به گزارش خبرگزاری سرمایه گستران از چهارمحال‌وبختیاری، پلنگ ایرانی، این گربه‌سان خجالتی و در عین حال باشکوه، قرن‌هاست که نماد استقامت و شکوه طبیعت ایران به‌شمار می‌رود اما امروز در سایه توسعه بی‌برنامه، تخریب زیستگاه‌ها و کم‌توجهی به اکوسیستم‌های بکر، بقا و حضور این گونه ارزشمند با تهدیدهای جدی روبه‌رو شده است.
استان چهارمحال‌وبختیاری، با برخورداری از تنوع زیستی منحصربه‌فرد، یکی از آخرین پناهگاه‌های پلنگ ایرانی در دل زاگرس است، در این میان، تلاش‌های گسترده محیط‌بانان، کارشناسان و مردم محلی برای حفظ این گوهر طبیعی، نقطه امیدی در دل تاریکی بحران انقراض است، با وجود تمام چالش‌ها، صدای پای پلنگ هنوز در کوه‌ها شنیده می‌شود اما تا چه زمانی؟
پلنگ ایرانی در بلبشوی مدرنیته
فهیمه اسلامی، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری با بیان اینکه در منطقه حفاظت شده سبزکوه، چندین بار پلنگ ایرانی مشاهده شده است، به خبرنگار سرمایه گستران می‌گوید: این منطقه به دلیل وجود جمعیت قابل توجهی از حیات وحش، حفاظت خوبی دارد و به عنوان یک محیط امن برای حضور پلنگ ایرانی شناخته می‌شود، اما با این حال در کل کشور، وضعیت حیات پلنگ به دلیل تخریب زیستگاه‌ها و تغییر سبک زندگی مردم به سمت مدرنیته شدن، شکننده است، امیدواریم که در مناطق تحت مدیریت، شرایط بهتری برای حیات وحش فراهم شود.
وی ادامه می‌دهد: با این حال، تلاش‌هایی از جمله سرکشی مداوم محیط‌بان‌ها و فراهم کردن امنیت در مناطق حفاظت شده در جهت ایجاد امنیت نسبی برای پلنگ ایرانی در مناطق تحت مدیریت انجام می‌شود.
اسلامی تصریح می‌کند: با تجهیز محیط‌بان‌ها به دوربین‌های زوم بالا و آنلاین، توانسته‌ایم تصاویر خوبی از پلنگ ایرانی در این مناطق ثبت کنیم.
وی عنوان می‌کند: این اقدامات امیدوارکننده، نشان‌دهنده عزم جدی برای حفظ و حمایت از پلنگ ایرانی و دیگر گونه‌های حیات وحش در کشور است، با همکاری و تلاش مستمر، امید داریم که شرایط بهتری برای این گونه‌های ارزشمند فراهم شود و بتوانیم از انقراض آن‌ها جلوگیری کنیم.
آتین، پلنگ سه ساله در آغوش تنگ صیاد
حمزه فدایی، رئیس منطقه حفاظت شده تنگ صیاد نیز با بیان اینکه چندین سال است که در منطقه تنگ صیاد نگرانی‌هایی درباره رفتار و حضور پلنگ‌ها وجود دارد، به خبرنگار سرمایه گستران می‌گوید: سال‌ها پیش دامداران محلی از حملات پلنگ‌ها به دام‌هایشان خبر می‌دادند، اما مشاهده مستقیم از این گونه در خطر انقراض بسیار نادر بود.
وی می‌افزاید: حدود ۱۵ سال بود که هیچ‌یک از محیط‌بانان منطقه پلنگی را ندیده بودند و تنها آثار فعالیت‌های آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته بود.
رئیس منطقه حفاظت شده تنگ صیاد با بیان اینکه به منظور بررسی دقیق‌تر شرایط ذکر شده، گروهی تحت عنوان گروه شناسایی پلنگ تشکیل شد، اعضای این گروه شامل اساتید دانشگاه و محیط‌بانان محلی بودند که تلاش کردند اطلاعات جمع‌آوری و رفتار پلنگ را مورد مطالعه قرار دهند.
فدایی ادامه می‌دهد: یکی از چالش‌های بزرگ امنیتی، وجود شکارچیان بود که عمدتاً در شب‌ها با نورافکن اقدام به شکار می‌کردند، این وضعیت موجب شد پلنگ‌ها به ارتفاعات بالاتر بروند و از نزدیکی مناطق مسکونی دور شوند.
