کاذبی چون دلالی هستند که تنها به اقتصاد ایران ضربه می زند یا در وضعیت اسفباری از فقر هستند.
برای یک ماه زندگی ۲ نفره در تهران اگر حداقل اجاره خانه یک خانه ۵۰ متری را ۷۰۰ هزارتومان برای هر ماه در نظر گرفته شود، چیزی حدود ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه مسکن، حمل و نقل عمومی و خوراک می شود.
حداقل هزینه تاکسی و اتوبوس و مترو برای ۲ نفر در طول یک ماه ۲۰۰ هزار تومان، هزینه خرید روزی یک نان به قیمت متوسط ۷۰۰ تومان، ۵ کیلو مرغ با متوسط قیمت ۶ هزار تومان، ۲ کیلو گوشت قرمز با متوسط قیمت ۳۰ هزار تومان، ۱ لیتر روغن مایع با متوسط قیمت ۱۳ هزار تومان برای هر لیتر، ۵ کیلو برنج با متوسط قیمت ۸هزار تومان برای هر کیلو، ۳۰ عدد تخم مرغ با قیمت متوسط هر عدد ۳۰۰ تومان، ۱۰۰ هزار تومان هزینه قبض آب و برق و…،هزینه میوه برای یک ماه ۱۰۰ هزار تومان، لبنیات شامل ماست، پنیر، کره، شیر و … ۱۰۰ هزار تومان برآورد می شود که به عبارتی می شود نزدیک به ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در ماه و این تازه هزینه مسکن و خوراک و حمل و نقل بدون جزئیات و خرد ریزهاست.
از سوی دیگر، در آخرین سرشماری انجام شده در کشور، تعداد خانوارهای ساکن در شهرهای کشور ۱۵ میلیون و ۴۲۷ هزار و ۸۴۸ خانوار اعلام شده که با در نظر گرفتن بعد خانوار ۵/۳ نفر در مجموع می‌توان گفت ۵۳ میلیون و ۹۹۷ هزار نفر از مردم کشور ساکن شهرها هستند که اگر درآمدی نداشته باشند، همانطور که گفته شد، به فقر مطلق دچار خواهند شد و معلوم نیست وعده های دولت یاردهم برای ایجاد اشتغال که از خرداد ۹۲ تا امروز ادامه دارد، چه زمانی محقق می شود و شغل های ایجاد شده کجاست؟
