چادرهای گل گلی مادربزرگ ها زیر درختان نارنج در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به منظور جمع آوری شکوفه ها یا بهارنارنج، تصویرهای زیبایی را در قاب ذهن ما نقش بسته است.
دور چادر ها را چند تکه سنگ می گذاشتند تا باد آن را تکان ندهد و با ریزش گلبرگ های نارنج مادربزرگ ها گلبرگ های خوشبو را جمع کرده و آنها را به مربا یا عرق بهارنارنج تبدیل می کردند.
گاهی تا یک هفته و بیشتر چادرها زیر درختان باقی می ماند تا مقدار گلبرگ هایی که در اثر وزش باد می ریزند بیشتر و بیشتر شود.
اما امروز برخی درحال تبدیل کردن این خاطره زیبا به کابوس هستند و از این زیبایی خدا دادی طور دیگری استفاده که نه، سوءاستفاده می کنند.
امروز طمع انسانی باعث شده تا برخی منتظر نمانند تا گلبرگ ها به طور طبیعی روی زمین بریزد بلکه با چوب بر تنه درخت کوبیده تا شکوفه های نارنج را برای سود اندک کنده و مردم و رهگذران را از این شمیم بهشتی محروم می کنند.
درختان نارنج بوی و رنگ دیگری را در فصل بهار و پاییز به خیابانهای شهرهای مازندران می دهد که در جای جای آن کاشته شدند.
فصل بهار به خاطر عطر شکوفه های نارنج و فصل پاییز به خاطر نارنج های زردرنگ آویزان بر روی درختان که زیبا و دل فریب و البته خوشمزه بدون منت در دسترس همه هستند.
اهمیت بهار نارنج در استان مازندران بقدری است که شهرهای مختلف آن هر کدام داعیه دار عنوان شهر بهار نارنج هستند و هر ساله جشنواره هایی نیز به همین منظور در اردیبهشت ماه برگزار می شود.
شهرستان بابل با داشتن ۵۰۰ هزار اصله نارنج بیشترین تعداد درختان نارنج را در سطح استان به خود اختصاص داده و مهمترین تاثیر داشتن عنوان شهر بهارنارنج در استان مازندران این است که برای رقابت حتی، در کوچه های شهرهای مختلف نهال نارنج غرس می شود.
** گلبرگ های بهارنارنج راهی برای کاسبی
یک بانوی مازندرانی که در حال کندن گلبرگ های نارنج است، دلیل کار خود را فروش این گلبرگ ها عنوان کرده ومی گوید: با کندن گلبرگ ها آنها را به گردشگران و حتی همشهریان می فروشم و از این راه منبع درآمد کسب می کنم.
وی ادامه می دهد: بهار نارنج درنهایت به زمین می ریزد و زیر دست و پا له می شود؛ من فقط زودتر آن را از درخت جدا می کنم تا تازه بماند.
پیرمردی همچنان که با دستان خود گلبرگ ها را از درختان جدا می کند، می گوید: عطر بهارنارنج بسیار دل انگیز است و از این گلبرگ ها می توان برای گرفتن عرقیات بهره برد.
وی با بیان اینکه گلبرگ های نارنج برای سلامتی انسان مفید است، ادامه می دهد: گلبرگ ها را روی درخت بر می دارم تا آن را به منزل برده و در خانه نیز از بوی خوش آن استشمام کنم.
این پدر در پاسخ به این سوال که آیا مردم شهر نباید از عطر آن استفاده کنند و چرا اجازه نمی دهد گلبرگ ها خودش به صورت طبیعی روی زمین ریخته شود، می گوید: مگر با کندن گلبرگ ها از چند درخت، عطر آن به طور کلی از شهر خارج می شود؟ دیگر اینکه، گلبرگ ها تا بخواهد روی زمین بریزد طول می کشد و حوصله منتظر ماندن را ندارم.
یک شهروند دیگر می گوید چوب زدن درختان کاری بسیار ناپسند هم به لحاظ حفظ طبیعت و هم از لحاظ اقتصادی است چراکه شکوفه های نارنج به صورت طبیعی می ریزد و قابل استفاده است.
به گفته این شهروند این اقدام باعث می شود تا تنه درختان خسارت دیده و بوته نارنج نیز با ضربات کنده شده و عملا در پاییز بیشتر درختان محصول چندانی ندارند.
** احتمال نفوذ بیماری های باکتریایی درخت نارنج با ضربه زدن به آن
عبدالرحمن زاغی مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران در گفت وگو با ایرنا، با ناپسندخواندن زدن چوب به درخت نارنج برای چیدن گلبرگ های آن، می گوید: این موضوع نه تنها موجب از دست رفتن زیبایی و محروم شدن از این رایحه دل انگیز می شود بلکه اکوسیستم منطقه را نیز تغییر می دهد.
به گفته وی، درخت موجود زنده ای است که گاهی می تواند زخم های جزئی خود را ترمیم کند اما اگر این چوب زدن به درخت بی رحمانه باشد که معمولا چنین است، موجب آسیب جدی درخت می شود.
زاغی سپس با اشاره به حشرات گرده افشانی که روی گلبرگ های نارنج قرار می گیرند، بیان می دارد: تعدادی حشرات گرده افشان مانند زنبور عسل در این فصل روی گلبرگ های بهارنارنج نشسته و در انجام عمل گرده افشانی کمک می کنند.
وی ادامه می دهد: وقتی شکوفه ها یا گلبرگ ها چیده می شود، گرده افشانی در اکوسیستم، با چالش مواجه خواهد شد.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران با بیان اینکه در این فصل باکتری ها بسیار فعال هستند، خاطرنشان می کند: درصورت ضربه زدن به درخت نارنج و شاخه های آن، خراشیدگی هایی در پوست درخت ایجاد و موجب نفوذ بیماری های باکتریایی در درخت می شود.
**چوب زدن به درخت نارنج، جرم مشهود است
معاون خدمات شهری شهرداری ساری در گفت وگو با ایرنا، با تاکید بر فرهنگ سازی در این زمینه اظهار می دارد: مردم باید بدانند درخت مانند خودآنان یک موجود زنده است و باید اجازه دهند رایحه بهار نارنج را همه شهروندان و گردشگران استفاده کنند.
حسین کلانتری افزود: پیشتر پدران و مادران ما زیر درخت پارچه یا چادر پهن کرده و صبوری به خرج می دادند تا گلبرگ ها به صورت طبیعی بریزد، اما امروز گلبرگ ها را از روی درخت می کنند.
معاون خدمات شهری شهرداری ساری با دادن تذکر به همه آنانی که گلبرگ های بهار نارنج را از درخت می کنند، اظهار داشت: درصورت مشاهده با این افراد با آنان برخورد می شود؛ چون درخت اموال عمومی است و آسیب رساندن به اموال عمومی جرم مشهود است.
بیش از پنج میلیون و ۵۰۰ هزار اصله درخت نارنج در سطح خیابانهای استان مازندران وجود دارد .