وی تصریح می‌کند: با جمع‌آوری اطلاعات و برنامه‌ریزی مناسب در مورد سبک زندگی پلنگ‌ها، وضعیت امنیت در منطقه بهبود پیدا کرد و پلنگ‌ها اعتماد به نفس بیشتری پیدا کردند، اکنون اعضای گروه موفق شدند پلنگ را از نزدیک مشاهده کنند.
رئیس منطقه حفاظت شده تنگ صیاد عنوان می‌کند: نام یکی از پلنگ‌ها «آتین» به معنای باز برگشته است، آتین یک پلنگ نر سه‌ساله است که شناسنامه‌دار شده، آثار و مشاهدات جدید نشان‌دهنده وجود دست‌کم پنج پلنگ دیگر در منطقه هستند.
فدایی تاکید می‌کند: افزایش جمعیت طعمه‌های پلنگ در منطقه تنگ صیاد به حدود چهار هزار و ۵۰۰ رأس در سال گذشته، به تأمین غذا و امنیت پلنگ‌ها کمک کرده که در نتیجه آن شرایط زیست‌محیطی برای این گونه بهبود پیدا کرده است.
برنامه‌های حفاظتی برای پلنگ ایرانی در حال اجرا است
محسن کریمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری با بیان اینکه نظارت و بررسی وضعیت پلنگ و زیستگاه آن به‌منظور حفظ این گونه ارزشمند و مخفی کار در استان بسیار حیاتی است، به خبرنگار سرمایه گستران می‌گوید: این بررسی‌ها به دلیل رفتار خاص پلنگ که مخفی‌کاری را به خوبی انجام می‌دهد، با چالش‌هایی همراه است.
وی می‌افزاید: برای تخمین جمعیت پلنگ، اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری از روش‌های جدیدی همچون نصب دوربین‌های تله‌ای و بررسی آثار و نشانه‌های وجود آن استفاده می‌کند، این روش‌ها اجازه می‌دهند تا اطلاعات دقیقی از جمعیت این حیوان جمع‌آوری شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال‌وبختیاری با بیان اینکه بر اساس بررسی‌های اخیر، وضعیت پلنگ در چهارمحال‌وبختیاری نسبت به سایر استان‌ها مناسب به‌نظر می‌رسد اما باید توجه داشت که این موضوع به‌معنای در خطر انقراض نبودن پلنگ‌ها نیست، بلکه نیازمند توجه و حفاظت مستمر است، ادامه می‌دهد: در صورت اجرا نشدن برنامه‌های حفاظتی، جمعیت پلنگ در چند سال آینده ممکن است بحرانی شود، بنابراین حفظ و افزایش تعداد این حیوانات باید در اولویت قرار بگیرد.
وی تصریح می‌کند: با شروع فصل زادآوری، اقدامات لازم برای نظارت بر فرایند زادآوری پلنگ‌ها آغاز شده است، نتایج این نظارت به‌زودی منتشر و وضعیت زادآوری دقیق‌تر بررسی خواهد شد، از سال گذشته، برنامه‌های حفاظتی برای پلنگ ایرانی در حال اجرا است و این اقدامات در سال‌جاری نیز ادامه دارد، ارزیابی وضعیت پلنگ‌ها با گزارش‌های جامع به رسانه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
به گزارش سرمایه گستران، برای حفظ این گونه ارزشمند، مشارکت و همکاری مؤثر مردم و مسئولان از اهمیت بالایی برخوردار است، پلنگ ایرانی به عنوان نماد طبیعت این منطقه، نیازمند حمایت و توجه همگان است، مسئولان باید با ایجاد برنامه‌های آموزشی و آگاهی بخشی، مردم را به اهمیت حفاظت از این گونه و اکوسیستم‌های طبیعی آشنا کنند، در عین حال، جوامع محلی باید به اهمیت محافظت از پلنگ‌ها پی ببرند و از شکار این حیوان زیبا و در حال تهدید جلوگیری کنند.
اتحاد میان مردم و مسئولان می‌تواند به حفظ این گوهر طبیعت کمک کند و آینده‌ای روشن برای پلنگ ایرانی به ارمغان بیاورد.
منبع خبر : ایمنا
